Quảng Trị: Kinh tế biên mậu “bứt tốc”

>>“Bấp bênh” thông quan cửa khẩu Bắc miền Trung

Cả 2 cửa khẩu quốc tế (CKQT) La Lay và Lao Bảo đều mang lại nguồn thu lớn cho ngân sách tỉnh Quảng Trị trong năm 2023 dù tình hình kinh tế chung gặp nhiều bất lợi.

La Lay “bứt phá”

Năm 2023 nền kinh tế trong nước đối mặt với bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục có nhiều biến động phức tạp, đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, lạm phát toàn cầu, xung đột quân sự, bất ổn chính trị, hiệu ứng hậu Covid-19 và biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng tác động mạnh đến hoạt động xuất nhập khẩu (XNK), xuất nhập cảnh (XNC).

Thông tin từ Chi Cục Hải quan cửa khẩu La Lay, trong năm 2023 đơn vị đã phát huy được vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, nâng cao chất lượng công tác chuyên môn nghiệp vụ, chủ động khắc phục khó khăn, tạo thuận lợi thương mại, thu hút doanh nghiệp, mặt hàng có thuế qua CKQT La Lay. Đặc biệt, Chi cục là điểm sáng về cải cách của Cục Hải quan Quảng Trị, cải cách đã là nhân tố có tính quyết định để Chi cục Hải quan cửa khẩu La Lay hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị năm 2023, góp phần tích cực vào thành tích chung của Cục.

Theo đó, các chỉ số hoạt động XNK, XNC có sự tăng trưởng mạnh mẽ, thiết lập nhiều cột mốc mới. Cụ thể, số thu Ngân sách nhà nước (NSNN) tăng cao nhất từ trước đến nay, đạt trên 557 tỷ đồng, chiếm trên 50% tổng thu toàn Cục. Kim ngạch vượt mốc 200 triệu USD, phương tiện XNC vượt mốc 100 nghìn lượt.

Năm 2023, Chi cục Hải quan cửa khẩu La Lay có 15 sáng kiến được công nhận là sáng kiến cấp cơ sở, trong đó có 2 sáng kiến được đề nghị công nhận là sáng kiến cấp Ngành. Trong đó, Chi cục đã chủ động làm việc với các lực lượng chức năng tại cửa khẩu La Lay Lào (Hải quan, Công an) để trao đổi thông tin dự kiến phương tiện xuất phát từ Việt Nam qua Lào và ngược lại để các lực lượng tại cửa khẩu La Lay (Lào) nắm rõ cùng phối hợp điều tiết. Qua đó, từng bước khắc phục khó khăn, giúp cho phương tiện, hàng hóa qua CKQT La Lay khá thuận lợi, có những ngày phương tiện XNC đạt gần 600 lượt, thông quan cho gần 20 nghìn tấn than đá NK, số thu trong ngày đạt trên 4 tỷ đồng.

Đồng thời, trước thực trạng hạ tầng khu vực CKQT La Lay chưa có hệ thống bãi để các phương tiện chuyên chở hàng hóa quá tải thực hiện sang hạ tải, đảm bảo tải trọng trước khi ra khỏi khu vực cửa khẩu, Chi cục đã chủ động tham mưu cho Cục Hải quan Quảng Trị trình UBND tỉnh, Tổng Cục Hải quan về chủ trương cho phép thông quan phương tiện quá tải về các bãi sang hạ tải sau cửa khẩu được UBND tỉnh cấp phép. Sau đó, kiến nghị này được Thủ tướng Chính phủ thông  qua, UBND tỉnh Quảng Trị hướng dẫn thực hiện cho phép Chi cục được thông quan cho phương tiện quá tải về sang, hạ tải sau khu vực cửa khẩu.

Ông Hoàng Bá Linh – Chi Cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu La Lay cho hay CKQT La Lay hiện nay áp lực thông quan đã giảm rất nhiều. Vị này cho biết, với mặt hàng than hiện nay, công chức hải quan chỉ tập trung cho công tác kiểm soát tải trọng, kiểm soát chống buôn lậu nên năng lực thông quan tăng cao, có thể thông quan từ 15 đến 20 nghìn tấn mỗi ngày.

Nhận thấy việc Thủ tướng có CV 658/TTg-KTTH là cơ hội để phát triển các loại hình dịch vụ tại khu vực CKQT La Lay, Chi cục đã tham mưu Lãnh đạo Cục báo cáo UBND tỉnh về chủ trương hình thành, phát triển dịch vụ logistics sau CKQT La Lay, từng bước chuyên nghiệp hóa hoạt động hỗ trợ tạo thuận lợi thương mại qua biên giới, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Hiện nay đã có doanh nghiệp được UBND tỉnh đồng ý cho làm bãi sang hạ tải, hệ thống kho bãi dịch vụ logistics sau CKQT La Lay, hướng đến các dịch vụ cho thuê kho bãi, sang hạ tải, ăn uống, nghỉ ngơi, điểm dừng chân. Về lâu dài sẽ là các dịch vụ chuyên sâu logistic như đảm nhận thủ tục hải quan, đại lý vận tải,…”, ông Linh cho biết.

