Việt Nam - Khối Pháp ngữ mở ra kỷ nguyên hợp tác toàn diện

Tại sự kiện do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (OIF) tổ chức tại Hà Nội ngày 14/10, ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch VCCI đã có bài phát biểu khai mạc.

Ông Vinh nhấn mạnh rằng Việt Nam luôn coi cộng đồng Pháp ngữ là đối tác tin cậy và người bạn thân thiết trong hành trình hội nhập và phát triển. Các quốc gia Pháp ngữ và Việt Nam chia sẻ nhiều giá trị chung như tinh thần đoàn kết, tôn trọng sự đa dạng văn hóa và hướng tới một nền kinh tế bao trùm, nhân văn.

Theo ông Vinh, trong bối cảnh toàn cầu biến động, Việt Nam và các nước Pháp ngữ có thể bổ trợ thế mạnh cho nhau trong các lĩnh vực như kinh tế số, chuyển đổi xanh, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch bền vững và đổi mới sáng tạo.

Ông khẳng định Việt Nam là một nền kinh tế năng động, cửa ngõ của khu vực Đông Nam Á với dân số trẻ, thị trường mở, cùng chính sách đầu tư minh bạch và ổn định. Trong khi đó, các nước Pháp ngữ, đặc biệt là ở Châu Phi và Châu Âu, có nguồn tài nguyên phong phú, kinh nghiệm quản trị quốc tế và mạng lưới thị trường rộng lớn.

VCCI kêu gọi các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng tầm nhìn, đón nhận cơ hội hợp tác từ cộng đồng Pháp ngữ, đồng thời mời gọi doanh nghiệp đến từ Bờ Biển Ngà, Senegal, Togo, Burundi, Romania, Campuchia và nhiều quốc gia khác coi Việt Nam là điểm đến đầu tư an toàn, năng động và giàu tiềm năng. VCCI sẽ tiếp tục đóng vai trò đầu mối trong việc kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, đồng hành cùng doanh nghiệp để mỗi ý tưởng hợp tác tại diễn đàn có thể trở thành hành động cụ thể và dự án thực tiễn.

OIF và “Nhiệm vụ Trở lại”

Đại diện cho Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (OIF), ông Edgar Doerig, Trưởng Văn phòng khu vực châu Á – Thái Bình Dương, bày tỏ niềm vui mừng sâu sắc khi chứng kiến sự kiện lần này – kết quả trực tiếp của cuộc đối thoại khởi đầu từ tháng 1 năm ngoái, trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của bà Caroline Saint-Hilaire, Tổng Giám đốc OIF.

Ông Doerig nhấn mạnh rằng diễn đàn mang ý nghĩa chiến lược, biểu tượng và thực tiễn, thể hiện cam kết mạnh mẽ của OIF trong việc phát triển không gian kinh tế Pháp ngữ, phù hợp với Chiến lược Kinh tế Pháp ngữ 2020–2026. Các phái đoàn kinh tế của OIF đã thu hút hơn 2.000 doanh nghiệp, tạo ra hơn 5.000 cuộc gặp gỡ, hàng chục hợp đồng được ký kết, với tổng doanh thu đạt hơn 45 triệu euro.

Diễn đàn lần này được xem như một “Nhiệm vụ Trở lại” (Mission Retour), tiếp nối thành công của Phái đoàn Kinh tế Pháp ngữ Đông Nam Á (MECA) tổ chức vào tháng 3/2022 tại TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Phnom Penh.

MECA 2022 đã quy tụ 120 doanh nghiệp quốc tế và 315 doanh nghiệp Việt Nam, đạt được 900 cuộc gặp gỡ và 21 thỏa thuận thương mại trị giá hơn 3 triệu euro. Chương trình này hướng đến việc giúp các doanh nghiệp Pháp ngữ đã tham gia MECA hoàn thiện và cụ thể hóa các dự án kinh doanh tại Việt Nam, tiến tới ký kết các thỏa thuận hợp tác mới.

Ông Doerig gửi lời cảm ơn tới VCCI và Chính phủ Việt Nam, đặc biệt là trong việc tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục thị thực. Ông bày tỏ kỳ vọng rằng thông qua các hoạt động kết nối và trao đổi trong khuôn khổ diễn đàn, nhiều thỏa thuận hợp tác và quan hệ đối tác mới sẽ được hình thành, góp phần thúc đẩy không gian kinh tế Pháp ngữ phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Châu Phi – tiềm năng tăng trưởng mới

Bà Nguyễn Phương Trà, Vụ trưởng Vụ Trung Đông – Châu Phi, Bộ Ngoại giao Việt Nam, nhấn mạnh mối liên hệ giữa Việt Nam và cộng đồng Pháp ngữ, đặc biệt tại Châu Phi, không chỉ là hợp tác kinh tế mà còn là sự gắn bó tự nhiên về văn hóa và lịch sử.

Trong bối cảnh Việt Nam phấn đấu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, đất nước cần đa dạng hóa thị trường và đối tác, trong đó Châu Phi – khu vực được coi là động lực tăng trưởng toàn cầu trong tương lai – đóng vai trò then chốt.

Bà Trà cho rằng quan hệ Việt Nam – Châu Phi có ba lợi thế nổi bật. Thứ nhất, hai bên có nền tảng chính trị sớm và thân thiết, khi Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 54 quốc gia châu Phi trên cơ sở chia sẻ lý tưởng độc lập và tự do, tạo dựng lòng tin bền vững.

Thứ hai, tính bổ sung và tự chủ chiến lược giữa hai khu vực đang mở ra cơ hội hợp tác lớn, khi Việt Nam có thế mạnh về nông nghiệp, công nghiệp nhẹ, chế biến thực phẩm và công nghệ thông tin.

Thứ ba, sự quan tâm ở cấp lãnh đạo cao nhất ngày càng được thể hiện rõ, khi số lượng trao đổi đoàn cấp cao trong hai năm gần đây gần bằng tổng số trong mười năm trước đó, tạo nền tảng chính trị và pháp lý thuận lợi cho hợp tác doanh nghiệp.

Bên cạnh những thuận lợi đó, bà Trà cũng chỉ ra ba thách thức lớn cần được giải quyết.

Khoảng cách địa lý và mức độ hiểu biết giữa doanh nghiệp hai bên còn hạn chế, dẫn đến khác biệt trong cách vận dụng pháp luật và tiềm ẩn rủi ro.

Khung pháp lý song phương vẫn còn thiếu, khi Việt Nam mới chỉ có năm hiệp định bảo hộ đầu tư và bảy hiệp định tránh đánh thuế hai lần với các nước châu Phi, và không có hiệp định nào được ký mới trong suốt 10–15 năm qua.

Ngoài ra, chính sách hỗ trợ dành cho doanh nghiệp vẫn còn hạn chế, khiến phần lớn doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại châu Phi phải tự xoay xở, thiếu một hệ sinh thái hỗ trợ đồng bộ.

Để khắc phục những vấn đề này, Bộ Ngoại giao đã đề xuất nhóm giải pháp dài hạn như củng cố tin cậy chính trị, hoàn thiện khung pháp lý và xây dựng chính sách ưu đãi đầu tư. Song song đó, các hành động ngắn hạn đang được thúc đẩy gồm xây dựng cơ sở dữ liệu chung về doanh nghiệp, tổ chức các đoàn khảo sát và chương trình quảng bá quy mô quốc gia, cũng như tăng cường giao lưu nhân dân, văn hóa và du lịch.

Trường Đặng