Gửi bình luận
Có rất nhiều công ty nhỏ có nhu cầu rất lớn về gia công, sản xuất các sản phẩm hỗ trợ và giá rất tốt, chứ không chỉ có các tập đoàn lớn.
Ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn, đặc biệt khi thị trường Hoa Kỳ đang có xu hướng loại trừ hàng hóa từ Trung Quốc, tạo điều kiện cho các nhà sản xuất Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu. Tuy nhiên, để tận dụng triệt để cơ hội này, cần có một sự thay đổi chiến lược cơ bản trong cách thức hoạt động của CNHT.
Theo ông Lương Ngọc Tuấn – Giám đốc Công ty Hệ thống Việt – phát biểu tại hội thảo "Đón đầu chuỗi cung ứng - Tăng tốc hội nhập và kết nối toàn cầu" ngày 2/10/2025 tại TP HCM, thì công nghiệp hỗ trợ không nên chỉ nghĩ theo cách truyền thống là “làm những việc người khác không muốn làm”. Ngược lại, cần phải thay đổi quan điểm, “hỗ trợ” là toàn bộ những gì phục vụ cho các "công ty chính". Ở đây, công ty chính là những công ty có thể thiết kế ra được sản phẩm và có khả năng thương mại hóa chúng. Những công ty chính này có thể rất to (như trước đến giờ mọi người thường nghĩ), nhưng có thể rất nhỏ chỉ với vài ba người nhưng họ có ý tưởng và khả năng thương mại.
Ông Tuấn cho biết thêm, kinh nghiệm cá nhân ông khi làm việc với các tập đoàn lớn cho thấy mức giá thường bị ép rất chặt, đến mức lợi nhuận chỉ còn rất ít. Trong khi đó, ở cả Việt Nam lẫn ở Mỹ có rất nhiều công ty rất nhỏ nhưng lại có nhu cầu sản phẩm hỗ trợ rất lớn kèm theo mức giá rất hấp dẫn. Do đó, thay vì chỉ hỗ trợ các tập đoàn lớn, các công ty hỗ trợ Việt Nam nên thay đổi quan điểm chiến lược về hỗ trợ các công ty chính trong nước và cả quốc tế, hơn là chỉ “chăm chăm” hỗ trợ các tập đoàn lớn.
Nhưng dù đối tượng khách hàng là ai, việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế là điều kiện tiên quyết để tham gia vào chuỗi cung ứng. Ông Nguyễn Ngọc Đăng Khoa – Phó Giám đốc Phát triển Kinh doanh Công ty Cơ khí chính xác SMC Phú Mỹ, nhà cung cấp cấp 1 đầu tiên và duy nhất của Samsung trong ngành thép tới thời điểm hiện tại – rằng doanh nghiệp phải đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt như ISO 9001. Năng lực sản xuất phải phù hợp, và việc quản lý tồn kho và logistic phải cho phép giao hàng theo hình thức Just In Time (JIT), thậm chí là giao hàng theo giờ.
Ngoài ra, các yêu cầu khác bao gồm việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị). Ví dụ như Samsung thường thẩm định định kỳ hai lần mỗi năm để kiểm tra trách nhiệm xã hội như trả lương và đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ cho nhân viên. Doanh nghiệp cũng cần có năng lực tài chính mạnh mẽ để duy trì dòng tiền, điều rất quan trọng khi làm nhà cung cấp.
Về thị trường xuất khẩu, ông Lương Ngọc Tuấn nhấn mạnh rằng các thị trường khó tính như Hoa Kỳ yêu cầu tối đa về truy xuất nguồn gốc – truy vết toàn bộ quá trình sản xuất. Ông Tuấn cảnh báo rằng nếu không có hồ sơ kỹ thuật số chứng minh rõ ràng về việc lô hàng được làm hoàn toàn ở Việt Nam từ nguyên liệu đến thành phẩm, người ta vẫn có thể áp thuế hoặc gắn mác sai xuất xứ cho dù hàng được sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam.
Để giải quyết các vấn đề về tiến độ, chất lượng và niềm tin trong chuỗi cung ứng, việc ứng dụng công nghệ số hóa là cấp thiết. Ông Lương Ngọc Tuấn đề xuất một nền tảng tương tự như Uber cho ngành sản xuất. Nền tảng này sẽ kết nối các xưởng gia công (vendor) với khách hàng, giúp xưởng giải quyết câu chuyện không biết khi nào có đơn hàng và khách hàng giải quyết câu chuyện không biết ai có thể cung cấp.
Khẩu hiệu cốt lõi là "Dữ liệu theo thời gian thực sẽ tạo ra niềm tin thực". Khách hàng có thể giám sát tiến độ đơn hàng online theo thời gian thật, bởi vì mọi dữ liệu đều được cập nhật real-time và phải được đóng dấu thời gian (timestamp). Việc đóng dấu thời gian là quan trọng vì nó ngăn chặn việc sửa đổi dữ liệu đã phát sinh.
Hệ thống này giúp các bên giám sát lẫn nhau, từ khách hàng giám sát vendor cấp 1, đến vendor cấp 1 giám sát vendor cấp 2 và cấp 3. Toàn bộ quá trình gia công, nguồn gốc nguyên liệu, mã nhân viên, và giờ kết thúc công đoạn đều được cập nhật real-time và lưu lại hồ sơ online. Ông Tuấn chia sẻ rằng tại một nhà máy có 50 máy CNC, đội của ông chỉ mất 3 ngày để thiết lập hệ thống này, giúp tiết kiệm chi phí cơ hội rất lớn so với việc triển khai các phần mềm quản lý truyền thống.
Thậm chí, công nghệ AI còn được ứng dụng làm Trợ lý QC AI. Thay vì người làm kiểm soát chất lượng (QC) phải đo đạc, ghi chép thủ công rồi lại tốn thêm người nhập liệu, Trợ lý QC AI có thể ghi nhận kích thước đo bằng giọng nói của người đo, sau đó AI sẽ tự động cập nhật vào hệ thống. Việc này giúp tăng năng suất lao động và đảm bảo tính chính xác của dữ liệu thời gian thực. “Dù khách hàng có yêu cầu hay không, doanh nghiệp vẫn phải thực hiện số hóa vì việc này là để bảo vệ chính chúng ta khi xảy ra tranh chấp hoặc sự cố chất lượng”, ông Tuấn nói.
