5 định hướng trọng tâm phát triển ngành nhựa Việt Nam
Tại lễ kỷ niệm 35 năm thành lập, Chủ tịch VPA Đinh Đức Thắng đã nêu 5 định hướng trọng tâm phát triển ngành nhựa Việt Nam trong thời gian tới.
Ông Đinh Đức Thắng – Chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA) cho biết, sau 35 năm phát triển, ngành nhựa Việt Nam đã có bước phát triển mạnh mẽ, từ những dây chuyền sản xuất còn đơn giản thủ công, hiện nay, ngành đã sở hữu các tổ hợp công nghiệp hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến, quản trị chuyên nghiệp, đáp ứng nhu cầu cạnh tranh trong khu vực và quốc tế. Tư duy phát triển của ngành đã chuyển từ tăng trưởng chiều rộng sang chiều sâu, lấy công nghệ, quản trị và phát triển bền vững là nền tảng.
Theo ông Thắng, từ một ngành phụ trợ, ngành nhựa Việt Nam đã trở thành một trong những ngành công nghiệp quan trọng của nền kinh tế. Quy mô ngành nhựa Việt Nam năm 2024 đạt khoảng 32 tỷ USD, tăng trưởng 24% so với năm 2023, đóng góp đáng kể vào GDP với gần 5.000 doanh nghiệp, tạo hàng trăm nghìn việc làm và xuất khẩu tới hơn 190 quốc gia trên thế giới.
“Song song với phát triển kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp ngành nhựa cũng ngày càng thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội. Nhiều hoạt động cộng đồng, thiện nguyện, hỗ trợ người lao động và bảo vệ môi trường đã trở thành nét văn hóa riêng của ngành nhựa, nơi giá trị phát triển được đo bằng sự cân bằng giữa kinh tế, con người và xã hội”, ông Thắng chia sẻ.
Đồng thời, ông cho rằng, ngành nhựa Việt Nam đang bước vào một giai đoạn mới với nhiều yêu cầu khắt khe hơn về môi trường, tiêu chuẩn xanh và hội nhập quốc tế. Những quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, thiết kế sinh thái, truy xuất nguồn gốc và tính toán vòng đời sản phẩm đang trở thành tiêu chuẩn bắt buộc.
Chủ tịch VPA Đinh Đức Thắng đánh giá, đây là thách thức, đồng thời cũng là cơ hội để ngành nhựa tái cấu trúc mô hình tăng trưởng, đổi mới công nghệ và chuẩn hóa quản trị theo các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị); Đẩy mạnh kinh tế tuần hoàn, nâng cao tỷ lệ tái chế, phát triển vật liệu thân thiện môi trường là những nhiệm vụ trọng tâm mà ngành đang hướng đến.
Chủ tịch VPA Đinh Đức Thắng cũng cho biết, trong giai đoạn tới, ngành nhựa Việt Nam xác định 5 định hướng trọng tâm phát triển, bao gồm:
Thứ nhất, tăng trưởng bền vững theo chiều sâu, thông qua đổi mới công nghệ, tự động hóa, số hóa và tiêu chuẩn hóa dữ liệu môi trường, lấy chất lượng và hiệu quả là thức đo cạnh tranh.
Thứ hai, đẩy mạnh thiết kế sinh thái - Eco Design, giảm phát thải ngay từ khâu nguyên liệu, tối ưu hóa sử dụng vật liệu, thiết kế để tái chế và gia tăng vòng đời đời sử dụng sản phẩm, nhằm biến chuẩn xanh thành vé thông hành cho hàng Việt Nam.
Thứ ba, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh bằng cách xây dựng và hoàn thiện vòng thu gom, phân loại, tái chế, hình thành các cụm doanh nghiệp liên kết trong cùng địa phương. Phát triển cơ sở hạ tầng tái chế thông qua mô hình hợp tác công - tư, tạo thị trường cho nguyên liệu tái chế chất lượng cao, đồng thời nghiên cứu và áp dụng công nghệ tái sinh vật liệu.
Thứ tư, tăng cường hợp tác đa bên giữa nhà nước, hiệp hội, doanh nghiệp, các viện nghiên cứu, trường đại học và đối tác quốc tế để rút ngắn khoảng cách giữa chủ trương chính sách và thực tiễn vận hành. Đồng thời, nâng cao năng lực, chứng nhận truy xuất nguồn gốc để vượt qua rào cản kỹ thuật, mở rộng sâu hơn trong chuỗi cung ứng đa quốc gia.
Thứ năm, thúc đẩy ngành nhựa Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ, tham gia sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển GDP 2 con số của Chính phủ.