Cũng theo ông Linh, hiện nay việc theo dõi trừ lùi C/O còn thủ công, với mục tiêu cải cách, tạo thuận lợi cho cả cơ quan hải quan và doanh nghiệp, Chi cục đã triển khai ứng dụng QR Code vào theo dõi trừ lùi C/O. Ứng dụng không chỉ theo dõi trừ lùi khối lượng trên C/O mà còn giúp doanh nghiệp tính được số thuế phải nộp hàng ngày, theo dõi lượng hàng nhập, tồn.

Vị này cho hay, nhờ những nỗ lực trong cải cách, trong đồng hành, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nên các chỉ số hoạt động trong năm 2023 của Chi cục Hải quan cửa khẩu La Lay đã tăng trưởng rất mạnh. Tính đến hết 15/12/2023, so với cùng kỳ năm 2022 số phương tiện đạt 102.819 lượt (tăng 106%), hành khách đạt 225.836 lượt (tăng 132%), số tờ khai XNK là 2.480 tờ (tăng 141%), kim ngạch XNK đạt 247 triệu USD (tăng 140%), trọng lượng đạt 2.278 nghìn tấn (tăng 294%).

Đặc biệt, đến ngày 23/5/2023, Chi cục đã hoàn thành chỉ tiêu thu nộp NS được giao từ đầu năm là 220 tỷ đồng. Tính đến hết ngày 20/12/2023 số thu nộp NSNN của Chi cục đạt 557,2 tỷ đồng, đạt 242% so với chỉ tiêu thu điều chỉnh được giao là 230 tỷ đồng, đạt 100,6 % so với chỉ tiêu phấn đấu được giao là 554 tỷ đồng, tăng trên 200% so với cùng kỳ năm 2022. Qua đó, góp phần quyết định để Cục Hải quan Quảng Trị là một trong không nhiều hải quan địa phương hoàn thành sớm kế hoạch thu năm 2023.

Trong năm 2024, ông Hoàng Bá Linh cho hay đơn vị vẫn sẽ tiếp tục cải cách tạo thuận lợi, tăng cao hơn nữa số thu nộp ngân sách từ hoạt động XNK, tiếp tục nâng cấp, cải tiến những sáng kiến đã có trong năm 2023. Cụ thể, tạo thuận lợi thương mại, đưa “Quy trình thủ tục hải quan nhập khẩu than bằng băng tải vận chuyển dạng kín qua cửa khẩu quốc tế La Lay” vào thực tiễ, tham mưu cho các cấp để hình thành đưa dịch vụ logistic khu vực CKQT La Lay vào hoạt động. Song song là nâng cấp phần quản lý phương tiện, xem xét nhân rộng cho các doanh nghiệp có hoạt động XNC qua CKQT La Lay, tích hợp cấu phần theo dõi bảo lãnh thuế vào ứng dụng QR code theo dõi trừ lùi C/O hiện nay, vận động, hướng dẫn các doanh nghiệp nhập khẩu than đá mở chi nhánh tại Quảng Trị để nộp thuế cho địa phương,.…

Lao Bảo ổn định

Tại CKQT Lao Bảo, tính đến ngày 15/12/2023 số lượng phương tiện XNC qua cửa khẩu đạt 196.196 lượt (tăng 13,55%). Trung bình hàng ngày có khoảng 550 lượt phương tiện XNC qua cửa khẩu, tổng số lượt hành khách XNC đạt 491.820 lượt (tăng 18,06%).

Theo số liệu, số lượng tờ khai XNK đạt 7.810 tờ (giảm 15,92%), kim ngạch XNK đạt 406,68 triệu USD (giảm 21,25%), ước thực hiện đến 31/12 đạt 424,36 triệu USD;,trọng lượng hàng hoá XNK đạt 739,96 tấn (giảm 16,96%). Đồng thời, số lượng tờ khai quá cảnh đạt 18.976 tờ (tăng 18,28%), tổng trị giá hàng quá cảnh đạt 7,07 tỷ USD (tăng 19,64%), trọng lượng hàng quá cảnh đạt 3,03 triệu tấn, tăng 20,61% so với năm 2022.

Báo cáo của Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo nêu rõ tổng thu NSNN lũy kế đến 15/12/2023 đạt 340,1 tỷ đồng, bằng 97,17% kế hoạch giao từ đầu năm và bằng 93,43% chỉ tiêu phấn đấu (364 tỷ đồng), giảm 3,09% so với năm 2022. Tuy nhiên, ước thực hiện đến 31/12 đạt 350 tỷ đồng, đạt kế hoạch được giao.

