Doanh nghiệp
Thương mại điện tử và kinh tế số - động lực then chốt thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia
Thương mại điện tử và kinh tế số tiếp tục được xác định là lĩnh vực tiên phong, là động lực then chốt thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, chuyển đổi xanh và tăng trưởng bền vững.
Năm 2025 được đánh giá là một năm có nhiều dấu ấn đối với ngành Công Thương nói chung và lĩnh vực thương mại điện tử, kinh tế số nói riêng, trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến động.
Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đánh giá cao những kết quả nổi bật mà lĩnh vực thương mại điện tử và kinh tế số đạt được trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.
Theo Thứ trưởng, năm 2025 là một năm đặc biệt khó khăn đối với kinh tế thế giới và trong nước, khi các yếu tố bất định gia tăng, lạm phát toàn cầu kéo dài, chuỗi cung ứng tiếp tục bị gián đoạn, cùng với tác động sâu rộng của quá trình chuyển đổi số diễn ra nhanh chóng. Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, cùng với sự nỗ lực của toàn ngành Công Thương, lĩnh vực thương mại điện tử và kinh tế số vẫn đạt được những kết quả rất đáng khích lệ.
Năm 2025, thương mại điện tử Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của kinh tế số, với quy mô thị trường ước đạt khoảng 31 tỷ USD, tăng trưởng 25,5% so với năm trước. Thương mại điện tử chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của cả nước, đồng thời đóng góp khoảng 2/3 giá trị của nền kinh tế số. Việt Nam tiếp tục duy trì vị thế trong nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới.
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường, công tác quản lý nhà nước đối với thương mại điện tử và kinh tế số cũng được tăng cường. Việc Quốc hội thông qua Luật Thương mại điện tử đã tạo ra hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch, đáp ứng yêu cầu quản lý trong giai đoạn phát triển mới. Các hoạt động chống hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên môi trường số được đẩy mạnh; doanh nghiệp được hỗ trợ chuyển đổi số và xúc tiến thương mại điện tử xuyên biên giới.
Theo bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, trong năm qua, Cục ghi nhận nhiều kết quả tích cực, trong đó quy mô thương mại điện tử của Việt Nam đã đạt khoảng 31 tỷ USD, tăng trưởng 25,5%.
“Đây là một con số hết sức ấn tượng, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ. Đồng thời, con số này cũng phản ánh, dù ở mức độ còn khiêm tốn, sự đóng góp của thương mại điện tử vào kết quả xuất khẩu chung của Việt Nam, thể hiện qua kết quả xuất siêu trong năm 2025”, bà Lê Hoàng Oanh khẳng định.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhận định, những kết quả này đã đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của toàn ngành Công Thương trong năm 2025, với kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước đạt mức kỷ lục khoảng 920 tỷ USD. Thứ trưởng khẳng định, thành tích đó là kết quả của sự đoàn kết, thống nhất, tinh thần trách nhiệm cao của tập thể Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cùng sự đồng hành của các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp.
Bên cạnh những kết quả tích cực, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, tồn tại cần được nhìn nhận nghiêm túc. Theo đó, khung pháp lý đối với một số lĩnh vực mới nổi chưa theo kịp thực tiễn phát triển; năng lực ứng dụng thương mại điện tử của doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như các hộ kinh doanh còn hạn chế; các rủi ro về an ninh mạng, hàng giả, gian lận thương mại trên môi trường số vẫn tiềm ẩn; khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền chưa được thu hẹp một cách rõ nét.
Bước sang năm 2026 - năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, đây là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển mới của đất nước. Trong bối cảnh đó, thương mại điện tử và kinh tế số tiếp tục được xác định là lĩnh vực tiên phong, là động lực then chốt thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, chuyển đổi xanh và tăng trưởng bền vững.
Để đáp ứng yêu cầu đặt ra, Thứ trưởng đề nghị toàn ngành Công Thương nói chung và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số nói riêng tập trung triển khai hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.
Trước hết, cần khẩn trương tổ chức triển khai hiệu quả Luật Thương mại điện tử; xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị định hướng dẫn Luật, bảo đảm Luật sớm đi vào cuộc sống. Đồng thời, triển khai hiệu quả Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, theo định hướng xanh, bền vững, cân bằng và bao trùm.
Cùng với đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cần tiếp tục khẳng định vai trò là đầu mối tham mưu, tổ chức triển khai chuyển đổi số, chính phủ điện tử, chính phủ số trong phạm vi quản lý của Bộ Công Thương. Việc thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW cần được đẩy mạnh, qua đó lan tỏa mạnh mẽ việc ứng dụng công nghệ tới tất cả các lĩnh vực quản lý của Bộ. Song song với đó là nâng cấp, hoàn thiện hệ thống cung cấp dịch vụ công trực tuyến, hệ thống quản lý văn bản điện tử và hệ thống quản lý, điều hành của Bộ Công Thương.
Đồng thời, tham mưu nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng ứng dụng, đồng thời đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện các cơ sở dữ liệu dùng chung. Việc bảo đảm kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống có ý nghĩa then chốt trong việc chuyển sang mô hình quản lý nhà nước dựa trên dữ liệu.
Trong bối cảnh thị trường số phát triển nhanh, Thứ trưởng yêu cầu tăng cường quản lý thị trường thương mại điện tử, đẩy mạnh đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng. Công tác này cần được triển khai trên cơ sở phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và địa phương, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch.
Bên cạnh đó, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực được xác định là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của thương mại điện tử và kinh tế số. Thứ trưởng đề nghị đẩy mạnh đào tạo kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, doanh nghiệp và người dân; đồng thời thúc đẩy liên kết vùng, hỗ trợ các khu vực vùng sâu, vùng xa và các đối tượng yếu thế tham gia hiệu quả vào thương mại điện tử và kinh tế số.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh yêu cầu mở rộng hợp tác quốc tế, chủ động tham gia đàm phán, ký kết các hiệp định, thỏa thuận về thương mại điện tử và kinh tế số, cũng như các hiệp định thương mại tự do có nội dung liên quan đến lĩnh vực này.