“Hố đen” hút vốn đầu tư tại ASEAN
Đông Nam Á đang bước vào giai đoạn bùng nổ AI với quy mô gần 700 triệu dân và nền tảng số tăng trưởng nhanh hàng đầu thế giới. Điều này hứa hẹn tiếp tục hút mạnh vốn đầu tư nước ngoài.
Khu vực này có gần 700 triệu người và là một trong những thị trường internet phát triển nhanh nhất thế giới, nhờ dân số trẻ, mức độ sử dụng điện thoại thông minh rộng rãi, tỷ lệ đô thị hóa cao và tầng lớp trung lưu ngày càng tăng.
Với hơn 60% doanh nghiệp trong khu vực đã dùng AI trong các hoạt động cốt lõi, như bán lẻ, logistics, quản lý chuỗi cung ứng, Đông Nam Á đang được xem như một “vùng đất hứa” của kinh tế số.
Tuy vậy, khoảng cách giữa các quốc gia rất lớn: đầu tư trí tuệ nhân tạo (AI), hạ tầng dữ liệu, nhân lực không đồng đều. Như Straits Times nhận xét, dòng AI có thể “nâng vài nước lên, nhưng tạo ra khoảng cách lớn hơn” giữa các nước ASEAN nếu không có chiến lược hợp tác.
Để AI mạnh lên, cần nhiều trung tâm dữ liệu, đám mây, nhưng chi phí cao, yêu cầu năng lượng lớn, đa dạng ngôn ngữ, văn hóa. Đây là rào cản cho nhiều quốc gia ASEAN.
AI chiếm khoảng 1/3 tổng lượng vốn tư nhân rót vào kinh tế số tại Đông Nam Á trong vòng 12 tháng tính đến tháng 6/2025. Dữ liệu thu thập được mở rộng để bao gồm Brunei, Campuchia, Lào, Myanmar, bên cạnh Indonesia, Thái Lan, Việt Nam, Singapore, Malaysia và Philippines.
Bất chấp tình trạng khan hiếm vốn cục bộ, các công ty khởi nghiệp AI trong khu vực vẫn tiếp tục thu hút các khoản đầu tư đáng kể. Cụ thể, hơn 680 công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực này đã thu hút hơn 2,3 tỷ USD.
Xét theo cơ cấu đầu tư, các khoản đầu tư liên quan đến AI chiếm 32% tổng vốn đầu tư tư nhân được huy động tại Đông Nam Á trong nửa đầu năm nay, so với 30% trong nửa cuối năm 2024.
Khả năng mở rộng mạnh mẽ về năng lực trung tâm dữ liệu ở Đông Nam Á - dự kiến sẽ tăng 2,8 lần, vượt xa phần còn lại của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, dự kiến sẽ tăng 2,2 lần.
Ví dụ, TikTok của Bytedance đã công bố kế hoạch thiết lập dịch vụ lưu trữ dữ liệu tại Thái Lan với giá trị gần 4 tỷ USD. Google và Amazon cũng đang có kế hoạch đầu tư tổng cộng 6 tỷ USD vào nước này.
Dự kiến tăng trưởng năng lực trung tâm dữ liệu sẽ mạnh nhất tại Malaysia, nơi có kế hoạch lắp đặt 2.415 megawatt (MW) công suất mới, chiếm hơn một nửa trong tổng công suất 4.620 MW của toàn khu vực.
Malaysia đã thu hút đầu tư từ Microsoft, Amazon và Google, cũng như các công ty công nghệ khổng lồ từ Trung Quốc là Tencent Huawei và Alibaba nhờ chi phí đất đai phải chăng và giá điện rẻ cùng triển vọng nhu cầu AI mạnh mẽ tại quốc gia này.
Theo Vietnam Innovation & Private Capital Summit 2025, vốn đầu tư vào các công ty AI Việt Nam đã tăng từ 10 triệu USD (2023) lên 80 triệu USD (2024) - gấp 8 lần. Dung lượng thị trường AI Việt Nam năm 2024 ước đạt 752,5 triệu USD, dự báo tăng trưởng 14,96% giai đoạn 2025 - 2033.
Qualcomm đã khai trương trung tâm R&D AI tại Việt Nam; Nvidia đang mở rộng hoạt động tại nước ta, đặc biệt hợp tác với các công ty như FPT, Vingroup, VNG để phát triển AI; Sumitomo & SBI Holdings (Nhật Bản) rất quan tâm mảng AI của FPT.