Sửa Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt: Cân nhắc lộ trình áp dụng

Là một trong 34 dự án luật sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt (sửa đổi) nhận được sự quan tâm đặc biệt khi đề xuất mở rộng cơ sở tính thuế với nhiều mặt hàng, trong đó có nước giải khát có đường theo tiêu chuẩn Việt Nam.

Theo đó, các loại đồ uống hương liệu, nước tăng lực, nước thể thao, nước giải khát chứa cà phê, trà, thảo mộc, nước trái cây và các loại đồ uống từ ngũ cốc, với hàm lượng đường trên 5g/100ml sẽ phải chịu thuế suất 10%. Việc đưa ra chính sách này nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu tình trạng thừa cân, béo phì và các bệnh không lây nhiễm liên quan đến việc tiêu thụ đường.

Trước đề xuất đã nêu, để tránh tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp, ngành hàng thuộc đối tượng áp thuế trong bối cảnh kinh tế trong nước và quốc tế còn nhiều bất ổn, góp ý Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), nhiều ý kiến đề xuất cân nhắc lộ trình áp dụng.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá đầy đủ tác động của chính sách này, đặc biệt khi mặt hàng nước giải khát có đường liên quan đến hơn 20 ngành công nghiệp, đại biểu Cầm Thị Mẫn – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa đề xuất lộ trình áp thuế theo các phương án: Áp dụng thuế suất 5% từ năm 2027, 8% năm 2028 và 10% từ năm 2029; hoặc áp dụng thuế suất 8% từ năm 2028 và 10% từ năm 2029.

Theo đại biểu, việc đưa ra lộ trình như vậy sẽ giảm thiểu tác động tiêu cực đến người tiêu dùng, doanh nghiệp và nền kinh tế đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược sản phẩm và hướng tới các sản phẩm tốt cho sức khỏe.

Tham gia góp ý, chia sẻ những lo ngại về những tác động ảnh hưởng đến hệ thống chuỗi ngành hàng với nhiều đối tượng bị tác động, bao gồm người nông dân trồng mía đường và các loại nguyên liệu đầu vào, công nhân lao động, doanh nghiệp trực tiếp sản xuất, kinh doanh, phân phối sản phẩm cho đến các ngành công nghiệp phụ trợ, đại biểu Dương Khắc Mai – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông đề nghị, tính toán kỹ lưỡng lộ trình tăng thuế và mức thuế đồng thời đề nghị Chính phủ quan tâm, nghiên cứu ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành chính sách hỗ trợ phù hợp cho các đối tượng này trong việc chuyển đổi nghề và các vấn đề có liên quan.

Xoay quanh nội dung này, tham gia góp ý, đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cũng cho rằng, béo phì có nhiều nguyên nhân khác nhau cũng như việc đường có ở nhiều các sản phẩm khác (như trà sữa, các đồ uống có đường pha sẵn khác được bán tràn lan trên đường phố…).

Từ đó, đại biểu đề nghị xem xét sao cho phù hợp, đảm bảo tính công bằng với các sản phẩm có đường khác và cân nhắc nên áp dụng 5% bắt đầu từ năm 2028 trở đi.

Ngoài những vấn đề đã nêu, liên quan đến đề xuất đưa nước giải khát vào Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), trước đó, không ít ý kiến cũng cho hay, các doanh nghiệp nước giải khát, hiện đóng góp khoảng trên 60 nghìn tỷ đồng mỗi năm vào ngân sách Nhà nước, chiếm gần 3% tổng thu ngân sách, chưa kể tạo việc làm cho hàng triệu lao động. Đây là nguồn lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước và ổn định an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, ngành nước giải khát thu hút nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) từ các Tập đoàn lớn trên thế giới (như Coca-cola, Suntory PepsiCo…) và cả vốn đầu tư từ khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, là động lực cần hỗ trợ để thúc đẩy tăng trưởng trong thời gian tới.

Vì vậy, các ý kiến đề xuất, nên cân nhắc kỹ lưỡng, chưa nên bổ sung nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, bởi, áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường sẽ gây ra tác động tiêu cực tới các doanh nghiệp trong ngành cũng như các ngành khác trong chuỗi cung ứng.

Chưa kể, trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tìm mọi cách để kích cầu tiêu dùng nội địa, cụ thể là giảm thuế để hỗ trợ các doanh nghiệp. Trong khi, chính sách tăng thuế và mở rộng đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ khiến các doanh nghiệp càng phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức có thể ảnh hưởng tới các giải pháp kích cầu tiêu dùng nội địa…

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, tại phiên họp ngày 14/6 tới đây, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).