Công nghệ

Đây là một trong những khuyến nghị được Ngân hàng Thế giới (WB) đưa ra tại báo cáo “Tiến bộ và xu hướng kỹ thuật số 2025: tăng cường nền tảng AI” do tổ chức này vừa công bố.

Theo WB, trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại nền kinh tế và xã hội với tốc độ đáng kinh ngạc, làm thay đổi cách mọi người học tập, làm việc và sinh sống. Khả năng mở khóa kiến ​​thức, tăng năng suất và mở ra các thị trường mới của AI mang lại tiềm năng to lớn để thúc đẩy phát triển, tạo ra việc làm, các ngành công nghiệp mới và thúc đẩy chuyển đổi kinh tế.

Báo cáo cũng nhấn mạnh: trong khi AI mở ra nhiều cơ hội, các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình vẫn phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc thích ứng hoặc triển khai AI một cách hiệu quả, trên quy mô lớn. Tuy nhiên, một xu hướng đầy hứa hẹn đang nổi lên khi nhiều quốc gia đang tích cực áp dụng các giải pháp “AI quy mô nhỏ”.

Những phương pháp này có giá thành hợp lý, dễ sử dụng hơn, được thiết kế để chạy trên các thiết bị hàng ngày như điện thoại di động. Qua đó, đã và đang giúp mở rộng phạm vi ứng dụng của AI để giải quyết những thách thức phát triển cấp bách nhất hiện nay trong các lĩnh vực như nông nghiệp, y tế và giáo dục.

Là quốc gia đang phát triển, Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc, thậm chí đang đẩy mạnh ứng dụng AI. Mạng lưới nghiên cứu thị trường độc lập toàn cầu WIN xếp Việt Nam đứng thứ 6/40 quốc gia về mức độ sẵn sàng cho kỷ nguyên AI.

Hệ sinh thái AI trong nước cũng đang nóng lên nhanh chóng với vốn đầu tư năm 2024 đạt 80 triệu USD (tăng 8 lần), tỷ lệ chấp nhận AI cao (42% dân số, 65% doanh nghiệp vừa và nhỏ đã sử dụng).

Việc ứng dụng AI tại Việt Nam đang cho thấy tiềm năng rõ rệt về hiệu quả vận hành và lợi ích kinh tế. Ở khối doanh nghiệp, 61% doanh nghiệp đã ứng dụng AI ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu trung bình 16%, trong khi 58% kỳ vọng tiết kiệm chi phí ở mức trung bình khoảng 20%.

Tuy vậy, Việt Nam đang có một số điểm yếu cần khắc phục như hạ tầng AI chưa đồng bộ, thiếu hụt nhân lực AI chất lượng cao, chi tiêu cho R&D còn khiêm tốn… Những rào cản này gây khó khăn cho việc ứng dụng và mở rộng AI.

Từ thực tế trên, WB cho rằng, các nước đang phát triển ứng dụng AI cần tiếp tục củng cố nền tảng cho sự đổi mới AI. Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của “bốn chữ C”. Đó là: kết nối (năng lượng và cơ sở hạ tầng kỹ thuật số), điện toán (chip AI, trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây), bối cảnh (dữ liệu) và năng lực (kỹ năng).

“Cùng nhau, những yếu tố này tạo nên nền tảng của các hệ sinh thái AI toàn diện và hiệu quả, cho phép các quốc gia áp dụng, thích ứng và đổi mới một cách có trách nhiệm” - đại diện WB nhận định.

Đồng thời với khuyến nghị trên, WB cũng cam kết hỗ trợ các quốc gia khai thác AI cho sự phát triển toàn diện và bền vững thông qua các hoạt động. Cụ thể, tăng cường nền tảng cho việc áp dụng, thích ứng và đổi mới; thúc đẩy quản trị dữ liệu; ủng hộ cải cách quy định và thể chế; và đầu tư vào các kỹ năng cần thiết để phát triển mạnh trong kỷ nguyên số.

Điều đó cũng có nghĩa là thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới địa phương và đảm bảo rằng các giải pháp AI phù hợp với thực tế, ưu tiên của địa phương. Đồng thời, các chính sách thúc đẩy cạnh tranh và đảm bảo phân phối công bằng lợi ích của AI sẽ rất cần thiết để giảm thiểu rủi ro và mang lại tác động rộng lớn.

Hạnh Lê