Duy trì vai trò trung tâm logistics của Đà Nẵng
Đà Nẵng duy trì vai trò trung tâm logistics miền Trung về xuất khẩu phần mềm, linh kiện điện tử, thủy sản chế biến với kim ngạch xuất khẩu đạt hàng tỷ USD/năm.
Theo số liệu thống kê, khu vực miền Trung từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi hiện đóng góp khoảng 12-15% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước.
Cơ hội mới cho Đà Nẵng
Cụ thể, khu vực này ghi nhận điểm sáng ở các ngành nông, lâm, thủy sản, dệt may, da giày và chế biến thực phẩm. Đặc biệt, Đà Nẵng duy trì vai trò trung tâm dịch vụ logistics, xuất khẩu phần mềm, linh kiện điện tử và thủy sản chế biến, với kim ngạch xuất khẩu đạt hàng tỷ USD mỗi năm.
Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, logistics miền Trung vẫn đối diện thách thức lớn khi cơ cấu xuất khẩu chủ yếu là nguyên liệu thô, giá trị gia tăng thấp và phụ thuộc vào thị trường truyền thống. Hiện hay, hệ thống cảng biển đã được nâng cấp nhưng vẫn còn phân tán, chưa hình thành cảng trung chuyển quy mô lớn; thiếu các trung tâm logistics tích hợp,...
Mới đây, Chính phủ ban hành Quyết định 2229/QĐ-TTg, phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống trung tâm logistics Việt Nam đến năm 2035, tầm nhìn 2050 đã tiếp thêm động lực cho các địa phương, đặc biệt có các doanh nghiệp trong lĩnh vực. Theo đó, nhiều doanh nghiệp đang hoạt động trong ngành – thật sự xem đây là một bước ngoặt chiến lược.
Ông Nguyễn Tấn Mẫn - Giám đốc điều hành Trung tâm phân phối Con Ong (Bee Distribution Center) cho rằng Đà Nẵng đã được xác định là trung tâm logistics loại I của khu vực miền Trung – Tây Nguyên, là cực tăng trưởng có tác động lan tỏa đến toàn vùng. Vì vậy, Quyết định2229 không chỉ định hướng phát triển hạ tầng logistics, mà còn đặt nền móng cho một mô hình logistics xanh, thông minh và bền vững, phù hợp với xu thế chuyển đổi xanh mà thế giới đang hướng tới.
“Đà Nẵng đang có “cơ hội vàng” để khẳng định vai trò trung tâm logistics của khu vực. Với vị trí cửa ngõ hành lang kinh tế Đông – Tây, kết nối thuận lợi đến Lào, Thái Lan và Myanmar, cùng với Cảng Liên Chiểu, sân bay quốc tế, tuyến đường sắt và cao tốc đang được đầu tư mạnh mẽ, thành phố sẽ sở hữu nền tảng hạ tầng vượt trội để trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế trong tương lai gần”, ông Tấn Mẫn nói.
Cũng theo ông Mẫn, các doanh nghiệp trong ngành kỳ vọng chính sách sớm được cụ thể hóa bằng những hành động thực tế. Cụ thể là đẩy nhanh tiến độ đưa Cảng Liên Chiểu vào khai thác.
“Bởi vì, khi cảng đi vào hoạt động cùng với đường cao tốc và hệ thống giao thông đấu nối tới các KCN, KCNC, cùng với hệ thống đường sắt, sân bay ..Đà Nẵng sẽ có một hạ tầng logistics đồng bộ và hiện đại, giúp luồng hàng hóa lưu thông nhanh hơn, chi phí giảm, và năng lực cạnh tranh của cả vùng được nâng lên rõ rệt”, ông Nguyễn Tấn Mẫn nói thêm.
