Tài chính doanh nghiệp

Tại Diễn đàn M&A 2025, lãnh đạo KPMG đã chia sẻ về bức tranh toàn cảnh của thị trường M&A Việt Nam.

Sức hút bền vững của tài sản chất lượng

Cụ thể, trong phần lớn năm 2025, thị trường M&A tại Đông Nam Á nhìn chung vẫn ảm đạm, do áp lực từ tình hình khó khăn chung của thị trường tài chính, khác biệt về định giá kỳ vọng, cũng như các rủi ro đến từ bất ổn địa chính trị và pháp lý đã kìm hãm tâm lý của nhà đầu tư. Dù vậy, thị trường Việt Nam vẫn duy trì ổn định nhờ vào những thương vụ quy mô lớn và được chọn lọc kỹ càng, cùng với sự tham gia của nhà đầu tư chiến lược trong khu vực.

Trong 10 tháng đầu năm 2025 (10T2025), tổng giá trị giao dịch công bố đạt 2,3 tỷ USD và số lượng thương vụ giảm còn 218, tiếp tục xu hướng giảm dần kể từ năm 2021. Điều này cho thấy nhà đầu tư có xu hướng thận trọng hơn trong việc đánh giá rủi ro và thẩm định giao dịch, cũng như đưa ra mức định giá khắt khe hơn, đặc biệt là đối với các ngành có áp lực về biên lợi nhuận hoặc nhu cầu tăng chậm trong ngắn hạn.

Giá trị giao dịch năm nay chủ yếu đến từ các thương vụ lớn với tổng giá trị khoảng 1 tỷ USD, gồm: Birch thâu tóm Bất động sản Phương Đông (365 triệu USD), thương vụ tái cấu trúc trị giá 277 triệu USD của Hyosung, AEON thâu tóm CT MTV Tài Chính Bưu Điện (PTF) (162 triệu USD), và Ares Management đầu tư vào Tập đoàn Medlatec (150 triệu USD). Đáng chú ý, các thương vụ này đều do nhà đầu tư trong khu vực và nước ngoài dẫn dắt, cho thấy sức hút bền vững của các tài sản chất lượng và mang tính chiến lược.

Sau mức bình quân thương vụ cao hiếm gặp 50,7 triệu USD năm 2024, quy mô giao dịch trung bình đã giảm về 29,4 triệu USD trong 10T2025, phản ánh sự trở lại của mặt bằng giao dịch quen thuộc hơn và hoạt động sôi nổi ở phân khúc thị trường trung cấp.

Hoạt động giao dịch M&A phân bổ đồng đều hơn giữa các ngành chính, trong đó Bất động sản được đẩy mạnh nhờ tình hình thanh khoản cải thiện, Y tế được thúc đẩy bởi tình trạng thiếu hụt năng lực mang tính hệ thống, còn Vật liệu và Công nghiệp được hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng. Ngược lại, ngành tiêu dùng vẫn trầm lắng trước áp lực cạnh tranh, biến động về thuế quan và việc siết chặt tuân thủ thuế.

Trong 10T2025, nhà đầu tư Việt Nam tiếp tục dẫn đầu thị trường M&A và chiếm hơn 30% tổng giá trị giao dịch công bố. Bên cạnh đó, vị thế giữa nhà đầu tư nước ngoài và trong nước đang dần được thu hẹp, khi nhà đầu tư đến từ Singapore, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Hàn Quốc lần lượt chiếm 27%, 9%, 7% và 5% tổng giá trị giao dịch. Như vậy, dù vốn nội vẫn là trụ cột của thị trường, các nhà đầu tư khu vực đang hoạt động sôi nổi hơn trong những thương vụ quy mô lớn và có tính chọn lọc.

Nhà đầu tư từ Singapore và Hoa Kỳ có xu hướng tập trung vào bất động sản, y tế và các nhóm ngành tạo dòng tiền ổn định, phản ánh ưu tiên đối với những mô hình kinh doanh có khả năng mở rộng, gắn với tài sản và sở hữu nền tảng cơ bản vững chắc. Trong khi đó, nhà đầu tư Nhật Bản và Hàn Quốc lại chú trọng hơn vào các ngành công nghiệp, sản xuất và vật liệu, nhằm tận dụng vị thế sẵn có trong chuỗi cung ứng lâu năm tại Việt Nam. Nhìn chung, những tiêu chí cho việc lựa chọn lĩnh vực đầu tư đang trở nên khắt khe hơn, và dòng vốn tập trung vào những nhóm ngành có tính minh bạch, ổn định và tiềm năng phát triển rõ ràng.