Được biết, số mặt hàng XNK, quá cảnh chủ yếu qua cửa khẩu Lao Bảo như nhập khẩu hàng điện tử điện lạnh, linh kiện ô tô nhà máy VinFast, lốp ô tô, xe máy Michellin, gỗ, đường cát, cao su, hạt nhựa, hóa chất, hàng nông,... Với các mặt hàng xuất khẩu gồm dăm gỗ, hàng bách hóa tổng hợp, vật liệu xây dựng, các mặt hàng cơ khí công nghiệp, lốp cao su, hàng may mặc,...

Về quá cảnh đi có bột giấy, linh kiện máy tính, điện thoại, thiết bị điện, điện tử khác như bảng mạch điện tử, lốp ô tô, lốp máy bay, hàng dệt may,... Còn lại là hàng quá cảnh đến gồm phế liệu giấy, than đá, thiết bị xếp đĩa từ, linh kiện máy tính bảng, máy tính xách tay Dell, điện thoại di động Samsung, thiết bị bán dẫn, linh kiện ô tô, hóa chất, hàng may mặc, tiêu dùng, bia, rượu,...

Ông Ngô Minh Tuấn – Phó Chi cục Trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo cho hay bên cạnh việc tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động XNK, XNC, quá cảnh, Chi cục luôn tăng cường công tác kiểm soát, thu thập xử lý thông tin, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hoá, vũ khí, ma tuý,... qua biên giới, đặc biệt tại thời điểm các lực lượng tăng cường kiểm soát khu vực dọc biên giới và vào dịp cuối năm. Thông tin từ vị này, nổi bật trong năm 2023, Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo đã chủ trì đề xuất xác lập 02 chuyên án ma túy và phối hợp với các lực lượng trong, ngoài Ngành bắt giữ 03 vụ, 08 đối tượng về hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, thu giữ 1,76117 kg MDMA (thuốc lắc), 2,29027 kg Ketamine, 1,08261 kg Methaphetamine và 0,9936 g Cần sa.

Chi cục cũng phối hợp với các lực lượng chức năng hai cửa khẩu đảm bảo duy trì thông suốt hoạt động XNK, XNC, quá cảnh qua cửa khẩu. Song song, tăng cường công tác thu NSNN, tập trung thực hiện các giải pháp chống thất thu, trốn thuế, thu hồi nợ thuế, kiểm tra sau thông quan phấn đấu hoàn thành dự toán thu NSNN được cấp trên giao.

“Đặc biệt là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thông quan, thu hút các doanh nghiệp tham gia hoạt động XNK, XNC, quá cảnh qua CKQT Lao Bảo. Chi cục cũng Tăng cường công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy, vũ khí,... qua biên giới góp phần nâng cao chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh, đồng thời giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội”, ông Tuấn chia sẻ.

Trong năm 2024, Chi cục sẽ tập trung rà soát, xây dựng các quy trình, bài toán nghiệp vụ phục vụ xây dựng Hệ thống công nghệ thông tin, phục vụ hải quan số, tiến tới mô hình hải quan thông minh. Đồng thời, sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị chuyên dùng được trang cấp như máy soi container, máy phát hiện ma túy, máy soi hành lý,... nhằm rút ngắn thời gian thông quan và giảm bớt việc kiểm tra bằng phương pháp thủ công.

Đặc biệt là đẩy mạnh công tác đối thoại, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp, áp dụng mạnh mẽ công tác quản lý rủi ro nhằm vừa tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại qua cửa khẩu nhưng vẫn đảm bảo công tác quản lý Nhà nước về hải quan. Đồng thời, nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Ngành và của tỉnh về công tác thu NSNN, bám sát các chỉ tiêu được giao hàng năm, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các chỉ tiêu giao, phấn đấu thu đúng, thu đủ, thu vượt chỉ tiêu kế hoạch được giao.

“Song song là tích cực thực hiện các giải pháp chống thất thu thuế, nhất là chống thất thu thuế trong khâu thông quan, như qua trị giá, thuế suất, xuất xứ,... triển khai hiệu quả công tác kiểm tra sau thông quan. Phấn đấu không để phát sinh nợ thuế mới, tăng cường công tác thu hồi nợ thuế, làm tốt công tác miễn, giảm hoàn, không thu thuế theo đúng quy định của pháp luật. Áp dụng công nghệ thông tin trong công tác thu NSNN và quản lý thuế, phát huy hiệu quả sự phối hợp giữa các tổ chức tín dụng, Kho bạc nhà nước với cơ quan hải quan để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong việc nộp thuế, phí và các khoản lệ phí khác, hạn chế tối đa việc nộp bằng tiền mặt”, ông Tuấn cho biết.

Cùng với đó, Chi cục sẽ tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát hàng hoá XNK, phương tiện vận tải và hành lý XNC, trong đó chú trọng việc quản lý và đưa vào vận hành và sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị chuyên dùng như máy soi hành lý, chó nghiệp vụ... nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma tuý, vũ khí,... qua biên giới. Tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa và hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, nhằm bảo vệ sản xuất trong nước, trong tỉnh và thực hiện bình đẳng trong kinh doanh, ổn định thị trường, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.