Điện Biên với khát vọng kinh tế xanh và thông minh
Từ một vùng đất lịch sử mang biểu tượng bất khuất của dân tộc, Điện Biên hôm nay đang chuyển mình mạnh mẽ với khát vọng phát triển xanh, thông minh và bền vững.
Theo Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Điện Biên Trần Quốc Cường: Sau nhiệm kỳ 2020–2025 đầy thử thách, Điện Biên bước vào giai đoạn mới với tinh thần đổi mới, sáng tạo, quyết tâm trở thành địa phương phát triển khá trong khu vực trung du và miền núi Bắc Bộ.
Vượt thách thức vươn lên vị thế mới
Nhiệm kỳ 2020–2025 khép lại với nhiều dấu ấn đặc biệt, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ về tư duy lãnh đạo, cách làm và hiệu quả phát triển. Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Điện Biên Trần Quốc Cường khẳng định tại Đại hội XV: “Chúng ta đã phát huy tinh thần Điện Biên Phủ trong thời bình đoàn kết, tự lực, sáng tạo để vượt qua mọi thách thức, đưa tỉnh vươn lên vị thế mới”.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 kéo dài, thiên tai diễn biến cực đoan, kinh tế Điện Biên vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân 8,76%/năm, vượt 1,76 điểm % so với mục tiêu nghị quyết. Năm 2025, GRDP ước đạt 17.235 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người đạt 54 triệu đồng, tăng 62,8% so với năm 2020. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, với khu vực công nghiệp – xây dựng chiếm 23,1%, dịch vụ chiếm 59,1%.
Nguồn lực đầu tư được huy động mạnh mẽ. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2021–2025 đạt hơn 81.800 tỷ đồng, tăng 72% so với giai đoạn trước. Thu ngân sách trên địa bàn đạt 2.062 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu nghị quyết. Tỷ trọng vốn ngoài ngân sách chiếm hơn 62%, cho thấy sự khởi sắc của khu vực tư nhân và sức hút của môi trường đầu tư mới.
Năm 2025, toàn tỉnh có trên 1.450 doanh nghiệp, tăng 30,03%, tổng vốn điều lệ đăng ký 34.000 tỷ đồng, tăng 63,64% so với năm 2020; có 370 hợp tác xã, tăng 1,57 lần so với năm 2020, tổng vốn điều lệ đăng ký hơn 1.020 tỷ đồng; có 20.000 hộ kinh doanh, tổng vốn điều lệ đăng ký trên 2.000 tỷ đồng.
Trong nông nghiệp, Điện Biên tập trung cơ cấu lại sản xuất theo hướng hàng hóa, phát triển các sản phẩm chủ lực như lúa gạo, cà phê, chè, mắc ca, gắn với chế biến sâu và xây dựng thương hiệu vùng miền. Tỷ lệ che phủ rừng đạt 45,5%, vượt mục tiêu nghị quyết; an ninh lương thực được đảm bảo với gần 295 nghìn tấn lương thực có hạt.
Du lịch – dịch vụ có bước phát triển đột phá, đặc biệt từ hiệu ứng Năm Du lịch quốc gia Điện Biên 2024. Tỉnh đón 5,5 triệu lượt khách, tổng doanh thu đạt 9.400 tỷ đồng; riêng năm 2025, doanh thu du lịch đạt 2.400 tỷ đồng, vượt 11,5% so với kế hoạch. Hàng loạt công trình biểu tượng như bức tranh Panorama Chiến thắng Điện Biên Phủ, Đền thờ Liệt sĩ, Khu tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp… đã tạo nên sức hấp dẫn mới, kết nối du lịch lịch sử với du lịch sinh thái, cộng đồng.
Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng bình quân 12,8%/năm; đến năm 2025, giá trị sản xuất công nghiệp đạt 4.486 tỷ đồng, với 23 nhà máy thủy điện đang hoạt động, tổng công suất hơn 326 MW. Các dự án năng lượng tái tạo, chế biến nông lâm sản, hạ tầng đô thị đang trở thành “động cơ mới” của nền kinh tế.
Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Lê Thành Đô chia sẻ: “Điện Biên đã chuyển từ tư duy ‘được hỗ trợ’ sang ‘tự chủ phát triển’. Cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, chuyển đổi số là ba trụ cột mà chúng tôi theo đuổi để mở khóa tăng trưởng”.
Chỉ số cải cách hành chính (PAR Index) và năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) đều được cải thiện rõ rệt. Tỉnh đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, thành lập Trung tâm điều hành đô thị thông minh, Cổng dữ liệu mở, từng bước ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục, du lịch, dịch vụ công.
“Đòn bẩy” then chốt tạo bước đột phá
Thực tế, nhiệm kỳ vừa qua, Điện Biên tạo nên ba đột phá chiến lược: hạ tầng, cơ chế chính sách, nguồn nhân lực. Đây là những “đòn bẩy” then chốt giúp tỉnh mở rộng không gian phát triển và thu hút đầu tư.
Trước hết, hạ tầng giao thông, đô thị chứng kiến bước phát triển chưa từng có. Dự án mở rộng Cảng hàng không Điện Biên hoàn thành, giúp rút ngắn khoảng cách với Hà Nội và các trung tâm kinh tế lớn. Toàn tỉnh có 9.212 km đường giao thông, 96,9% xã có đường ô tô đến trung tâm. Các tuyến quốc lộ 279, 12, đường 7/5, và các tuyến kết nối biên giới được đầu tư đồng bộ, tạo trục động lực phát triển kinh tế vùng Tây Bắc.
Hệ thống thủy lợi, điện lưới, nước sinh hoạt, hạ tầng số được đầu tư mạnh. 99,8% dân đô thị được cấp nước sạch, 96,2% hộ dân dùng điện lưới quốc gia, tỷ lệ phủ sóng 4G đạt 94%, hơn 72% người dân có điện thoại thông minh. Những con số đó phản ánh sự chuyển mình của một địa phương miền núi đang hướng tới nền kinh tế số.
Đáng chú ý, về cơ chế chính sách, tỉnh ban hành hàng loạt nghị quyết, chương trình hành động cụ thể nhằm khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, du lịch, năng lượng, đô thị thông minh.
Giai đoạn 2021–2025, tỉnh cấp chủ trương cho 66 dự án, tổng vốn đăng ký 25.690 tỷ đồng; thu hút hơn 212 dự án đầu tư từ các thành phần kinh tế, trong đó 123 dự án đã hoàn thành, đưa vào hoạt động.
Trong đó, nổi bật là các dự án phát triển vùng mắc ca, cà phê, cao su, cây dược liệu, các khu đô thị mới tại TP Điện Biên Phủ, cùng với Khu kinh tế cửa khẩu A Pa Chải, cao tốc Sơn La – Điện Biên – Tây Trang đang được xúc tiến mạnh mẽ... Những công trình này không chỉ mang ý nghĩa hạ tầng mà còn là “cánh cửa mở ra cơ hội mới” cho giao thương vùng biên.
Song hành với đầu tư hạ tầng, nguồn nhân lực được coi là nền tảng lâu dài. Tỉnh tập trung đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu chính quyền hai cấp, 100% cán bộ lãnh đạo từ phó trưởng phòng trở lên có trình độ đại học, được bồi dưỡng lý luận chính trị và quản lý nhà nước. Đặc biệt, việc thành lập phân hiệu Đại học Thái Nguyên và Tổ hợp giáo dục FPT tại Điện Biên được kỳ vọng mở ra hướng đào tạo nhân lực chất lượng cao cho vùng Tây Bắc.
Bên cạnh đó, công tác chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo được đẩy mạnh. Tỉnh triển khai ứng dụng công nghệ trong điều hành đô thị, quản lý dữ liệu dân cư, y tế, giáo dục; từng bước hình thành hệ sinh thái số phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Chủ tịch Lê Thành Đô nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định chuyển đổi số không chỉ là công cụ hành chính, mà là động lực phát triển. Điện Biên muốn đi nhanh hơn, phải dựa vào công nghệ, trí tuệ và con người”.