Đáng chú ý, Singapore, Hoa Kỳ và Hàn Quốc vẫn tiếp tục nằm trong nhóm năm nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất thị trường M&A Việt Nam trong 10T2025, trong đó Singapore vẫn giữ vững vị thế là nhà đầu tư lớn thứ hai về giá trị giao dịch. Đây là minh chứng cho niềm tin bền vững của nhà đầu tư trong khu vực đối với triển vọng tăng trưởng trung và dài hạn của Việt Nam.

Theo ông Michael Dwyer, Trưởng bộ phận Tư vấn Thương vụ, KPMG Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục chiếm ưu thế trong các thương vụ quy mô lớn nhất Việt Nam trong 10T2025, tập trung chủ yếu ở lĩnh vực Bất động sản, Vật liệu, Tài chính và Y tế.

Ngành Bất động sản ghi nhận thương vụ lớn nhất trong 10T2025 khi Công ty TNHH kinh doanh BĐS Bạch Dương mua lại Công ty TNHH Đầu tư và Kinh doanh BĐS Phương Đông (thuộc Tập đoàn Masterise Group) – một trong những nhà phát triển BĐS hạng sang hàng đầu Việt Nam – trị giá 365 triệu USD. Hai giao dịch BĐS đáng chú ý khác cũng nằm trong Top 10: Công ty CP Gateway Thủ Thiêm mua lại 42% cổ phần của Công ty TNHH Nam Rạch Chiếc với giá 99 triệu USD, và UOA Vietnam mua lại toàn bộ cổ phần của Công ty CP VIAS Hồng Ngọc Bảo với giá 67,7 triệu USD, phản ánh sự quan tâm mạnh mẽ của nhà đầu tư đối với quỹ đất và dự án phát triển cao cấp.

Ngành Vật liệu đóng góp thương vụ lớn thứ hai khi Hyosung Chemical Corporation thoái vốn 49% cổ phần tại Công ty TNHH Hóa chất Hyosung Vina – nhà sản xuất hóa chất cơ bản tại Việt Nam – cho Công ty TNHH Hyosung Vina 1 với giá 277 triệu USD.

Ngành Tài chính cũng ghi nhận một giao dịch nổi bật khi Công ty TNHH Dịch vụ tài chính AEON hoàn tất việc mua lại Công ty Tài chính Bưu điện từ SeABank với giá 162 triệu USD.

Trong ngành Y tế, Ares Management Corporation đầu tư 150 triệu USD để mua 30% cổ phần tại Công ty CP TM & DV Medlatec Group – một trong những hệ thống chăm sóc sức khỏe tư nhân lớn nhất Việt Nam.

Ngoài ra, một số thương vụ quy mô lớn đã được công bố và dự kiến sẽ hoàn tất trong 1-2 năm tới, bao gồm: khoản đầu tư 1 tỷ USD của JTA Investment Qatar vào Công ty TNHH Kinh Doanh TM & DV VinFast, kế hoạch sáp nhập trị giá 1 tỷ USD giữa Công ty CP Phát Triển Nhiên Liệu Sinh Học Việt Nam và International Media Acquisition Corp., cùng thương vụ mua lại 1,5 tỷ USD của một nhà đầu tư cá nhân đối với Công ty CP Nghiên cứu và Phát triển Novatech.

Những động lực và triển vọng cho vị thế mới

KPMG cũng dự báo các cải cách chính sách, mở rộng y tế và dịch chuyển chuỗi cung ứng sẽ định hình dòng giao dịch năm 2026. Cùng với đó, triển vọng giai đoạn tới cho thấy hoạt động M&A sẽ tiếp tục mở rộng đối với các ngành Y tế, Bất động sản, Vật liệu và sản xuất hướng đến thị trường xuất khẩu, được hỗ trợ bởi khung pháp lý minh bạch hơn. Các cải cách liên quan đến Luật Đất đai, thủ tục đầu tư, cũng như thị trường trái phiếu doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ mở ra thêm nhiều thương vụ Bất động sản và đẩy nhanh tiến độ tái cấu trúc dự án.