“Với vai trò là tổ chức đại diện và kết nối cộng đồng doanh nghiệp, VPA cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong các hoạt động thiết thực như: xây dựng và đề xuất khung tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế sinh thái, tính toán vòng đời sản phẩm; Tham mưu chính sách, tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, giảm chi phí tuân thủ cho các doanh nghiệp; Tổ chức diễn đàn đối thoại, đào tạo và chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao năng lực của doanh nghiệp; Thúc đẩy các mô hình tuần hoàn, thí điểm tại các địa phương, mở rộng hợp tác quốc tế nhằm tiếp cận và cải tiến công nghệ, vật liệu và xu hướng của thị trường”, Chủ tịch VPA Đinh Đức Thắng chia sẻ thêm.
Ông Phạm Văn Quân - Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Cộng thương cho biết, trong 9 tháng đầu năm, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 681 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu đạt 349 tỷ USD, nhập khẩu đạt 332 tỷ USD. Tuy nhiên, ông cho rằng, trong 332 tỷ USD nhập khẩu, phần lớn là nguyên liệu, linh kiện, phụ tùng, hóa chất, trong đó có ngành nhựa. Trong năm 2024, ngành nhựa nhập siêu khoảng 11-12 tỷ USD.
Trong xu thế tự lực, tự cường, tự chủ chuỗi cung ứng, ông Quân hy vọng trong thời gian tới, ngành nhựa sẽ đồng hành cùng với các ngành khác tăng cường xuất siêu, giúp tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước.
Ông cũng kỳ vọng, theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, trong vòng 5 năm tới, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, Việt Nam sẽ có khoảng 2 triệu doanh nghiệp. Trong đó, Hiệp hội nhựa sẽ có khoảng 2.000 thành viên, trong 10.000 doanh nghiệp ngành nhựa.
“Mục tiêu này hoàn toàn có thể đạt được bởi trong giai đoạn vừa qua, các chủ trương, chính sách của nhà nước liên quan đến hỗ trợ doanh nghiệp đã thực sự minh bạch, rõ ràng và lấy doanh nghiệp làm trọng tâm. Đơn cử như Nghị quyết 57, đã tạo mọi điều kiện để đưa khoa công nghệ vào trong quá trình sản xuất”, ông Quân chia sẻ.
Cũng theo ông Quân, ngày 14/7 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP về phát triển Công nghiệp hỗ trợ, nhằm hỗ trợ thúc đẩy ngành sản xuất công nghiệp hỗ trợ, trong đó có ngành nhựa.
“Hiện tại, ngành nhựa chưa nằm trong doanh mục công nghiệp hỗ trợ, nhưng chúng tôi đang xây dựng luật công nghiệp nền tảng, trong đó ngành nhựa cũng sẽ là ngành được đầu tư hỗ trợ ưu đãi hết mức có thể. Theo đó, những doanh nghiệp ngành nhựa đủ tiêu chí ưu đãi của công nghiệp hỗ trợ thì sẽ được miễn thuế thu nhập 4 năm, giảm 50% trong 9 năm sau đó. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng được hỗ trợ về nghiên cứu thử nghiệm”, ông Quân thông tin.
Đồng thời, ông cũng cho biết, Bộ Công thương đang xây dựng Luật Công nghiệp trọng điểm, trong đó, ngành nhựa cũng là một trong các ngành được quan tâm đầu tư, để có thể được ưu đãi vay vốn từ ngân hàng chính sách, với lãi suất giảm từ 3-4% so với lãi suất vay thương mại từ Quỹ đầu tư phát triển. Cùng với đó là các chính sách ưu đãi về thuê đất, phát triển khoa học công nghệ…
Ông Nguyễn Văn Thọ - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP HCM đánh giá, trải qua 35 năm xây dựng và trưởng thành của Hiệp hội, ngành nhựa Việt Nam đã không ngừng đổi mới, phát triển mạnh mẽ cả về quy mô sản xuất, chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh. Các doanh nghiệp nhựa, ngành nhựa, trong đó có nhiều đơn vị, đặt trụ sở và nhà máy tại TP HCM đã đóng góp tích cực vào giá trị sản xuất công nghiệp, kim ngạch xuất khẩu, tạo nhiều việc làm cho người lao động và thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển.
Ông Thọ cho rằng, TP HCM luôn xác định công nghiệp là một trong 4 trụ cột tăng trưởng chủ yếu của Thành phố, trong đó có ngành nhựa. Trên tinh thần đó, trong thời gian tới, TP HCM sẽ tiếp tục tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các hiệp hội, các doanh nghiệp ngành nhựa hoạt động mở rộng đầu tư, đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng giá trị toàn cầu.
“TP HCM cũng sẽ nghiên cứu, hỗ trợ, có nhiều chính sách để đẩy mạnh liên kết giữa ngành nhựa và các ngành công nghiệp hỗ trợ, tăng cường hợp tác giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và các trường đại học trên địa bàn thành phố cũng như ở các tỉnh bạn, nhằm nâng cao năng lực công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và hướng tới mục tiêu sản xuất xanh, tuần hoàn và phát triển bền vững”, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP HCM Nguyễn Văn Thọ nhấn mạnh.