Quảng Nam lo sinh kế cho người dân vùng lòng hồ thủy điện

TUẤN VỸ• 09/08/2023 10:22

Đến nay, nhiều đơn vị thủy điện chưa tích cực chủ động, trách nhiệm chưa cao trong việc hỗ trợ sinh kế cho người dân hoặc đầu tư thiếu chiều sâu về giải pháp, giá trị sản xuất,...

>>Quảng Nam: Đẩy nhanh tiến độ khu du lịch trong lòng hồ thủy điện

Đó là kết luận của ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam sau cuộc họp sơ kết, đánh giá 01 năm thực hiện Chương trình sinh kế cho người dân lưu vực các hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, ông Bửu cho rằng các Sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan đã chủ động, kịp thời tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Chương trình sinh kế cho người dân lưu vực các hồ thuỷ điện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2025.

Qua đó, từng bước nâng cao ý thức của cộng đồng, góp phần trong việc bảo tồn giá trị các nguồn tài nguyên, sinh thái, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc gắn với phát triển sinh kế bền vững, bảo tồn đa dạng sinh học và trách nhiệm bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản tại lòng hồ thủy điện. Thời gian qua, một số địa phương, đơn vị đã chủ động ban hành kế hoạch, chương trình để thực hiện Chương trình sinh kế, làm việc, ký kết biên bản, triển khai các mô hình và các công việc liên quan, ban đầu đã có được các đánh giá về tiềm năng phát triển các mô hình sinh kế và cũng đạt được một số kết quả nhất định.

Cùng với đó, một số chủ sở hữu/đơn vị quản lý các công trình thủy điện (A Vương, Sông Bung 4, Đak Mi 4, Đak Mi 2, Đak Mi 3, Nước Biêu) chủ động chủ trì, phối hợp với các địa phương (xã, thôn) triển khai mô hình sinh kế cho người dân lưu vực hồ chứa thủy điện thuộc đơn vị quản lý.

Tỉnh Quảng Nam xác định việc phát triển sinh kế bền vững cho người dân lưu vực các hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh là rất cần thiết và thiết thực.

“Tuy vậy, việc triển khai thực hiện Chương trình sinh kế còn chưa quyết liệt, một số địa phương còn chưa tích cực quan tâm trong việc chỉ đạo, triển khai. Việc xây dựng kế hoạch, lồng ghép các chương trình có liên quan tại các địa phương, đơn vị thủy điện còn thụ động, lúng túng, nhiều đơn vị thủy điện chưa tích cực chủ động, trách nhiệm chưa cao trong việc hỗ trợ sinh kế cho người dân hoặc đầu tư thiếu chiều sâu về giải pháp, nội dung chưa phong phú dẫn đến hiệu quả, giá trị sản xuất từ các mô hình chưa cao,...”, ông Hồ Quang Bửu lưu ý.

Để tiếp tục thực hiện đạt hiệu quả Chương trình sinh kế cho người dân lưu vực các hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến, ông Hồ Quang Bửu nhấn mạnh việc phát triển sinh kế bền vững cho người dân lưu vực các hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh là rất cần thiết và thiết thực, cả hệ thống chính trị của tỉnh cùng với các đơn vị thủy điện cần tập trung, khẩn trương thực hiện. Về nhiệm vụ, các địa phương khẩn trương rà soát, xác định rõ số hộ dân, nhu cầu sinh kế của các hộ theo từng lưu vực thủy điện cụ thể, gửi Sở Công Thương trước ngày 30/9/2023 để tổng hợp, báo cáo.

Đồng thời, ông Bửu giao các địa phương, ông Bửu yêu cầu chủ động phối hợp với các đơn vị thủy điện xây dựng kế hoạch, đề xuất cụ thể các mô hình sinh kế đảm bảo sát thực tế, phù hợp với nhu cầu của người dân trên địa bàn. UBND các huyện giao Phòng NN&PTNT, các xã có liên quan làm đầu mối, rà soát, tổng hợp các nguồn vốn, tăng cường lồng ghép để hỗ trợ các mô hình sinh kế phù hợp vào các nhiệm vụ, các chương trình của Trung ương, của tỉnh, của huyện trong việc phát triển kinh tế - xã hội miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn, có lộ trình phân bổ hằng năm để giao thực hiện theo kế hoạch.

Đối với chủ sở hữu/đơn vị quản lý các công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh, ông Hồ Quang Bửu yêu cầu tập trung tối đa nguồn lực cho phát triển sinh kế của người dân lưu vực các hồ chứa thủy điện. Các đơn vị chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các địa phương xây dựng kế hoạch/chương trình và tổ chức triển khai thực hiện, quan tâm hỗ trợ, bố trí nguồn kinh phí để phát triển, nhân rộng các mô hình sinh kế bền vững cho người dân.

Một số địa phương còn chưa tích cực quan tâm trong việc chỉ đạo, triển khai chương trình sinh kế, việc xây dựng kế hoạch, lồng ghép các chương trình có liên quan tại các địa phương, đơn vị thủy điện còn thụ động, lúng túng.

“Trong đó, ưu tiên tập trung đẩy mạnh mô hình trồng cây rừng, cây dược liệu, cấp phát gạo cho người dân (có biên bản cam kết của người dân không chặt phá cây rừng, không đốt rừng làm nương rẫy...) gắn việc sản xuất với việc bảo vệ môi trường rừng, môi trường sinh thái, phát triển chương trình lâm nghiệp bền vững, trồng rừng sản xuất, rừng gỗ lớn tại các địa điểm phù hợp với quy hoạch, phát triển nông nghiệp”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam giao nhiệm vụ.

Tại kết luận, ông Bửu cũng giao Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với Cục Thuế tỉnh và các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh, bổ sung Chương trình sinh kế đảm bảo phù hợp với các điều kiện thực tế phát sinh, đảm bảo các tổ chức, cá nhân khi tham gia hỗ trợ phát triển sinh kế cho người dân được khấu trừ chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế, thu nhập doanh nghiệp. Sở này cũng phối hợp với các Sở, ngành liên quan theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương, đơn vị thủy điện trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình; kịp thời giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh (nếu có) theo thẩm quyền.

Liên quan đến việc phát triển kinh tế tại khu vực lòng hồ thủy điện, trước đó ông Bùi Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Cổ phần khu du lịch sinh thái Hang Gợp cũng đã gửi công văn để làm việc với lãnh đạo Công ty Cổ phần tư vấn Xây dựng Điện 1 (PECC1) về chủ trương phát triển kinh tế - xã hội địa phương trong khai thác du lịch trên lòng hồ thủy điện Sông Bung 5. Tuy nhiên, tuy nhiên việc triển khai hoạt động vẫn gặp vướng mắc vì các bên chưa kết hợp được với nhau.

Theo vị này, dự án đang gặp khó khăn trong công tác đàm phán thỏa thuận khai thác du lịch lòng hồ thủy điện Sông Bung 5 với Chủ đầu tư dự án Thủy điện Sông Bung 5. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng nặng nề đại dịch Covid 19 gây ra trong mấy năm vừa qua nên tiến độ thực hiện các thủ tục liên quan đến dự án cũng bị ảnh hưởng. Vì vậy, chủ đầu tư rất mong muốn dự án sớm được hoàn thiện các thủ tục pháp lý để dự án triển khai các bước tiếp theo, sớm đưa dự án vào hoạt động.