Công nghiệp hỗ trợ Hải Phòng đứng trước cơ hội bứt phá
Với "cú hích" chính sách từ Trung ương và sự đồng hành quyết liệt của địa phương, ngành công nghiệp hỗ trợ TP Hải Phòng đang đứng trước một vận hội lớn.
Tại Hải Phòng, Sở Công thương thành phố vừa tổ chức hội nghị “Tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về công nghiệp hỗ trợ” có sự tham dự của 120 doanh nghiệp. Tâm điểm của sự kiện là những điểm mới mang tính đột phá trong Nghị định 205/2025/NĐ-CP của Chính phủ, sửa đổi, bổ sung Nghị định 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ.
Đòn bẩy chính sách chưa từng có
Ông Chu Việt Cường - Quyền Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ phát triển Công nghiệp, Bộ Công Thương cho biết, Nghị định 205/2025/NĐ-CP mở ra những ưu đãi chưa từng có. Cụ thể như: hỗ trợ lên đến 70% chi phí đào tạo, kiểm định, chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm ưu tiên; Hỗ trợ đầu tư máy móc, thiết bị, phần mềm cho các dự án nghiên cứu và phát triển (R&D); Các ưu đãi đặc biệt về thuế, đất đai, tài chính và hỗ trợ pháp lý toàn diện. Đặc biệt là cơ hội tiếp cận nguồn vốn từ các chương trình quốc gia như Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia cho các dự án sản xuất linh kiện, phụ tùng, vật liệu thuộc danh mục ưu tiên.
Thực tế không thể phủ nhận, Hải Phòng đã là “mảnh đất lành” thu hút hàng loạt tập đoàn sản xuất lớn như VinFast, LG, Pegatron... tạo ra một nhu cầu khổng lồ về linh kiện và phụ tùng. Thế nhưng, một nghịch lý vẫn tồn tại, phần lớn doanh nghiệp Việt tại đây vẫn đang ở vị trí thấp trong chuỗi cung ứng, chủ yếu đảm nhận khâu gia công, lắp ráp giản đơn.
Một khảo sát của JETRO (Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản) đã chỉ ra con số đáng suy ngẫm, doanh nghiệp Việt mới chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu công nghiệp hỗ trợ trong nước. Tỷ lệ nội địa hóa trong các ngành mũi nhọn còn khiêm tốn, như: cơ khí chế tạo 15-20%, ô tô từ 5-20%, dệt may - da giày đạt 45-50%...
Tại Hải Phòng, ông Lê Ngọc Lân - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng cho biết, tỷ lệ nội địa hóa ở Hải Phòng đã có bước tiến, như dệt may, da giày đạt 45-50%, cơ khí chế tạo trên 30%. Tuy nhiên, để nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp cần chủ động hơn trong tiếp cận và thực thi chính sách ưu đãi hiện hành.
Ông Lân còn cho biết thêm, Hải Phòng đã ban hành Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ đến năm 2025, định hướng đến 2030, với nguồn kinh phí hơn 1,9 tỷ đồng để hỗ trợ doanh nghiệp. Mục tiêu đáp ứng 60-65% nhu cầu sản xuất trên địa bàn vào năm 2025 và trên 70% vào năm 2030. Đồng thời, Hải Phòng cũng thực hiện khảo sát 177 doanh nghiệp trong lĩnh vực cơ khí, điện tử, dệt may, da giày, ô tô để cập nhật dữ liệu lên hệ thống thông tin quốc gia về công nghiệp hỗ trợ.
Tuy nhiên, ông Lê Ngọc Lân cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại như, hiệu quả thực thi chính sách còn hạn chế, hoạt động tuyên truyền chưa rộng rãi, nhiều doanh nghiệp còn thiếu thông tin, thiếu bộ phận chuyên trách để khai thác chính sách...
Doanh nghiệp chủ động nắm bắt cơ hội
Theo các chuyên gia, công nghiệp hỗ trợ không chỉ là “hỗ trợ” mà là nền tảng cho sự phát triển độc lập, tự chủ của nền công nghiệp quốc gia. Trong bối cảnh địa chính trị và công nghệ toàn cầu liên tục biến động, việc nâng cao năng lực sản xuất trong nước là yêu cầu cấp thiết.
Ông Phạm Hồng Điệp - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Shinec cho rằng, để giải quyết vấn đề này, một trong những giải pháp mang tính nền tảng và chiến lược là việc thành phố cần ban hành một nghị quyết riêng về phát triển công nghiệp hỗ trợ đến năm 2030. Nghị quyết này không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền mà còn đóng vai trò là một khung chính sách dài hạn, đặt ra các mục tiêu rõ ràng về nội địa hóa chuỗi cung ứng, số lượng doanh nghiệp nội địa đạt chuẩn cung ứng cho FDI và số đơn hàng kết nối thực tế. Việc phân công nhiệm vụ cụ thể và giao chỉ số KPI cho từng sở, ban, ngành sẽ đảm bảo sự phối hợp đồng bộ và hiệu quả, chuyển hướng phát triển công nghiệp hỗ trợ từ tự phát sang bài bản, có chiến lược.
Ông Nguyễn Văn Nhất - Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất Cơ khí Hải Đăng (một doanh nghiệp chuyên cung cấp linh kiện cho ngành ô tô và cơ khí chế tạo tại Hải Phòng) chia sẻ, Nghị định 205/2025/NĐ-CP thực sự là một luồng gió mới, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ chi phí đào tạo, kiểm định và R&D. Với doanh nghiệp chúng tôi, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đạt các tiêu chuẩn quốc tế là yếu tố sống còn để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn lớn. Khoản hỗ trợ 70% chi phí đào tạo công nghệ, kiểm định chất lượng sẽ giúp chúng tôi mạnh dạn đầu tư hơn vào nhân lực và cải tiến quy trình.
Tuy nhiên, chúng tôi cũng kiến nghị cần có thêm các hướng dẫn chi tiết, đơn giản hóa thủ tục hành chính để doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, có thể tiếp cận nhanh chóng và dễ dàng hơn với các nguồn vốn ưu đãi và chính sách thuế, đất đai.
Theo ông Lê Ngọc Lân - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng nhấn mạnh, chính sách đã có, hỗ trợ đã sẵn sàng, nhưng nếu doanh nghiệp không chủ động, mọi nỗ lực sẽ không đạt được kết quả như kỳ vọng. Đã đến lúc phải thay đổi tư duy, không chỉ chờ đợi mà phải tự mình tìm kiếm cơ hội, đầu tư vào R&D, nâng cao năng lực quản trị và chất lượng nguồn nhân lực để dịch chuyển từ công đoạn giá trị thấp sang những công đoạn có hàm lượng công nghệ cao hơn. Sở Công Thương Hải Phòng cũng đang chuẩn bị xây dựng chương trình phát triển cho giai đoạn 2026-2035 và rất cần các doanh nghiệp chủ động đề xuất những nhiệm vụ, chương trình hỗ trợ phù hợp với thực tiễn. Đây là cơ hội để tiếng nói của doanh nghiệp được lắng nghe, để chính sách được xây dựng sát sườn và hiệu quả nhất.
Sở Công thương Hải Phòng kỳ vọng cộng đồng doanh nghiệp sẽ tích cực nghiên cứu, áp dụng các chính sách mới, từ đó nâng cao năng lực công nghệ, đổi mới sản xuất và đưa ngành công nghiệp hỗ trợ thành trụ cột vững chắc của nền kinh tế thành phố và quốc gia – ông Lân nhấn mạnh.