Khởi nghiệp quốc gia

Việt Nam hiện đã hình thành hệ thống pháp luật và chủ trương tương đối đầy đủ; thách thức then chốt nằm ở việc triển khai các quy định theo hướng rõ ràng, đơn giản và nhất quán. Trước đây, thời gian và thủ tục từng là rào cản lớn đối với dòng vốn quốc tế, đặc biệt ở các khâu như đăng ký đầu tư, mở tài khoản hay triển khai thử nghiệm. Tuy nhiên, những cải thiện gần đây tại nhiều địa phương cho thấy thủ tục đã được rút ngắn đáng kể, phát đi tín hiệu tích cực cho nhà đầu tư nước ngoài, nhất là khi tốc độ triển khai dự án đóng vai trò quyết định hiệu quả đầu tư.

Đối với hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam vẫn còn một số hạn chế như, tinh thần dám nghĩ, dám làm và chấp nhận rủi ro chưa lan tỏa mạnh, quy mô doanh nghiệp còn nhỏ đến dòng vốn đầu tư hạn chế. Khi lực lượng lao động trẻ và khả năng tiếp cận công nghệ ngày càng cao, do đó, Việt Nam không thể bỏ lỡ cơ hội phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội chia sẻ, trong tiến trình hoàn thiện thể chế cho đổi mới sáng tạo, Hà Nội được Đảng, Nhà nước giao sứ mệnh tiên phong đi trước, thử nghiệm trước và dẫn dắt các cơ chế đổi mới mang tính đột phá.

Ngày 29/9/2025, trên cơ sở Luật Thủ đô (sửa đổi), Hà Nội đã đồng bộ ban hành 6 nghị quyết bao trùm đầy đủ các khâu của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo: Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho công nghệ mới; Chính sách khoa học và công nghệ theo hướng đặt hàng, khoán chi đến sản phẩm cuối; Chính sách hỗ trợ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo với mức hỗ trợ tới 70% chi phí thuê chuyên gia, tư vấn; Sàn Giao dịch Công nghệ Hà Nội, hỗ trợ 70% chi phí thử nghiệm và 100% chi phí xúc tiến, định giá, sở hữu trí tuệ; Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội vận hành theo mô hình PPP, đóng vai trò điều phối kết nối nghiên cứu – thử nghiệm – thương mại hóa.

Hiện Hà Nội đang triển khai thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm Hà Nội với quy mô tối đa 1.200 tỷ đồng, trong đó ngân sách Nhà nước tham gia tối đa 49%, đóng vai trò là “vốn mồi” kết nối chính sách, thị trường vốn và cộng đồng khởi nghiệp, ông Việt Dũng khẳng định.

Quỹ đầu tư mạo hiểm này được thiết kế theo mô hình mở, cho phép các tổ chức, cá nhân cùng tham gia góp vốn bên cạnh nguồn ngân sách Nhà nước. Chính sách mới cũng cho phép quỹ triển khai đầu tư theo chu kỳ dài hạn, kéo dài 10 - 15 năm, thay vì tính toán hiệu quả theo từng thương vụ riêng lẻ.

Quỹ được phép đầu tư vào các quỹ khác, nhưng đặc biệt ưu tiên những lĩnh vực như công nghệ xanh, công nghệ chiến lược. Đồng thời, quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia có thể đầu tư ra nước ngoài vào các sản phẩm, doanh nghiệp công nghệ mới, nhằm giúp Việt Nam sớm tiếp cận và làm chủ các xu hướng công nghệ tiên tiến.

Đáng chú ý, quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và các quỹ địa phương không đặt trong quan hệ cạnh tranh với các quỹ tư nhân, nhưng đều hướng tới mục tiêu chung là phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam cả về quy mô và chất lượng, thu hút dòng vốn và nhân tài quay trở lại, để người Việt có thể khởi nghiệp và phát triển ngay trong nước.

Ngọc Lâm