Thông tin doanh nghiệp

1. Mở đầu: Chuyển đổi số đã trở thành yêu cầu bắt buộc

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu suất vận hành trở thành yêu cầu cấp thiết đối với doanh nghiệp. Cùng với định hướng Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia 2025 định hướng 2030, chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu trong thị trường. Đây không còn là lợi thế, mà là điều kiện để doanh nghiệp duy trì năng lực cạnh tranh và tránh nguy cơ tụt hậu dài hạn.

2. Chuyển đổi số là gì – và vì sao nhiều doanh nghiệp thất bại?

Chuyển đổi số không chỉ là triển khai các phần mềm rời rạc hay số hóa quy trình, mà là quá trình tích hợp công nghệ vào toàn bộ hoạt động doanh nghiệp nhằm đổi mới cách vận hành và tạo giá trị dựa trên dữ liệu. Tuy nhiên, theo khảo sát của BCG, chỉ khoảng 30% doanh nghiệp đạt được mục tiêu đề ra. Những sai lầm phổ biến bao gồm:

• Thiếu chiến lược tổng thể: Ứng dụng công nghệ nhưng không gắn với mục tiêu kinh doanh cụ thể.
• Triển khai theo phong trào: Sao chép mô hình của doanh nghiệp khác mà không đánh giá nhu cầu nội tại.
• Công nghệ không giải quyết vấn đề cốt lõi: Đầu tư phần mềm nhưng không cải thiện hiệu quả vận hành.
• Kháng cự từ nhân sự: Chưa chuẩn bị đầy đủ về kỹ năng, tư duy và văn hóa số cho đội ngũ.

3. Doanh nghiệp nên bắt đầu chuyển đổi số từ đâu?

Để tránh rơi vào vòng luẩn quẩn của việc "đốt tiền" vào công nghệ, doanh nghiệp cần một hướng tiếp cận thực tế và có hệ thống.

Bước 1: Xác định bài toán kinh doanh: Bắt đầu từ các vấn đề cần giải quyết như tối ưu chi phí, nâng cao hiệu suất hoặc cải thiện trải nghiệm khách hàng, thay vì lựa chọn công nghệ theo xu hướng.

Bước 2: Đánh giá mức độ sẵn sàng với ba yếu tố:

• Con người: Khả năng tiếp nhận công nghệ mới của nhân sự.
• Quy trình: Mức độ chuẩn hóa của các quy trình hiện tại (cần chuẩn hóa quy trình trước khi số hóa).
• Dữ liệu: Khả năng thu thập, quản trị và khai thác dữ liệu.

Bước 3: Ưu tiên “quick wins”: Triển khai các dự án quy mô nhỏ, tác động rõ rệt và dễ đo lường để tạo giá trị nhanh và tích lũy kinh nghiệm.

Bước 4: Chọn mô hình triển khai phù hợp: Lựa chọn tự phát triển, thuê ngoài hoặc kết hợp, dựa trên quy mô, đặc thù ngành và năng lực công nghệ của doanh nghiệp.

4. Vai trò của phần mềm “may đo” trong chuyển đổi số

Trong quá trình chuyển đổi số, nhiều doanh nghiệp lựa chọn phần mềm “may đo” nhằm đảm bảo hệ thống công nghệ phù hợp với quy trình vận hành thực tế, thay vì phải điều chỉnh hoạt động để thích ứng với các giải pháp đóng gói sẵn.

Xu hướng này đặc biệt phổ biến ở các doanh nghiệp có quy trình phức tạp hoặc yêu cầu đặc thù theo ngành. So với phần mềm đóng gói vốn chỉ đáp ứng các nhu cầu chung, giải pháp viết phần mềm theo yêu cầu cho phép tùy chỉnh sâu, dễ tích hợp và linh hoạt mở rộng theo chiến lược dài hạn. Nhờ đó, công nghệ trở thành công cụ hỗ trợ tăng trưởng, thay vì là rào cản trong vận hành và đổi mới.

5. Thực tiễn triển khai chuyển đổi số tại doanh nghiệp Việt

Chuyển đổi số tại Việt Nam đang có những bước tiến tích cực khi là một trong những quốc gia có tốc độ chuyển đổi số nhanh nhất khu vực Đông Nam Á (Cisco 2021), song doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp nhiều khó khăn do hạn chế về chi phí và nguồn nhân lực. Trong bối cảnh đó, một số doanh nghiệp công nghệ trong nước như Công ty Cổ phần Công nghệ Phần mềm STS tham gia hỗ trợ xây dựng hệ thống phần mềm phục vụ chuyển đổi số, tập trung vào chuẩn hóa quy trình và tích hợp công nghệ vào vận hành. Cách tiếp cận này giúp doanh nghiệp SME khai thác hiệu quả nguồn lực công nghệ trong nước, phù hợp với thực tiễn kinh doanh.

6. Những yếu tố doanh nghiệp cần chuẩn bị để chuyển đổi số bền vững

Chuyển đổi số là quá trình dài hạn, đòi hỏi doanh nghiệp chuẩn bị bài bản về quản trị. Thứ nhất, cam kết từ lãnh đạo cấp cao, bởi chuyển đổi số không chỉ là đầu tư công nghệ mà còn là thay đổi tư duy và cách vận hành. Thứ hai là đào tạo đội ngũ có khả năng khai thác công nghệ và dữ liệu. Thứ ba, quản trị dữ liệu và lộ trình triển khai, yêu cầu kiểm soát dữ liệu chặt chẽ lộ trình từng giai đoạn để đảm bảo hiệu quả và bền vững.

7. Kết luận

Chuyển đổi số là hành trình dài hạn, đòi hỏi doanh nghiệp thay đổi tư duy và đặt dữ liệu vào trung tâm mọi quyết định. Việc tiếp cận đúng hướng, với chiến lược rõ ràng cùng sự chuẩn bị bài bản về con người và quy trình, sẽ giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, tối ưu chi phí và nâng cao khả năng tạo ra giá trị mới trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Thanh Dương