Quảng Ninh bứt phá kinh tế xanh - tự tin đón sóng FDI tỷ đô

Yếu tố then chốt tạo nên sức hút này chính là hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, cùng với môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng. Sự sẵn sàng về hạ tầng được ví như "thỏi nam châm" mạnh mẽ, không chỉ làm thay đổi diện mạo kinh tế tỉnh, mà còn tạo động lực để Quảng Ninh tự tin bứt phá, sẵn sàng cho một chu kỳ bùng nổ FDI mạnh mẽ trong thời gian tới.

Hạ tầng dẫn lối

Quảng Ninh đang bước vào thời kỳ bứt phá mạnh mẽ khi hội tụ đồng thời hai yếu tố chiến lược: hạ tầng giao thông hiện đại và làn sóng FDI đổ bộ. Về hạ tầng, tuyến cao tốc Hạ Long – Hải Phòng và cầu Bạch Đằng đã rút ngắn tới 50km, giúp thời gian di chuyển giữa hai thành phố lớn chỉ còn khoảng 30 phút, qua đó giảm đáng kể chi phí vận tải, nâng cao năng lực cạnh tranh cho chuỗi cung ứng. Cùng với đó, hệ thống cảng biển quốc tế (Cái Lân, Lạch Huyện) và sân bay Vân Đồn hoàn thiện chuỗi logistics đa phương thức, biến nơi đây trở thành điểm kết nối chiến lược của tam giác kinh tế Hà Nội – Hải Phòng – Hạ Long. Chính lợi thế này đã tạo lực hút lớn với các nhà đầu tư ngoại.

Được biết, năm 2024, chỉ riêng TX Quảng Yên (cũ) đã thu hút 22 dự án FDI với tổng vốn đăng ký hơn 1,23 tỷ USD – con số vượt trội so với nhiều địa phương lân cận.

Ông Bruno – TGĐ KCN DEEP C nhà đầu tư KCN Bắc Tiền cho biết: Quảng Ninh đang trở thành “nam châm” hút dòng vốn tỷ đô, được hậu thuẫn bởi các quỹ quốc tế như CapitaLand SEA Logistics Fund. Khi hạ tầng khu công nghiệp hoàn thiện, hàng loạt nhà máy, xí nghiệp đi vào hoạt động sẽ kéo theo hàng chục nghìn chuyên gia, kỹ sư, công nhân dịch chuyển về sinh sống và làm việc – một dạng “di dân cơ học” tất yếu.

Đây là yếu tố quan trọng khiến nhu cầu nhà ở, dịch vụ y tế, giáo dục, thương mại tại Quảng Ninh không ngừng gia tăng, khác biệt hẳn với các thị trường chỉ dựa vào đầu cơ. Đặc biệt, dòng cầu thật này đang tạo ra lực đẩy bền vững cho thị trường bất động sản, giúp giá trị tài sản liên tục tăng trưởng song hành với tính thanh khoản cao. Có thể nói, hạ tầng chính là nền tảng, FDI là động lực, còn sự dịch chuyển dân cư là kết quả tất yếu, tất cả đang cộng hưởng để đưa Quảng Ninh vươn lên thành trung tâm sản xuất – logistics – bất động sản mới của miền Bắc. Đây không chỉ là sự tăng trưởng ngắn hạn, mà là một chu kỳ phát triển dài hơi với giá trị bền vững.

Được biết, thời gian gần đây sự bùng nổ hạ tầng giao thông cùng làn sóng FDI đổ vào các khu công nghiệp quy mô lớn như Bắc Tiền Phong, Sông Khoai khi đi vào hoạt động sẽ thu hút hàng chục nghìn chuyên gia, kỹ sư, lao động trình độ cao. Dòng vốn đầu tư dịch chuyển tất yếu sẽ kéo theo dòng người đổ về, từ đó hình thành nhu cầu cấp thiết về nhà ở, dịch vụ, tiện ích đô thị – một lực cầu bền vững và tăng trưởng lâu dài.

Giai đoạn 2020-2025, Quảng Ninh ghi dấu ấn đặc biệt trong thu hút đầu tư, với tổng số 150 dự án mới được cấp phép, 90 dự án điều chỉnh tăng vốn vào các KCN, KKT, tổng vốn thu hút gần 324.000 tỷ đồng, gấp 4,4 lần so với giai đoạn 2015-2020 và đạt 280% mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025 đề ra.

Đáng chú ý, thu hút FDI vào các KCN, KKT đạt gần 8,16 tỷ USD, chiếm 83% tổng vốn FDI toàn tỉnh, tăng 5,7 lần so với giai đoạn trước. Các dự án FDI tập trung vào công nghệ cao, thân thiện với môi trường, giá trị gia tăng lớn, có thương hiệu quốc tế và khả năng lan tỏa mạnh, thể hiện rõ định hướng thu hút có chọn lọc, nâng cao chất lượng. Từ đó, tạo ra những sản phẩm công nghiệp có chất lượng, giá trị gia tăng lớn, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo có tốc độ tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, đóng góp 12,43% GRDP của tỉnh vào cuối năm 2024. Đặc biệt, 100% các KCN đang hoạt động đã lắp đặt hệ thống xử lý nước thải tập trung và quan trắc môi trường tự động, góp phần bảo đảm phát triển bền vững.

