Chính sách - Quy hoạch

Theo Báo cáo của Bộ Xây dựng, năm 2025, Bộ đã quán triệt và triển khai nghiêm phương châm điều hành của Chính phủ: “Kỷ cương, trách nhiệm; chủ động, kịp thời; tinh gọn, hiệu quả; tăng tốc, bứt phá”, bám sát thực tiễn, chủ động và quyết liệt ngay từ những ngày đầu của năm. Bộ đã và đang thực hiện việc xây dựng khối lượng văn bản quy phạm pháp luật rất lớn với 134 văn bản quy phạm pháp luật đã và sẽ hoàn thành trong năm 2025.

Bộ Xây dựng liên tục xếp hạng nhất trong khối các bộ, ngành về chất lượng cung cấp dịch vụ công; tham mưu trình Quốc hội thông qua 5 nghị quyết về chủ trương đầu tư 5 dự án và Chính phủ thông qua 10 đề án quan trọng khác, đặc biệt như chủ trương đầu tư và cơ chế đặc thù đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, dự kiến khởi công trong năm 2026; khởi công dự án thành phần 1 thuộc dự án Đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng...

Bộ Xây dựng đã tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm trên mọi lĩnh vực quản lý của ngành và đã đạt nhiều kết quả nổi bật: Hoàn thành thông xe toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam từ Cao Bằng đến Cà Mau; đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành 3.345 km tuyến chính cao tốc, 458 km nút giao và đường dẫn; 1.586 km đường quốc lộ; 1.701 km đường bộ ven biển; đã hoàn thành một số công trình và đón các chuyến bay đầu tiên tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành vào ngày 19/12/2025.

Bộ Xây dựng đã góp phần thúc đẩy, thu hút vốn huy động từ khu vực tư nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng quốc gia ước đạt 3,84 triệu tỷ đồng; năm 2025 trên cả nước hoàn thành 102.633 căn nhà ở xã hội. Bộ đã chủ trì, phối hợp triển khai tổ chức thành công 3 buổi lễ khởi công, khánh thành quy mô lớn trên cả nước với 564 công trình, với tổng mức đầu tư trên 5,14 triệu tỷ đồng. Trong đó, Bộ Xây dựng quản lý, thực hiện là 26 công trình/dự án với tổng vốn 437 nghìn tỷ đồng, chào mừng các sự kiện lớn của đất nước...

Bộ hoàn thành mục tiêu tăng trưởng của ngành đạt trên 9%, các ngành kinh tế thuộc phạm vi quản lý của Bộ Xây dựng ước đạt tỷ trọng khoảng 17,23% GDP cả nước, đóng góp khoảng 1,96 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP của cả nước; góp phần quan trọng đưa tăng trưởng kinh tế cả nước đạt trên 8% trong năm 2025 và tạo nền tảng cho mục tiêu tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo…

Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khái quát kết quả đạt được của Bộ Xây dựng trong 32 chữ: Thể chế hoàn thiện; quy hoạch đồng bộ; hạ tầng đột phá; chuyển đổi xanh, số; bộ máy tinh gọn; nội bộ đoàn kết; đô thị phát triển; nông thôn đổi mới. Theo người đứng đầu Chính phủ, trong thành tựu chung của đất nước trong nhiệm kỳ vừa qua, đặc biệt là trong năm 2025, có sự đóng góp rất tích cực của Bộ Xây dựng và toàn Ngành Xây dựng.

Theo Thủ tướng, ngành Xây dựng hiện đang duy trì mức tăng trưởng trên 9%, đóng góp khoảng 1,96 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP của cả nước. Do đó, trong năm tiếp theo, ngành Xây dựng cần tiếp tục nỗ lực để thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Thủ tướng cho biết, cơ bản thống nhất với mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp trong thời gian tới mà Bộ Xây dựng đã nêu trong Báo cáo; đồng thời đề nghị Bộ Xây dựng và ngành Xây dựng tập trung thực hiện “5 bảo đảm” và “6 đột phá”.

Theo đó, “5 bảo đảm” gồm bảo đảm thể chế thông thoáng; bảo đảm hạ tầng thông suốt; bảo đảm quản trị thông minh; bảo đảm cách làm thông dụng, đặc biệt là đưa ra các mô hình xây dựng, cảnh quan phù hợp với thực tiễn, lối sống, văn hóa của cộng đồng; bảo đảm hợp tác thông hiểu.

Bên cạnh đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng tập trung nguồn lực để tổ chức triển khai xây dựng và hoàn thành các dự án, công trình trọng điểm quốc gia; nghiên cứu các cơ chế đột phá nhằm huy động nguồn lực xã hội, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp tư nhân, tham gia phát triển kết cấu hạ tầng.

Trong đó, trọng tâm là các lĩnh vực như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, cảng biển thông minh, cảng đường thủy nội địa; các dự án giao thông vận tải trọng điểm như Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam, giai đoạn 2 Dự án Cảng HKQT Long Thành, các tuyến cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, Vinh – Thanh Thủy, phấn đấu hoàn thành mục tiêu 5.000 km đường bộ cao tốc sớm hơn mốc năm 2030.

Song song với đó, Bộ cũng cần đẩy nhanh triển khai xây dựng nhà ở xã hội, trường học nội trú tại các xã biên giới, nhà ở cho người dân chịu ảnh hưởng bởi thiên tai.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Xây dựng tạo đột phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn, với trọng tâm là giao thông xanh và đô thị thông minh.

Công tác quy hoạch, phát triển đô thị phải theo hướng bền vững, thông minh, xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, giải quyết căn cơ tình trạng ùn tắc giao thông, ngập úng; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu của Bộ Xây dựng, đặc biệt trong các lĩnh vực nhà ở, địa chất và khí hậu.

Bộ Xây dựng cũng phải tạo bước đột phá trong quản lý và phát triển thị trường nhà ở, bất động sản theo hướng công khai, minh bạch; hoàn thành mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Việc xây dựng, công khai dữ liệu bất động sản và kiểm soát giá bất động sản cần được thực hiện ngay từ đầu vào, bao gồm dữ liệu về thị trường bất động sản, nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Đồng thời, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để khơi thông nguồn cung các dự án phát triển nhà ở, phát triển hạ tầng khu công nghiệp.

Bước đột phá trong khắc phục những tồn tại, hạn chế, đặc biệt là đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm 2026 đối với các dự án, công trình trọng điểm cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu mà Thủ tướng đặt ra với Bộ Xây dựng.

Cùng với đó, cần có cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi để huy động nguồn lực, đẩy mạnh hợp tác công tư; mạnh dạn áp dụng các hình thức chỉ định thầu đối với các nhà thầu có năng lực, uy tín, kinh nghiệm, bảo đảm công khai, minh bạch, không tham nhũng, tiêu cực.

Thủ tướng lưu ý Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật để trong tháng 1/2026 có thể lựa chọn được nhà đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam; hoàn thành xây dựng sàn giao dịch bất động sản theo hướng công khai, minh bạch, chống tiêu cực, gắn với chuyển đổi số.

Vi Anh