Chia sẻ tại Diễn đàn, bà Võ Hà Duyên, Chủ tịch Công ty Luật VILAF nhìn nhận, những thay đổi tích cực về chính sách thời gian vừa qua, đặc biệt là các dự thảo sửa đổi nhiều luật liên quan đến đầu tư đang được Quốc hội khóa XV bàn thảo và thông qua trong tháng 11/2024 sẽ tác động tích cực đến việc đầu tư. Tuy nhiên bà cũng lưu ý nhiều chính sách nhà đầu tư cần nhiều thời gian để đánh giá kỹ tác động đến thương vụ M&A trong tương lai. Điều này có thể dẫn tới nhiều thương vụ bị chậm lại.

Trong khi đó, từ góc nhìn của nhà đầu tư Nhật, ông Tamotsu Majima, Giám đốc cấp cao RECOF Corporation cho biết, nhà đầu tư Nhật nhìn nhận Việt Nam là quốc gia tăng trưởng nổi bật trong khu vực những năm qua. Việt Nam đã ký nhiều hiệp định thương mại tự do, mở rộng hợp tác chiến lược với các nền kinh tế lớn, tạo môi trường hấp dẫn và an toàn cho dòng vốn quốc tế.

Theo ông Majima, các công ty Nhật Bản có lịch sử lâu dài từ sau Thế chiến II, đã xây dựng mạng lưới hợp tác rộng khắp thế giới. Tuy nhiên, hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn khiêm tốn. Hiện Việt Nam mới có khoảng 2.000 doanh nghiệp Nhật hoạt động, thấp hơn rất nhiều so với 6.000 doanh nghiệp Nhật tại Thái Lan. Điều này cho thấy dư địa tăng trưởng còn rất lớn, đặc biệt nhờ sự tương đồng văn hoá và tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Chủ tịch TTC Group, ông Đặng Văn Thành, nhà sáng lập Sacombank và từng có các thương vụ M&A đình đám trong nhiều lĩnh vực chia sẻ, M&A không còn mới lạ với Tập đoàn TTC. "Từ năm 2001 chúng tôi đã M&A thành công 2 ngân hàng là Ngân hàng TMCP Nông thôn Thạnh Thắng và Ngân hàng Đông Phương", ông Thành nói và cho rằng, hoạt động M&A là quy luật của nền kinh tế thị trường.

Theo Chủ tịch TTC, M&A tạo ra cơ hội cho những người mua và cả người bán. Để đón nhận được dòng vốn nước ngoài thì ngoài các chính sách, cơ chế của Chính phủ thì bản thân của các doanh nhân Việt Nam cũng luôn ý thức được việc đón nhận dòng vốn nước ngoài, tìm cơ hội để thu hút vốn phát triển, đầu tư.

Đặc biệt đối với Việt Nam là một thị trường có nhiều triển vọng phát triển nên nên cũng là điều kiện để thu hút được nguồn vốn từ các nhà đầu tư ngoại. Cùng với đó là các chính sách của Chính phủ được đưa ra, nhất là gần đây khi Nghị quyết 68 được ban hành tạo động lực tích cực cho khu vực tư nhân trong nước phát triển, từ đó đẩy mạnh việc thu hút dòng vốn nước ngoài để có thêm điều kiện mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh, ông nhận định.

Ông Đặng Văn Thành khẳng định M&A là một quy luật phát triển ở bất cứ quốc gia nào. "Qua đó, các doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường, thị phần, vì thế M&A được xem là một chiến lược để doanh nghiệp có thể phát triển. Đã là doanh nhân thì chúng tôi luôn ý thức được sự phát triển của doanh nghiệp mình ở thị trường nội địa và vươn tầm quốc tế. Với tâm thế là một doanh nghiệp, ngoài các chính sách, cơ chế của Chính phủ, TTC chúng tôi luôn ý thức được việc quản trị để có thể thu hút được nguồn vốn từ các định chế tài chính nước ngoài và thực tế, trong thời gian qua TTC đã thu hút được nhiều nguồn vốn từ các định chế tài chính nước ngoài", ông cho biết.

