Gửi bình luận
Việc mở rộng thuế TTĐB với điều hòa và nước giải khát có đường tác động lớn đến doanh nghiệp, người tiêu dùng, nên cần làm rõ tiêu chí và cách xác định để đảm bảo minh bạch, thống nhất.
Mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản góp ý đối với hồ sơ Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), theo đó tập trung vào hai nhóm hàng hóa mới được bổ sung trong diện chịu thuế là điều hòa nhiệt độ và nước giải khát có đường.
Cụ thể, theo khoản 3 Điều 3 của Dự thảo, đối tượng chịu thuế TTĐB bao gồm “điều hòa nhiệt độ công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU…”. Theo VCCI, quy định này thu hẹp hơn so với trước đây (chỉ áp dụng cho điều hòa có công suất từ 90.000 BTU trở xuống), tuy nhiên cách xác định công suất như vậy có thể gây vướng mắc trong thực tiễn, đặc biệt là với các dòng điều hòa treo tường có nhiều thông số kỹ thuật khác nhau.
Thực tế hiện nay, công suất của sản phẩm điều hòa được thể hiện qua nhiều thuật ngữ, gồm công suất theo tên gọi, công suất danh định, công suất nhỏ nhất – lớn nhất, công suất làm lạnh, và công suất làm ấm… Trong đó, công suất danh định và công suất làm lạnh là các chỉ số phổ biến nhất, nhưng không phải nhà sản xuất nào cũng công bố thống nhất, dẫn đến khả năng mỗi đơn vị hiểu và kê khai khác nhau.
Để đảm bảo tính thống nhất và dễ áp dụng, VCCI kiến nghị Bộ Tài chính làm rõ khái niệm “công suất điều hòa” trong Dự thảo. Cụ thể “Điều hoà nhiệt độ công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU (Trong đó công suất là công suất làm lạnh danh định do nhà sản xuất công bố) trừ loại theo thiết kế của nhà sản xuất chỉ để lắp trên phương tiện vận tải bao gồm ô tô, toa xe lửa, máy bay, trực thăng, tàu, thuyền”.
Ngoài ra, trường hợp doanh nghiệp nhập khẩu hoặc sản xuất tách rời từng bộ phận (cục nóng hoặc cục lạnh), VCCI đề nghị vẫn xác định là hàng hóa chịu thuế TTĐB như đối với sản phẩm hoàn chỉnh, nhằm tránh việc lách luật qua hình thức tách linh kiện.
Một trong những điểm đáng chú ý khác được VCCI chỉ ra trong Luật Thuế TTĐB 2025 là việc bổ sung mặt hàng nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào diện chịu thuế. Đây là chính sách nhằm hạn chế tiêu thụ đồ uống có hàm lượng đường cao, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, việc xác định cụ thể sản phẩm nào thuộc diện chịu thuế đang là vấn đề khiến doanh nghiệp lo ngại.
Theo TCVN 12828:2019, nước giải khát có thể bao gồm nhiều loại như đồ uống hương liệu (kể cả nước uống tăng lực, nước uống thể thao, nước uống điện giải và các đồ uống đặc biệt khác), nước giải khát có chứa cà phê, nước giải khát có chứa chè, đồ uống thảo mộc, nước giải khát có chứa nước trái cây và các loại đồ uống từ ngũ cốc. Tuy nhiên, trên thực tế, một số khái niệm chồng chéo giữa nước quả, nước giải khát có chứa nước trái cây và đồ uống hương liệu rất khó phân biệt ranh giới chịu thuế.
Ví dụ, một sản phẩm nước cam ép được hoàn nguyên từ nước cam cô đặc – theo TCVN 7946:2008 – có thể được hiểu là “nước quả”, nhưng cũng có thể bị xếp vào nhóm “đồ uống hương liệu” theo TCVN 12828:2019, từ đó chịu thuế TTĐB. Trong khi đó, các loại nước ép trái cây tự nhiên, có hàm lượng vitamin cao, được khuyến khích sử dụng cho sức khỏe, không nên bị đánh thuế như các loại đồ uống có đường nhân tạo.
Vì vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét loại trừ nước giải khát được làm từ nước ép trái cây hoặc nước trái cây cô đặc hoàn nguyên khỏi nhóm nước giải khát chịu thuế TTĐB, và sửa đổi khoản 4 Điều 3 theo hướng “nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml ngoại trừ nước giải khát hoặc đồ uống được làm từ nước ép quả hoàn nguyên hoặc từ nước trái cây cô đặc hoàn nguyên”.
Đây là cách tiếp cận cân bằng, vừa bảo đảm mục tiêu sức khỏe cộng đồng, vừa không làm ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất nước ép tự nhiên hoặc các sản phẩm được định vị là “lành mạnh”.
Ngoài khía cạnh khái niệm, VCCI cũng bày tỏ băn khoăn về phương pháp xác định hàm lượng đường để áp thuế. Hiện nay, theo Nghị định số 43/2017/NĐ-CP, Nghị định số 111/2021/NĐ-CP và Thông tư số 29/2023/TT-BYT, thông tin về hàm lượng đường được do doanh nghiệp tự công bố và ghi trên nhãn hàng hóa, có sai số nhất định do biến động trong quá trình sản xuất và bảo quản.
Để tránh tranh chấp và đảm bảo công bằng, VCCI kiến nghị Bộ Tài chính bổ sung quy định về phương pháp xác định hàm lượng đường, theo hướng lấy hàm lượng đường tổng số do doanh nghiệp tự công bố trong hồ sơ công bố sản phẩm, phù hợp với nhãn hàng hóa và chấp nhận dung sai ±20%; khuyến khích sử dụng phương pháp thử hiện đại nhằm đảm bảo kết quả đo chính xác, minh bạch, có cơ sở khoa học.
