Cải tiến liên tục thúc đẩy năng suất và đáp ứng nhu cầu của thị trường
Nhiều doanh nghiệp sản xuất pin mặt trời tại Việt Nam chuyển từ quản lý truyền thống sang cải tiến liên tục, tối ưu hóa quy trình, nâng cao tiêu chuẩn quốc tế và sức cạnh tranh.
Ngành sản xuất pin năng lượng mặt trời đang ngày càng được chú ý nhiều hơn bởi tính bền vững và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, với yêu cầu khắt khe của người tiêu dùng cũng như đáp ứng được những chuẩn mực mới, đòi hỏi các doanh nghiệp phải đảm bảo tốt các yếu tố, từ chất lượng sản phẩm, tính ổn định trong vận hành cho đến khả năng tối ưu chi phí.
Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp trong ngành buộc phải tìm kiếm phương thức quản trị giúp nhận diện và loại bỏ lãng phí một cách hệ thống, đồng thời tạo cơ chế để mọi thành viên trong nhà máy có thể tham gia cải tiến quy trình sản xuất. Mô hình cải tiến liên tục trở thành hướng đi phù hợp, khi kết hợp được cả yếu tố công nghệ, quản lý và đào tạo con người.
Trong ngành sản xuất pin năng lượng mặt trời với lĩnh vực đòi hỏi độ chính xác, ổn định và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt như vậy, Kaizen là công cụ cải tiến điển hình đặc biệt phù hợp với từng công đoạn, từ cắt tấm silicon, in lưới, sấy tế bào quang điện đến lắp ráp module, đều có thể được cải thiện theo hướng giảm thao tác thừa, rút ngắn thời gian chu kỳ, giảm lỗi sản phẩm và tăng hiệu suất thiết bị (OEE).
Kaizen giúp doanh nghiệp loại bỏ lãng phí, nâng cao năng suất và kiểm soát chất lượng. Thông qua chu trình PDCA (Plan – Do – Check – Act), doanh nghiệp xác định vấn đề, thử nghiệm giải pháp, chuẩn hóa quy trình mới. Chỉ một thay đổi nhỏ như rút ngắn quãng đường vận chuyển nguyên liệu hoặc bố trí lại mặt bằng sản xuất cũng có thể tiết kiệm hàng nghìn giờ công mỗi năm.
Một trong những doanh nghiệp nổi bật áp dụng Kaizen thành công là JA Solar Việt Nam. Mặc dù dây chuyền hiện đại nhập khẩu từ Trung Quốc và Đức, nhưng thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào công nghệ, doanh nghiệp này lựa chọn Kaizen làm nền tảng vận hành.
Tại nhà máy, các nhóm Kaizen được tổ chức dưới dạng các “vòng tròn chất lượng”, nơi công nhân trực tiếp đề xuất sáng kiến cải tiến. Nhờ cơ chế trao quyền mạnh mẽ, các sáng kiến xuất phát từ thực tế sản xuất giúp rút ngắn thao tác thừa, tối ưu luồng di chuyển vật liệu và điều chỉnh tốc độ máy theo từng dòng sản phẩm.
Một ví dụ điển hình là cải tiến công đoạn in lưới bạc. Trước đây, lỗi dính mực khiến tỷ lệ sản phẩm hỏng ở mức 2,5%. Sau khi điều chỉnh áp lực, góc quét và bổ sung cảm biến nhiệt đầu in, tỷ lệ lỗi giảm còn 0,6%, giúp tiết kiệm hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Bên cạnh đó, việc áp dụng Kaizen trong quản lý năng lượng giúp giảm 5% điện năng tiêu thụ cho mỗi module, tương đương hàng triệu kWh tiết kiệm.
Không chỉ dừng ở cải tiến kỹ thuật, JA Solar còn xây dựng văn hóa Kaizen thông qua Kaizen Day, định kỳ hàng quý, nơi mọi công nhân đều có thể trình bày sáng kiến. Nhà máy ghi nhận nhiều ý tưởng Kaizen, trong đó 40% được áp dụng thực tế, giúp năng suất lao động tăng trung bình 12–15% mỗi năm, tỷ lệ lỗi giảm hơn 60% so với năm đầu vận hành. Doanh nghiệp cũng đạt chứng chỉ ISO 9001:2015 và ISO 14001:2015, khẳng định hiệu quả trong quản lý chất lượng và môi trường.
Không chỉ các doanh nghiệp lớn, những doanh nghiệp có quy mô vừa như CRC Solar Cell cũng đang chuyển đổi mạnh mẽ mô hình vận hành. Công ty này đã lựa chọn công cụ cải tiến liên tục Kaizen như một nhân tố then chốt trong quá trình tái cấu trúc vận hành. Công ty xác định Kaizen không chỉ là một chương trình kỹ thuật, mà là “văn hóa cải tiến”, nơi mọi người lao động đều được tương tác, đề xuất sáng kiến và cùng nhau xây dựng doanh nghiệp vững mạnh. Theo đại diện công ty, máy móc hiện đại dù có sẵn, nhưng chính các sáng kiến nhỏ từ người vận hành được ghi nhận, chuẩn hóa và nhân rộng mới giúp CRC liên tục cải tiến bố trí sản xuất, luồng vật liệu và thao tác vận hành, từ đó giảm lãng phí, nâng cao chất lượng và củng cố năng lực cạnh tranh. Mặt khác, việc kết hợp Kaizen cùng quá trình xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015 và quản lý môi trường theo ISO 14001:2015, CRC đã chuẩn hóa toàn bộ quy trình làm việc từ sản xuất, giám sát vận hành đến kiểm soát rủi ro. Những kết quả này cho thấy ngay cả doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có thể cải thiện đáng kể năng lực vận hành khi kết hợp giữa hệ thống quản lý và thực hành cải tiến thường xuyên.
Có thể thấy, năng suất không chỉ đến từ việc đầu tư thiết bị máy móc hiện đại mà còn đến từ cách doanh nghiệp sử dụng thiết bị, tổ chức vận hành và phát triển con người. Những cải tiến nhỏ nhưng được thực hiện liên tục sẽ tạo ra tác động tích lũy lớn, giúp nâng hiệu suất dây chuyền và giảm đáng kể sai lỗi.
Một yếu tố quan trọng khác là đào tạo con người. Khi người vận hành hiểu rõ quy trình, kiểm soát tốt thông số kỹ thuật và chủ động đề xuất cải tiến, doanh nghiệp sẽ có khả năng duy trì ổn định chất lượng ngay cả khi mở rộng quy mô hoặc chuyển đổi công nghệ.
Ngoài ra, việc đồng bộ hóa cải tiến với các hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao năng suất mà còn đáp ứng được yêu cầu khắt khe về môi trường và an toàn – những thành tố ngày càng quan trọng trong chuỗi cung ứng năng lượng tái tạo.