Sabeco toan tính gì sau nhiều thay đổi "bất thường"?

Thay hàng loạt vị trí lãnh đạo chủ chốt

Từ sau khi tỷ phú người Thái lên năm quyền, Sabeco co nhiều thay đổi bất thương. Cụ thể vào thời điểm cuối tháng 4/2018, Sabeco tổ chức đại hội cổ đông bất thường bầu bổ sung những thành viên HĐQT mới gồm ông Koh Pon Tiong, ông Sunyaluck Chaikajornwat đại diện cho ThaiBev và ông Tan Tiang Hing, Malcolm đại diện của Heineken - đơn vị giữ 10% vốn tại Sabeco. Trong đó, ông Koh Poh Tiong (quốc tịch Singapore) làm Chủ tịch HĐQT mới của Sabeco, thay thế ông Võ Thanh Hà vừa được miễn nhiệm.

Chỉ vài ngày sau, HĐQT mới của Sabeco đã có nghị quyết bổ nhiệm 3 phó tổng giám đốc người nước ngoài là ông Neo Gim Siong Bennet, ông Teo Hong Keng và ông Melvyn Ng Huan Ngee. Trong đó, ông Neo Gim Siong Bennet được thực hiện các chức năng của Tổng Giám đốc Sabeco. Còn ông Teo Hong Keng phụ trách các chức năng kế toán, tài chính và ông Melvyn Ng Huan Ngee phụ trách bán hàng.

Khoảng một tháng sau đó, một phó tổng giám đốc của Sabeco là ông Nguyễn Minh An cũng đột nhiên xin nghỉ việc. Đến cuối tháng 7, HĐQT Sabeco tiếp tục ra nghị quyết miễn nhiệm chức danh Tổng Giám đốc đối với ông Nguyễn Thành Nam và bổ nhiệm ông Neo Gim Siong Bennet (quốc tịch Singapore) thay thế vị trí này.

Như vậy trong một khoảng thời gian ngắn từ sau khi tỉ phú người Thái Lan ThaiBev nắm cổ phần quá bán tại Sabeco, hàng loạt vị trí nhân sự lãnh đạo chủ chốt của Sabeco được thay thế.

Kinh doanh thất thường

Không chỉ có sự thay đổi bất thường trong đội ngũ lãnh đạo của Sabeco, hoạt động kinh doanh tại Tổng công ty này cũng có nhiều biến đổi thất thường. Đơn cử như mới đây Công ty TNHH Một thành viên Thương mại Bia Sài Gòn (Satraco) thông báo kết quả chào giá cạnh tranh dịch vụ vận tải đường bộ Satraco năm 2019.  Theo đó, Satraco chọn Công ty CP Vận tải và giao nhận Bia Sài Gòn (Sabetran) thực hiện dịch vụ vận chuyển vận tải đường bộ năm 2019 với sản lượng bị giảm mạnh so với năm 2018 và có dấu hiệu “ép” Sabetran. Cụ thể, Satraco chọn Sabetran được vận chuyển hàng tại các nhà máy Bia Sông Lam, Bia Nghệ An, Bia Hà Tĩnh, Bia Quảng Ngãi, Bia Quy Nhơn, Bia Daklak, Bia Nguyễn Chí Thanh, Bia Củ Chi và kho An Sương, còn các nhà máy khác sẽ không được vận chuyển, giảm trên 70% so với sản lượng vận chuyển của Sabetran cho Sabeco trong năm 2018, gây khó khăn trong hoạt động, kinh doanh của Sabetran.

Dịp Tết nguyên đán vừa qua, một số đại lý bán bia tại khu vực ĐBSCL khá hoang mang khi Công ty CP Thương mại Bia Sài Gòn Sông Hậu (công ty con của Sabeco) bất ngờ đưa ra đề nghị hỗ trợ tiền cho các đại lý bán giảm giá bia Sagota (một nhãn hàng của Công ty CP Tập đoàn Bia Sài Gòn Bình Tây, từng là công ty con của Sabeco). Đồng thời làm giảm sự xuất hiện của nhãn hiệu bia Sagota. Giới kinh doanh cho rằng đó là cách loại đối thủ cạnh tranh và thiết lập vị thế độc quyền - một kiểu kinh doanh không lành mạnh, vi phạm quy định của Luật Cạnh tranh Việt Nam.

Tỷ phú người Thái toan tính gì?

Theo nhiều chuyên gia, không phải ngẫu nhiên mà người Thái chấp nhận trả giá cao cho Sabeco. Ngoài những khoản vay nợ để mua lại cổ phần, Sacbeco còn có những điểm đặc biệt hấp dẫn khác. Điểm đầu tiên đó là hệ thống phân phối mà Sabeco đang sở hữu. Năm ngoái, Sabeco tiêu thụ khoảng 1,7 tỷ lít bia. Năm nay, hãng dự kiến sản lượng tiêu thụ sẽ đạt từ 1,8-2 tỷ lít bia, tương ứng với thị phần 50%; nhờ mạng lưới phân phối phủ khắp cả nước.

Sabeco còn có miếng bánh hấp dẫn khác là đất đai, hiện nắm giữ quyền sử dụng 4 mảnh đất vàng và có diện tích lớn. Chẳng hạn như khu đất tại 46 Bến Vân Đồn (diện tích 3.872m2 ở quận 4), khu đất 187 Nguyễn Chí Thanh (17.406m2, quận 5) khu đất 474 Nguyễn Chí Thanh (7.729m2, quận 10), khu đất 18/3B Phan Huy Ích (2.216m2, quận Tân Bình). Đó là chưa kể đến các công ty con và công ty liên kết khác. Việc xử lý các tài sản là đất đai cũng quá dễ dàng với ThaiBev, một công ty có nhiều sản phẩm nước giải khát nhưng ông chủ lại là “ông trùm” trong lĩnh vực bất động sản.

Ở một góc nhìn khác, một số chuyên gia cho rằng, trước các diễn biến bất thường trong việc thay đổi nhân sự và hoạt động kinh doanh khả năng tỷ phú người Thái đang toan tính việc thâu tóm thương hiệu Việt vào tạo thế độc quyền, biến Sabeco thành doanh nghiệp nước ngoài.

Nhận định về vấn đề này bà Trần Thị Ngọc Bích, Tổng Giám đốc công ty TNHH Đầu tư Thương mại và Dịch vụ Long Hưng, chủ sở hữu nhãn hàng bia Đại Việt, khi biết Chính phủ muốn bán Sabeco cho người Thái. Theo bà cho biết, bà không muốn thương hiệu Sabeco bán cho nước ngoài vì khi các doanh nghiệp nước ngoài có nguồn tài chính mạnh, mua cổ phần tại Sabeco, có thể sau đó họ không đầu tư mạnh về các nhãn hiệu Bia Sài Gòn nữa, mà lại phát triển cả thương hiệu nước ngoài của họ. Và điều quan trọng, phần lợi nhuận thu được phần lớn có thể đưa về nước ngoài, chứ không phải trong nước. Trong khi đó, vấn đề chuyển giá của nhiều doanh nghiệp FDI vẫn đang tồn tại.