Nguy cơ đình trệ đầu tư Hàn Quốc tại Mỹ vì khủng hoảng visa
Dù là đối tác an ninh và kinh tế thân thiết, Hàn Quốc đang tỏ thái độ cứng rắn hơn với Washington sau những căng thẳng visa và đầu tư gần đây.
Khủng hoảng visa phủ bóng các dự án tại Mỹ
Trong một cuộc phỏng vấn ngày 24/9, Thủ tướng Hàn Quốc Kim Min-seok vừa cảnh báo rằng hàng loạt dự án đầu tư của Hàn Quốc tại Mỹ sẽ bị đình trệ do khủng hoảng visa chưa được giải quyết.
Vấn đề bùng phát khi hàng trăm công nhân Hàn Quốc bị bắt giữ trong một cuộc truy quét tại công trường nhà máy pin do Hyundai Motor và LG Energy Solution xây dựng ở bang Georgia hồi đầu tháng này. Họ được trả tự do sau một tuần, nhưng hình ảnh công nhân bị còng tay đã tạo làn sóng phẫn nộ mạnh mẽ tại Hàn Quốc.
“Chừng nào chưa có bảo đảm rõ ràng về sự an toàn của người lao động, họ và gia đình sẽ khó có thể yên tâm sang Mỹ,” ông Kim nói. Theo Thủ tướng Hàn Quốc, các dự án chưa chính thức dừng lại, song rất khó triển khai khi công nhân ngần ngại nhập cảnh.
Khủng hoảng này diễn ra trong bối cảnh Seoul và Washington vừa ký thỏa thuận khung tháng 7, trong đó có gói đầu tư bổ sung trị giá 350 tỷ USD. Giờ đây, gói này cũng bị “treo” vì vấn đề visa.
Với công chúng Hàn Quốc, câu hỏi lớn nhất không chỉ là kinh tế mà còn là danh dự. Trên truyền thông, người Hàn Quốc tỏ rõ sự phẫn nộ khi các tập đoàn trong nước phải đổ vốn khổng lồ vào một quốc gia vừa đối xử với người lao động nhập cư như những tội phạm.
Thuế quan và gánh nặng đầu tư
Khủng hoảng visa càng khiến các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Hàn thêm căng thẳng.
Hai bên đang tranh cãi về mức thuế 15% mà Mỹ áp lên hàng hóa Hàn Quốc, bao gồm sản phẩm ô tô trọng yếu cũng như cơ chế triển khai gói đầu tư. Seoul kỳ vọng phần lớn là các khoản vay và bảo lãnh tín dụng, trong khi Washington yêu cầu góp vốn cổ phần nhiều hơn.
Theo Thủ tướng Kim, giá trị gói đầu tư tương đương tới hơn 70% dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc. Nếu không có thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Mỹ, cú sốc đối với nền kinh tế Hàn Quốc sẽ rất lớn.
Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung cũng cảnh báo trên Reuters rằng Seoul có thể lặp lại khủng hoảng tài chính 1997 nếu phải đáp ứng toàn bộ yêu cầu của Washington mà không có “lưới an toàn” từ một thỏa thuận hoán đổi.
Trong khi đó, Mỹ đang dùng các cam kết của Nhật Bản làm “thước đo” khi thúc ép Seoul. Tokyo đã đồng ý gói 550 tỷ USD với điều khoản cho phép Tổng thống Trump tăng thuế nếu Nhật không rót vốn đúng hạn. Ông Kim thẳng thắn cho biết “khó có thể chấp nhận” những yêu cầu kiểu này và nhấn mạnh rằng nếu gánh nặng tài chính quá lớn, Quốc hội Hàn Quốc sẽ phải vào cuộc.
Ngoài thương mại, Hàn Quốc cũng đang tính toán lại chiến lược chi tiêu. Chính phủ dự kiến nâng chi tiêu quốc phòng lên 3,5% GDP trong vòng 10 năm, so với mức 2,32% năm nay. Song song đó, nợ công được dự báo tăng từ 51% hiện tại lên trên 55% GDP trong 5 năm tới. Ông Kim cho rằng mức này vẫn kiểm soát được so với nhiều nước phát triển, nhưng thừa nhận ưu tiên cấp bách là khôi phục tăng trưởng đang giảm dưới tiềm năng.
Tại hội nghị APEC ở Gyeongju tháng tới, lãnh đạo Hàn Quốc dự kiến sẽ tiếp đón ông Donald Trump. Cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Trump và Tổng thống Lee chắc chắn sẽ bị phủ bóng bởi cả khủng hoảng visa lẫn đàm phán thương mại chưa ngã ngũ. Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Kim cảnh báo, nếu không tháo gỡ nhanh chóng, mọi nỗ lực hợp tác kinh tế song phương sẽ rơi vào tình trạng bế tắc kéo dài.