Đón "làn sóng" dịch chuyển FDI toàn cầu

Bà Nguyễn Thị Bùi - Giám đốc Phát triển thị trường năng lượng mới Tập đoàn Texhong tại Việt Nam, cho rằng: Chiến lược phát triển công nghiệp thời gian qua của Quảng Ninh đã đạt được những kết quả tích cực nhờ có môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi; thủ tục hành chính được tiếp nhận, giải quyết nhanh, gọn, từ đó đã tạo sự yên tâm cho các nhà đầu tư, nhất là đối với các nhà đầu tư lớn, sử dụng công nghệ sản xuất hiện đại, góp phần chuyển đổi mô hình tăng trưởng và nâng cao vị thế Quảng Ninh trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Hiện nay, doanh nghiệp FDI tiếp tục triển khai chiến lược phát triển mới tại Quảng Ninh, trong đó có việc đề nghị được triển khai đầu tư hạ tầng kỹ thuật giai đoạn 2 KCN Hải Hà, từng bước đón làn sóng FDI dịch chuyển vào Quảng Ninh.

Mặc dù Quảng Ninh có những bước tiến quan trọng trong thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp xanh, nhưng tỷ lệ nội địa hóa còn thấp, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ chưa nhiều, chủ yếu sản xuất linh kiện đơn giản, hàm lượng công nghệ chưa cao; liên kết ngành chưa chặt chẽ, thiếu các chuỗi giá trị hoàn chỉnh, chưa khai thác hết hiệu quả hợp tác và chia sẻ nguồn lực; hạ tầng kết nối liên vùng tuy được đầu tư mạnh nhưng hiệu quả khai thác chưa tương xứng; FDI xanh - dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực thân thiện với môi trường còn khiêm tốn, đặc biệt trong nông nghiệp, do thiếu chính sách ưu đãi và tiêu chí rõ ràng.

Trước mục tiêu đề ra của Nghị quyết Đại hội XVI của Đảng bộ tỉnh đối với thu hút vốn đầu tư FDI, phát triển ngành công nghiệp xanh, tỉnh Quảng Ninh sẽ phải khắc phục nhanh chóng những tồn tại hiện hữu để đón làn sóng đầu tư dịch chuyển FDI toàn cầu.

Ông Trương Mạnh Hùng - Trưởng Ban Quản lý KKT tỉnh, cho biết: Tỉnh thực hiện 4 nhóm giải pháp để thu hút mạnh mẽ dòng vốn FDI toàn cầu. Đó là, hoàn thiện khung pháp lý và chính sách; phát triển hạ tầng và hệ sinh thái công nghiệp xanh; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; cải thiện môi trường đầu tư. Mỗi một nhóm giải pháp sẽ được nghiên cứu kỹ lưỡng để tháo gỡ những rào cản, nút thắt, biến thách thức thành cơ hội.

Trong đó, ban hành tiêu chí rõ ràng về FDI xanh, gắn với cam kết phát triển bền vững và thông lệ quốc tế; xây dựng khung ưu đãi đầu tư có chọn lọc, tập trung vào các dự án nghiên cứu và phát triển, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Tỉnh cần quy hoạch KCN theo mô hình sinh thái - tuần hoàn, thúc đẩy mô hình cộng sinh công nghiệp; đầu tư năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, đảm bảo cung cấp nguồn điện sạch ổn định; hình thành CCN liên vùng; đào tạo cán bộ, lao động về công nghệ xanh, kinh tế tuần hoàn, ngoại ngữ và hội nhập quốc tế; xây dựng trung tâm đào tạo chuyên sâu, liên kết chặt chẽ giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp.

Đặc biệt, tiếp tục giám sát nghiêm ngặt bảo vệ môi trường, không mở rộng hoặc gia hạn dự án công nghệ lạc hậu; chủ động tháo gỡ khó khăn về giải phóng mặt bằng, chuyển giao công nghệ, tiếp cận đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư.

Sự cộng hưởng giữa hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, môi trường đầu tư thông thoáng và những giải pháp chiến lược, toàn diện của tỉnh đã tạo nên một thế và lực mới cho Quảng Ninh.

Không chỉ dừng lại ở việc thu hút số lượng, Quảng Ninh đang kiên định với mục tiêu thu hút FDI có chọn lọc, ưu tiên các dự án công nghệ cao, thân thiện môi trường, hướng tới kinh tế xanh bền vững. Với quyết tâm cao độ và tầm nhìn chiến lược, Quảng Ninh đang không ngừng hoàn thiện mình, sẵn sàng trở thành trung tâm sản xuất – logistics – bất động sản mới của miền Bắc, tự tin đón "làn sóng" FDI toàn cầu, hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh, góp phần đưa Việt Nam vươn lên vị thế mới trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Lê Cường