Khát vọng Điện Biên xanh - thông minh - bền vững
Bước vào nhiệm kỳ 2025–2030, Điện Biên đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân 10–11%/năm, GRDP bình quân đầu người đạt 115 triệu đồng vào năm 2030. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn này dự kiến 231.000 tỷ đồng, tỷ trọng kinh tế số đạt 20% GRDP. Đây là những con số thể hiện tầm nhìn táo bạo và niềm tin vào sức bật mới của tỉnh biên cương.
Theo Bí thư Tỉnh ủy Trần Quốc Cường, “Điện Biên phải bứt phá bằng tư duy mới, hành động nhanh và hiệu quả, dựa trên ba trụ cột: kinh tế xanh, chuyển đổi số và hội nhập vùng”.
Trong định hướng phát triển, nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến, năng lượng tái tạo và du lịch tiếp tục là các lĩnh vực mũi nhọn. Tỉnh phấn đấu đến năm 2030 có 40.000 ha mắc ca, 20.000 ha cà phê, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 153 triệu USD, đón hơn 8 triệu lượt khách du lịch, doanh thu 15.000 tỷ đồng, hướng tới trở thành một trong những trung tâm du lịch lớn của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Phát triển xanh, thông minh được coi là hướng đi xuyên suốt. Điện Biên ưu tiên chiến lược tăng trưởng xanh gắn với ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển đô thị sinh thái, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải. Cùng với đó, chính quyền điện tử, dữ liệu mở, dịch vụ công trực tuyến được mở rộng, hướng tới nền hành chính minh bạch, phục vụ.
Ngoài ra, về đối ngoại, Điện Biên tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác với các tỉnh Bắc Lào, Vân Nam (Trung Quốc), tỉnh Nan, tỉnh Chiềng Rai (Thái Lan), tăng cường kết nối thương mại biên giới, thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển du lịch xuyên biên giới. Mỗi cửa khẩu, tuyến đường mới sẽ là “mạch máu kinh tế” đưa Điện Biên hội nhập sâu hơn vào khu vực.
Thiết lập và mở rộng quan hệ hợp với các nước: Liên bang Nga, An-giê-ri, Nhật Bản, Pháp, Hàn Quốc, Đô-mi-ni-ca-na,... . Tiếp tục hợp tác với các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ, cơ quan đại diện các nước tại Việt Nam, thu hút nguồn viện trợ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội (bình quân trên 03 triệu USD/năm).
Bên cạnh phát triển kinh tế, công tác an sinh, giảm nghèo, bảo tồn văn hóa các dân tộc tiếp tục được quan tâm. Tỷ lệ hộ nghèo phấn đấu giảm còn dưới 10% vào năm 2030, đời sống người dân cải thiện toàn diện cả về vật chất lẫn tinh thần.
“Điện Biên phát triển không chỉ bằng hạ tầng hay con số tăng trưởng, mà bằng sự đổi thay trong đời sống của mỗi người dân – đó mới là thước đo thành công bền vững”, Bí thư Trần Quốc Cường nhấn mạnh.
Sau hơn 70 năm kể từ Chiến thắng Điện Biên Phủ, mảnh đất anh hùng đang bước vào hành trình mới, hành trình của tăng trưởng xanh, đổi mới sáng tạo và hội nhập vùng. Từ “Tinh thần Điện Biên Phủ” năm xưa, đến “Khát vọng Điện Biên xanh – thông minh – bền vững” hôm nay, là mạch nối xuyên suốt của ý chí tự lực, tự cường, khát khao vươn lên.
Với quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc, Điện Biên đang viết tiếp trang sử mới, trang sử của một tỉnh biên cương không ngừng bứt phá, khẳng định vị thế, góp phần cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên Việt Nam thịnh vượng và hùng cường.