QUAD tìm cách thay đổi "cán cân" tại Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương

CẨM ANH• 25/05/2022 04:30

Bộ Tứ kim cương (QUAD) đã đưa ra một Tuyên bố chung về các vấn đề về hòa bình, ổn định của khu vực; đảm bảo sức khỏe trước đại dịch COVID-19…

>>QUAD gia tăng sức ép lên Trung Quốc

Lãnh đạo nhóm QUAD tại Tokyo ngày 24/5 từ trái sang: Thủ tướng Úc Anthony Albanese, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi

Cụ thể, trong Tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo nhóm QUAD thống nhất cho rằng Hội nghị đã làm mới được những giá trị đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, bền vững và bao trùm; thống nhất được nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến nhiều lĩnh vực.

Về hòa bình và ổn định khu vực và thế giới, QUAD đã đánh giá ảnh hưởng của nguy cơ nhân đạo xung quanh xung đột Nga - Ukraine, từ đó biểu hiện quyết tâm mạnh mẽ của 4 nước trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực.

Bên cạnh đó, lãnh đạo 4 nước thành viên QUAD nhấn mạnh rằng trọng tâm trật tự thế giới chính là tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, Luật pháp quốc tế, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia. Tất cả các quốc gia cần giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế.

Lãnh đạo nhóm QUAD đã thống nhất vai trò chủ đạo trong việc đóng góp cho hoạt động chống dịch trên toàn thế giới nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe tốt hơn và tăng cường hệ thống y tế. Cụ thể viện trợ khoảng 5,2 tỷ USD cho các nước đang phát triển bao gồm việc cung cấp vaccine…

Đáng chú ý, trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, trong vòng 5 năm tới, một khoản đầu tư và viện trợ khoảng 50 tỷ USD sẽ được thực hiện cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương bao gồm viện trợ cho các nước đang phát triển có khó khăn về tài chính, viện trợ nhân đạo và hỗ trợ phòng chống thiên tai, dịch bệnh. Bên cạnh đó, Nhật Bản, Mỹ, Australia, Ấn Độ sẽ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực vũ trụ bằng việc cung cấp thông tin vệ tinh cho các nước trong khu vực.

>>Bộ tứ kim cương QUAD: Cần cứng rắn hơn!

Thủ tướng Ấn Độ

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi phát biểu tại Hội nghị

Đánh giá những tác động của cuộc xung đột tại Ukraine đối với khu vực, các nhà lãnh đạo QUAD cho biết: "Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ những nguyên tắc tự do, thượng tôn pháp luật, giá trị dân chủ, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, giải quyết những mâu thuẫn một cách hòa bình mà không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng".

Mặt khác, Tuyên bố chung của QUAD cũng đã gián tiếp chỉ trích các hành động của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông. "Chúng tôi phản đối mạnh mẽ hành động cưỡng ép, khiêu khích hoặc đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng và gia tăng căng thẳng trong khu vực, như việc quân sự hóa các thực thể tranh chấp, sử dụng tàu tuần duyên và dân quân biển một cách nguy hiểm, và những nỗ lực nhằm cản trở các hoạt động khai thác tài nguyên biển của các nước khác", Tuyên bố chung của QUAD nhấn mạnh.

Các nhà lãnh đạo của QUAD cũng nhất trí tổ chức Hội nghị thượng đỉnh trực tiếp tiếp theo tại Australia vào năm tới.

Theo ông Shamshad Ahmad Khan, một trợ lý Giáo sư về quan hệ quốc tế tại BITS Pilani Dubai, cho biết Hội nghị thượng đỉnh QUAD lần thứ 4 đã diễn ra vào thời điểm đầy thách thức khi chiến sự Nga- Ukraine vẫn diễn biến phức tạp; Triều Tiên đang lên kế hoạch thử tên lửa; những lo ngại về vấn đề Đài Loan và sự gia tăng ảnh hưởng của Bắc Kinh. Do đó, QUAD sẽ nỗ lực thay đổi cán cân quyền lực ở Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương để đảm bảo an ninh, tự do trong khu vực.

"Về cơ bản, Trung Quốc vẫn là thách thức địa chính trị lớn nhất đối với cả 4 quốc gia nhóm QUAD trong khu vực. Tuy nhiên, với sự phụ thuộc lẫn nhau về mặt kinh tế, hai bên sẽ tiến hành đối thoại để giải quyết các vấn đề tại khu vực biên giới", ông Shamshad Ahmad Khan nhận định và cho biết, đó là lý do vì sao, nhóm này đã chuyển hướng tập trung từ các vấn đề an ninh sang nhiều lĩnh vực hợp tác khác, trong khi AUKUS, liên minh của Australia, Anh và Mỹ tăng cường hợp tác quốc phòng nhằm đối trọng với Trung Quốc".