Tận dụng dư địa thu hút đầu tư
Theo TS. Nguyễn Tiến Đà - Trưởng Bộ môn Kinh doanh thương mại (Khoa Quản trị kinh doanh, Trường Cao đẳng Thương mại Đà Nẵng) việc sắp xếp lại đơn vị hành chính đã tạo ra cho Đà Nẵng một dư địa phát triển hoàn toàn mới. Cụ thể, quỹ đất lớn hơn, không gian để hình thành các khu công nghiệp, khu chế xuất, Khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quốc tế.
“Nếu văn bản chiến lược không ban hành đúng thời điểm, toàn bộ “dư địa” này sẽ bị bỏ hoang cả về đất đai, hạ tầng, nhân lực và cơ hội phát triển. Đồng thời, mô hình hai cấp hành chính mới giúp giảm trung gian, rút ngắn thủ tục, tinh gọn bộ máy và tuyển chọn được nguồn nhân lực chất lượng cao. Sự tinh gọn này chỉ thực sự phát huy hiệu quả nếu đi kèm một chiến lược logistics đồng bộ”, TS. Tiến Đà nhận định.
Cũng theo TS. Nguyễn Tiến Đà, Việt Nam hiện đã có 17 FTA, mở ra cơ hội xuất khẩu lớn. Nhưng thương mại chỉ phát huy tối đa khi có hạ tầng logistics mạnh, chi phí thấp, giao thương nhanh, nếu không có Quyết định 2229 thì Việt Nam không thể tận dụng được ưu đãi thuế quan và nhu cầu thị trường đang thay đổi rất nhanh.
“Đà Nẵng hội đủ điều kiện cho logistics đa phương thức: cảng biển, sân bay, đường sắt, cao tốc, quốc lộ. Đặc biệt sân bay nằm sát khu công nghiệp – một lợi thế mà không nơi nào có. Đặc biệt, hạ tầng hiện hữu cùng với khu Liên Chiểu, cụm cảng Liên Chiểu – Chân Mây, Khu thương mại tự do và Trung tâm tài chính quốc tế đã tạo thành một hệ sinh thái logistics hoàn chỉnh”, TS. Tiến Đà nói thêm.
Vì vậy, TS. Nguyễn Tiến Đà đề xuất Đà Nẵng cần tập trung phát triển các nhóm hàng công nghiệp có lợi thế của khu vực miền Trung - Tây Nguyên như hàng chế biến, chế tạo, thủy sản, nông sản đặc thù và may mặc. Đồng thời, đầu tư chiều sâu vào các mặt hàng nằm trong chuỗi cung ứng toàn cầu, tạo vị thế trong mạng lưới logistics quốc tế.
Ngoài ra, cần cần phải nhanh chóng tận dụng các dư địa để thu hút đầu tư, tạo ra sản phẩm mới, đáp ứng nguồn hàng, chân hàng cho xuất nhập khẩu. Cuối cùng là tiếp cận ngay các loại hình mới, các yêu cầu mới về thương mại điện tử, số hóa, chuyển đổi số xanh để hàng hóa đáp ứng được các FTA.
Ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) đánh giá Quyết định của Chính phủ cho phép Đà Nẵng thành lập khu thương mại tự do sẽ mở ra không gian kết nối quốc tế, thu hút FDI, hình thành các trung tâm logistics và dịch vụ giá trị gia tăng cho Đà Nẵng. Cụ thể, Đà Nẵng sẽ có lợi thế cạnh tranh mới khi có chế độ thuế ưu đãi đặc biệt, thủ tục hành chính đơn giản hóa tối đa, chính sách đầu tư mở cửa cho doanh nghiệp nước ngoài,...
“Từ đây sẽ tạo động lực lan tỏa trong thu hút đầu tư FDI quy mô lớn vào lĩnh vực logistics, thúc đẩy phát triển cảng hub khu vực, tạo động lực phát triển cho toàn khu vực Miền Trung. Cùng với đó, chính sách quốc gia về phát triển logistics, logistics số và logistics xanh tạo hành lang pháp lý và định hướng cho các địa phương miền Trung. Vì vậy, cần xây dựng “Liên minh Logistics Miền Trung” nhằm tạo ra cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các tỉnh thành từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi”, ông Thanh Hải đề xuất.