Theo chuyên gia KPMG, trong bối cảnh khung pháp lý minh bạch hơn, thanh khoản cải thiện và nhiều thương vụ lớn đang chờ hoàn tất, Việt Nam tiếp tục được định vị là một trong những thị trường M&A hấp dẫn nhất Đông Nam Á – với nền tảng vững chắc, lộ trình kiến tạo giá trị rõ ràng, và nhiều cơ hội đầu tư dài hạn trong và ngoài nước.

“

Những thương vụ M&A "đình đám" 2024-2025:

Trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) chuyển nhượng 50% vốn tại SHBFinance cho Krungsri – thành viên MUFG (Nhật Bản), trị giá 3.600 tỷ đồng. Thương vụ đánh dấu sự hợp tác giữa ngân hàng nội địa và định chế tài chính quốc tế, nhằm bổ sung nguồn lực vốn và nâng cấp chuẩn quản trị rủi ro.

Trong lĩnh vực xếp hạng tín nhiệm, FiinRatings bán 43,4% cổ phần cho S&P Global Ratings. Đây là giao dịch đầu tiên giữa tổ chức xếp hạng tín nhiệm trong nước và tập đoàn xếp hạng toàn cầu, góp phần xây dựng nền tảng đánh giá tín nhiệm theo chuẩn quốc tế, hỗ trợ sự phát triển của thị trường trái phiếu Việt Nam.

Trong ngành đồ uống, Tổng CTCP Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SABECO) thâu tóm Công ty Bia Sài Gòn Bình Tây (Sabibeco) thông qua mua gần 38 triệu cổ phiếu, với tổng đầu tư 830 tỷ đồng, nhằm củng cố năng lực sản xuất và mở rộng thị phần tại khu vực miền Nam. Thương vụ thể hiện xu hướng doanh nghiệp Việt Nam chủ động tăng sức cạnh tranh thông qua M&A nội địa.

Ở nhóm giao dịch xuyên biên giới, Tập đoàn Masan chuyển nhượng 100% cổ phần tại H.C. Starck (Đức) cho Mitsubishi Materials với giá trị 134,5 triệu USD. Thương vụ cho thấy định hướng tái cơ cấu danh mục đầu tư quốc tế, tập trung nguồn lực vào lĩnh vực lõi tại Việt Nam. Một lần nữa, Masan cho thấy năng lực dẫn đầu "cuộc chơi" trên thị trường M&A quốc tế - vị thế mà Tập đoàn này cùng Vingroup liên tục khẳng định nhiều năm qua.

Trong lĩnh vực bất động sản, thương vụ CapitaLand mua và phát triển dự án biệt thự thấp tầng The Fullton, quy mô 25 ha tại Vinhomes Ocean Park 3; United Overseas Australia (UOA) mua khu đất thương mại tại trung tâm TP.HCM trị giá 68 triệu USD với tổng vốn đầu tư dự kiến 120 triệu USD để phát triển văn phòng hạng A nổi bật.

Trong lĩnh vực y tế, Quadria Capital mua 73,15% cổ phần CTCP Tập đoàn Y khoa Tâm Trí từ Vietnam Opportunity Fund (VOF) của VinaCapital, trị giá 805,9 tỷ đồng. Nhà đầu tư quốc tế đã và đang tiếp tục quan tâm đến thị trường dược, y tế đầy tiềm năng của Việt Nam.

Trong lĩnh vực công nghiệp sản xuất, thương vụ Tập đoàn ABEO mua 70% cổ phần Sodex Sport – doanh nghiệp sản xuất thiết bị thể thao tại Việt Nam gắn với chuyển giao công nghệ, nâng chuẩn vận hành và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Trong lĩnh vực dịch vụ – tiêu dùng, CTCP Tập đoàn Golden Gate (GGG) mua 100% cổ phần CTCP Dịch vụ Thương mại Cà phê Trà Việt Nam – doanh nghiệp sở hữu chuỗi The Coffee House. Giao dịch giúp mở rộng hệ sinh thái F&B và tích hợp dữ liệu khách hàng với năng lực vận hành mô hình chuỗi.

