Sửa Luật Chuyển giao công nghệ: Vẫn còn một số điểm chưa phù hợp
Dù đã có những điều chỉnh tích cực nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ, tuy nhiên, Dự thảo Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi) được cho vẫn còn một số điểm chưa phù hợp.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ được thiết kế theo bố cục gồm 6 Chương, 60 Điều (giữ nguyên số Chương, giảm 01 Điều so với Luật hiện hành).
Theo đó, các nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào 6 nhóm chính sách: Xác định phạm vi công nghệ điều chỉnh trong Luật để bao quát công nghệ mới theo xu thế trên thế giới và yêu cầu thực tiễn; hỗ trợ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh, bao gồm chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp/tổ chức, cá nhân trong nước, thương mại hóa kết quả nghiên cứu và phát triển;
Phát triển thị trường khoa học và công nghệ hoạt động chuyên nghiệp, minh bạch; tạo động lực tài chính, thể chế, pháp lý cho hoạt động chuyển giao công nghệ; tăng cường kiểm soát chuyển giao công nghệ xuyên biên giới để vừa kiểm soát an ninh công nghệ, vừa thúc đẩy chuyển giao công nghệ quốc tế hiệu quả; tăng cường năng lực quản lý Nhà nước, thực hiện giám sát, thống kê, đo lường hiệu quả chuyển giao công nghệ.
Đánh giá cao các nội dung được đề xuất, tuy nhiên, bên cạnh những điểm tích cực, nhiều ý kiến cho rằng, vẫn còn một số điểm chưa phù hợp.
Tham gia góp ý Dự thảo Luật trước đó, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh - Nguyễn Đình Xuân cho rằng, việc sửa đổi Luật góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính về chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn một số điểm chưa phù hợp.
“Đơn cử, theo Luật Bảo vệ môi trường, đối với các công nghệ nhạy cảm, thì bắt buộc phải tiến hành thẩm định công nghệ. Quy định này tuy không gọi là thủ tục hành chính, nhưng bản chất lại là thủ tục, và việc thực hiện thế nào chưa được quy định.
Chưa kể, hiện có nhiều công nghệ đã phổ biến rộng rãi trên thị trường, không phải công nghệ mới, nhưng vẫn phải thẩm định vì thuộc nhóm ngành nghề nhạy cảm. Điều này khiến thủ tục trở nên rườm rà, kéo dài, gây khó khăn cho doanh nghiệp”, vị này chia sẻ.
Đồng thời cho hay, Dự thảo Luật cần xem xét, sửa đổi quy định về thẩm định công nghệ theo hướng chỉ áp dụng trong một số trường hợp thật sự cần thiết, đồng thời có cơ chế cập nhật thường xuyên danh mục công nghệ. Thực tế hiện nay, nhiều lĩnh vực như năng lượng tái tạo, trí tuệ nhân tạo (AI), xử lý chất thải nguy hại… chưa được cập nhật kịp thời; hoặc khi đã phổ biến sau 5-10 năm, thì danh mục không được bổ sung, dẫn đến lạc hậu. Điều này vô hình trung biến một chính sách thúc đẩy thành rào cản cho hoạt động chuyển giao và ứng dụng công nghệ.
Tham gia góp ý Dự thảo Luật này tại phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa qua, Phó Tổng Thư ký, kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) - Đậu Anh Tuấn cho rằng, việc chú trọng vấn đề thẩm định công nghệ là đúng, chúng ta không thể tự biến mình thành "bãi rác công nghệ dễ dãi" được.
Tuy nhiên, ông Tuấn bày tỏ lo ngại về việc trùng lặp về thủ tục đầu tư và môi trường trong giai đoạn chấp thuận chủ trương đầu tư thuộc Dự thảo Luật Đầu tư…
Cũng tại phiên họp này, cho ý kiến thẩm tra sơ bộ về phạm vi điều chỉnh của Dự thảo Luật, Thường trực Ủy ban Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội bày tỏ tán thành với việc mở rộng một số đối tượng chuyển giao công nghệ phù hợp với xu thế của thế giới (như công nghệ xanh, công nghệ sạch).
Tuy nhiên, với việc mở rộng phạm vi “thẩm định công nghệ” mà không chỉ giới hạn trong các “dự án đầu tư” như quy định tại Luật Chuyển giao công nghệ hiện hành, Thường trực Ủy ban Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị, cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính khả thi trong tổ chức thực hiện và đồng bộ với pháp luật có liên quan.
Bên cạnh đó, về chính sách của Nhà nước đối với hoạt động chuyển giao công nghệ, Thường trực Ủy ban này cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, nghiên cứu bổ sung cơ chế khuyến khích đủ mạnh và thực chất để thực hiện hiệu quả chính sách “chú trọng lan tỏa công nghệ... từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) sang doanh nghiệp trong nước”; đồng thời, nghiên cứu nội dung bổ sung đối tượng doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, tại phiên họp ngày 31/10, Quốc hội sẽ nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.