Thí điểm sàn giao dịch tài sản số: "Cú hích" cho thị trường tài chính
Không chỉ đánh dấu bước phát triển mới về công nghệ blockchain và tài sản mã hóa, việc xây dựng chính sách về thí điểm sàn giao dịch tài sản số còn được cho sẽ tạo "cú hích" cho thị trường tài chính…
Theo thống kê, Việt Nam là một trong những quốc gia đứng top đầu thế giới về sở hữu và giao dịch tài sản số (khoảng 17 triệu người, với 1.000 tỷ USD giao dịch năm 2024), trong đó, xếp top 5 thế giới về quan tâm tài sản số; top 3 về sử dụng sàn quốc tế; top 6 về DeFi; thị trường trị giá hơn 100 tỷ USD. Tuy nhiên, khung pháp lý chưa hoàn chỉnh vẫn là rào cản khiến nhiều doanh nghiệp, startup khó khai thác trọn vẹn tiềm năng.
Trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ blockchain và tài sản mã hóa, Chính phủ đã có những bước đi đầu tiên trong việc xây dựng khung pháp lý để quản lý thị trường này.
Theo đó, ngày 01/8 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ - Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 1646/QĐ-TTg, chính thức thành lập Ban Chỉ đạo về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam do Thủ tướng trực tiếp giữ vai trò Trưởng Ban Chỉ đạo.
Cùng ngày, Kế hoạch hành động triển khai xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế cũng được ban hành, đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 sẽ hình thành và đưa vào vận hành trung tâm tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
Nhằm cụ thể hóa định hướng đã nêu, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ Dự thảo Nghị quyết thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa ở Trung tâm tài chính quốc tế, trong đó blockchain được xác định là nền tảng công nghệ cốt lõi phục vụ vận hành và giám sát hệ thống giao dịch.
Nội dung Dự thảo cũng quy định rõ phạm vi điều chỉnh, bao gồm các hoạt động phát hành, chào bán, mua bán và trao đổi tài sản mã hóa. Các chủ thể thuộc diện quản lý sẽ bao gồm tổ chức phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan, nhà đầu tư cá nhân và các tổ chức tài chính có liên quan.
Đáng nói, một trong những điểm nổi bật của Dự thảo này là trao quyền cho các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa được tự lựa chọn loại tài sản để niêm yết và giao dịch. Tuy nhiên, khuyến nghị nên ưu tiên các tài sản có tính thanh khoản cao, phổ biến trên thị trường nhằm đảm bảo sự minh bạch và an toàn trong vận hành.
Nhìn nhận về nội dung này, không ít ý kiến đã cho hay, việc thí điểm sàn giao dịch tài sản số không chỉ đánh dấu sự chấm dứt của thời kỳ "vùng xám" về mặt pháp lý, mà còn tạo "cú hích" cho thị trường tài chính.
Theo Luật sư Đào Tiến Phong - Giám đốc điều hành Hãng Luật Investpush, điểm quan trọng nhất khi xây dựng chính sách cho các sàn giao dịch tiền số, tài sản số là bảo vệ được quyền lợi của nhà đầu tư, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, không thất thu thuế. Việc lập các sàn giao dịch tài sản số sẽ giúp doanh nghiệp có thêm kênh gọi vốn.
“Hiện hành lang pháp lý về gọi vốn qua kênh trái phiếu hay chứng khoán đã được hoàn thiện, song khung pháp lý để doanh nghiệp gọi vốn trên sàn tiền số, tài sản số thì chưa có. Vì vậy, cần phải sửa đổi các luật liên quan để cho phép doanh nghiệp hạch toán khi huy động vốn qua kênh này, đồng thời phải tách bạch huy động vốn cho doanh nghiệp hay cho Dự án”, vị này chia sẻ.
Còn theo ông Huỳnh Quốc Nam - Giám đốc Phát triển kinh doanh của OKX Global, việc lập các sàn giao dịch tài sản số sẽ giúp thị trường minh bạch, thông tin định danh khách hàng rõ ràng (phải thực hiện định danh khách hàng điện tử - eKYC) giúp giảm gian lận, lừa đảo. Đồng thời, việc thành lập sàn giao dịch tài sản số cũng giúp Nhà nước tăng nguồn thu từ thuế và phát triển các ngành nghề liên quan.
Đồng quan điểm, một số ý kiến cũng cho rằng, trong bối cảnh thị trường tiền điện tử ngày càng mở rộng, một sàn giao dịch được thiết kế phù hợp với nhu cầu của nhà đầu tư trong nước không chỉ cần an toàn mà còn mang tính thực tiễn, tạo ra lợi nhuận bền vững và gắn với định hướng chính sách quốc gia.
Không chỉ nhận được sự đánh giá cao của các chuyên gia, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực blockchain cũng kỳ vọng, việc thành lập sàn giao dịch tiền số sẽ giúp các start-up quay về thị trường Việt Nam, thay vì đổ xô sang Singapore đặt trụ sở như trước đây, đồng thời, giúp Việt Nam thu hút mạnh dòng vốn đầu tư nước ngoài, tạo ra hệ sinh thái tài chính - công nghệ bắt kịp xu thế, khẳng định vị trí trên bản đồ blockchain quốc tế.
Được biết, để quản lý và phát triển thị trường công nghệ blockchain và tài sản mã hóa, trước đó, Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026, là cột mốc mang tính chiến lược. Đây là lần đầu Việt Nam có một khung pháp lý điều chỉnh cụ thể các lĩnh vực như nền tảng số, dữ liệu số, công nghệ blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI) và tài sản số. Đồng thời, tại Kỳ họp thứ 9 vừa qua, Quốc hội cũng thông qua Nghị quyết về phát triển trung tâm tài chính, cho phép xây dựng các sàn giao dịch chuyên biệt, bao gồm cả sàn giao dịch tài sản mã hóa.