Trong năng lượng tái tạo, Sustainable Asia Renewable Assets (SARA) mua dự án điện gió Đầm Nại 39,4 MW tại Ninh Thuận từ Scatec (Na Uy), trị giá 40 triệu USD, thể hiện dòng vốn xanh đang tiếp tục tăng tốc tại thị trường Việt Nam.

Chiến lược M&A ở quy mô hệ sinh thái cũng tiếp tục được các doanh nghiệp trong nước triển khai mạnh mẽ. Tập đoàn Vingroup thực hiện hàng loạt thương vụ chiến lược trong lĩnh vực AI và HealthTech thông qua Movian AI và VinBrain với sự hợp tác của Qualcomm, NVIDIA và các đối tác công nghệ quốc tế.

CTCP Tập đoàn Sunshine triển khai 10 thương vụ M&A trong hai năm 2024–2025 trong các lĩnh vực bất động sản, bán lẻ và giáo dục.

Tập đoàn GELEX hệ thống hóa chiến lược M&A đa ngành nhằm kiến tạo hệ sinh thái đầu tư thế hệ mới.

Ngân hàng TMCP Phát triển TP.HCM (HDBank) thể hiện chiến lược M&A xuyên suốt từ mua lại Công ty Tài chính SGVF (HD Saison), M&A Ngân hàng Đông Á đến phát hành 100 triệu USD trái phiếu xanh quốc tế cho IFC và 3.000 tỷ đồng trái phiếu xanh trong nước.

CTCP Bia Rượu Nước Giải khát Sài Gòn (Sabeco) mua lại vốn của CTCP Tập đoàn Bia Sài Gòn Bình Tây (Sabibeco) thông qua chào mua công khai với sự tư vấn của Vietcap, không chỉ thương vụ tài chính đơn thuần mà còn là bước đi chiến lược quan trọng, thể hiện cam kết dài hạn của Sabeco và ThaiBev đối với thị trường Việt Nam...

Theo đó, các thương vụ đều cho thấy sự chuyển dịch rõ nét của M&A Việt Nam từ mục tiêu mở rộng quy mô sang mục tiêu tạo giá trị sau giao dịch.

Ngoài ra, 6 thương vụ IPO và phát hành riêng lẻ tiêu biểu gồm: Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) chào bán 231,15 triệu cổ phiếu với giá 46.800 đồng/cổ phiếu, lượng đăng ký gấp 2,5 lần số lượng chào bán, trở thành thương vụ IPO nổi bật năm 2025. CTCP Chứng khoán VPBank chào bán 375 triệu cổ phiếu với giá 33.900 đồng/cổ phiếu, thu về 12.712 tỷ đồng để mở rộng năng lực vốn và phát triển dịch vụ đầu tư. CTCP Chứng khoán VPS phát hành 202,31 triệu cổ phiếu, nâng vốn chủ sở hữu dự kiến lên 26.000 tỷ đồng, trở thành một trong những thương vụ IPO lớn nhất tại Việt Nam kể từ năm 2018.

Trong mảng phát hành riêng lẻ, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) phát hành 123,8 triệu cổ phiếu cho năm nhà đầu tư lớn, thu về 4.800 tỷ đồng, củng cố năng lực tài chính và an toàn vốn. HDBank phát hành 100 triệu USD trái phiếu xanh quốc tế cho IFC và 3.000 tỷ đồng trái phiếu xanh trong nước. CTCP Chứng khoán SSI phát hành riêng lẻ cho Daiwa Securities, thu gần 20 triệu USD; sau giao dịch, Daiwa trở thành cổ đông lớn nhất sở hữu 15,26% vốn điều lệ...

Các thương vụ cho thấy năng lực nắm bắt và khai phá hiệu quả các công cụ thị trường vốn, hướng đến hợp tác chiến lược với nhà đầu tư quốc tế để bổ sung vốn trung và dài hạn, công nghệ giao dịch và chuẩn quản trị rủi ro. Đây cũng là mục tiêu phát triển của thị trường vốn Việt Nam, mang đến kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả nhất cho doanh nghiệp thời gian tới.

Lê Mỹ