Ô tô - Xe máy

Trước đó, cử tri Hải Phòng đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục rà soát các quy định hiện hành về đăng kiểm xe cơ giới, theo hướng bổ sung các quy định cho phép chủ xe được thay thế, nâng cấp các thiết bị, linh kiện hiện đại hơn so với nguyên bản nhằm tăng cường mức độ an toàn và tiện nghi khi vận hành, sử dụng phương tiện, đồng thời vẫn được thực hiện đăng kiểm bình thường.

Bộ Xây dựng thông tin, trong quá trình triển khai thực hiện Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT. Thông tư này quy định trình tự, thủ tục kiểm định, miễn kiểm định lần đầu đối với xe cơ giới, xe máy chuyên dùng; trình tự, thủ tục chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới cải tạo, xe máy chuyên dùng cải tạo; đồng thời quy định trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Theo quy định tại Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT, các trường hợp thay thế, lắp đặt thêm thiết bị, linh kiện trên ô tô như camera hành trình, màn hình giải trí, cảm biến lùi, hoặc thay thế các chi tiết nội thất… mà không làm thay đổi kiểu loại xe thì vẫn được thực hiện kiểm định và chứng nhận an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường như bình thường.

Ngược lại, đối với những thay đổi liên quan trực tiếp đến các bộ phận quan trọng của xe như động cơ, hệ thống phanh, hệ thống lái, hệ thống chiếu sáng, kết cấu khung xe, hệ thống treo… nếu có ảnh hưởng đến tình trạng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện, chủ xe bắt buộc phải thực hiện thủ tục chứng nhận cải tạo theo quy định tại Chương III của Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT trước khi tham gia giao thông và đăng kiểm.

Tiếp thu kiến nghị của cử tri, Bộ Xây dựng cho biết đã giao Cục Đăng kiểm Việt Nam rà soát toàn diện các quy định về cải tạo xe cơ giới trong các văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật có liên quan. Đồng thời, cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu kinh nghiệm quản lý của các quốc gia có ngành công nghiệp ô tô phát triển như Nhật Bản và các nước châu Âu, nhằm đề xuất danh mục các hạng mục có thể thay đổi trên ô tô mà không cần thực hiện chứng nhận cải tạo.

Theo Bộ Xây dựng, việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các quy định này sẽ bảo đảm phù hợp với xu hướng phát triển công nghệ ô tô hiện đại, hài hòa giữa nhu cầu chính đáng của người sử dụng phương tiện và yêu cầu bảo đảm an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường. Dự kiến, việc sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến cải tạo xe cơ giới trong Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT sẽ được hoàn thành trong 6 tháng đầu năm 2026, qua đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và đáp ứng kiến nghị của cử tri.

Bên cạnh nội dung trả lời kiến nghị, vấn đề đăng kiểm đối với ô tô “độ” thiết bị, linh kiện tiếp tục thu hút sự quan tâm lớn của người dân và giới sử dụng xe. Thực tế cho thấy, nhu cầu nâng cấp các trang bị an toàn và tiện nghi trên ô tô cá nhân ngày càng phổ biến, nhất là trong bối cảnh công nghệ ô tô phát triển nhanh, nhiều mẫu xe mới liên tục được bổ sung các tính năng hỗ trợ lái và cảnh báo an toàn hiện đại. Với các dòng xe đã lưu hành nhiều năm, việc bổ sung thêm thiết bị phù hợp được xem là cách để nâng cao mức độ an toàn khi vận hành.

Tuy nhiên, thời gian qua, không ít chủ xe vẫn băn khoăn trước ranh giới chưa thực sự rõ ràng giữa các hạng mục “độ” được phép đăng kiểm bình thường và các trường hợp buộc phải thực hiện thủ tục cải tạo. Cách hiểu khác nhau giữa người sử dụng và đơn vị đăng kiểm, thậm chí giữa các trung tâm đăng kiểm, từng gây ra tâm lý lo ngại, e dè khi chủ xe muốn nâng cấp phương tiện, dù mục đích chính là bảo đảm an toàn hơn.

Trong bối cảnh đó, việc Bộ Xây dựng giao Cục Đăng kiểm Việt Nam rà soát quy định và nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế là động thái cần thiết. Tại nhiều quốc gia có ngành công nghiệp ô tô phát triển, danh mục các hạng mục được phép thay đổi mà không cần chứng nhận cải tạo được quy định khá chi tiết, minh bạch, giúp người dân dễ thực hiện, đồng thời vẫn kiểm soát chặt chẽ các yếu tố ảnh hưởng đến an toàn kỹ thuật và môi trường.

Nếu quá trình sửa đổi Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT làm rõ hơn phạm vi các hạng mục được phép “độ” và thống nhất cách áp dụng trên toàn quốc, không chỉ người sử dụng phương tiện được hưởng lợi mà công tác quản lý cũng sẽ thuận lợi hơn. Quan trọng hơn, điều này góp phần dung hòa giữa nhu cầu chính đáng của người dân, sự phát triển của công nghệ ô tô và mục tiêu bảo đảm an toàn giao thông, bảo vệ môi trường trong điều kiện thực tế của Việt Nam.

Thanh Trà