Sẽ thanh tra việc mua hệ thông xét nghiệp Realtime PCR tại Quảng Nam

Cần làm rõ giá mua

Tại cuộc họp, chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Sở Y tế và Sở Tài chính có những giải trình cụ thể. Mục đích nhằm có những báo cáo công khai trước dư luận, có sự minh bạch trước công chúng trong công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Ông Lê Trí Thanh cho biết vào ngày đầu tiên phát hiện ca dương tính Covid-19 thứ 17 tại Hà Nội, UBND tỉnh Quảng Nam đã yêu cầu các thành phố, huyện rà soát tất cả các hành khách cùng chung chuyến bay. Sau đó tỉnh đã có chỉ đạo cách ly tất cả các hành khách và đã phát hiện ca dương tính đầu tiên.

“Để chủ động trong công tác xét nghiệm, phòng, chống dịch bệnh, UBND tỉnh Quảng Nam đã xét duyệt để cho Sở Y tế mua thiết bị. Tuy nhiên UBND tỉnh không quy định mua của ai, mua loại máy nào, giá bao nhiêu. Sở Tài chính thẩm định, tham mưu UBND tỉnh để phân bổ nguồn vốn mua thiết bị. Sau khi được xét duyệt, Sở Y tế đã thương lượng với doanh nghiệm bán máy từ 7,56 tỷ đồng xuống còn 7,23 tỷ đồng.” Ông Lê Trí Thanh thông tin.

Tại buổi báo cáo cũng có đại diện của đại diện cung cấp máy, ông Thanh đặt vấn đề hiện nay dư luận quan tâm đến việc mua máy như thế có tiêu cực gì không? Với mức giá cuối cùng là 7,23 đồng tỷ là quá cao so với các địa phương khác.

“Yêu cầu phía doanh nghiệp trả lời mức giá tại sao lại là 7,56 tỷ đồng, cao hơn các địa phương khác. Không thể nói là tiền nào của nấy, hay là có việc khác? Có vấn đề tiêu cực hay không? Có vấn đề nối kết để nâng giá hay không?” Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nêu chất vấn.

Các bên giải thích “khập khểnh”

Trả lời tại buổi báo cáo, ông Nguyễn Văn Hai – Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam thông tin do tình hình diễn biến dịch, UBND tỉnh đã xét duyệt việc mua hệ thống xét nghiệm Realtime PCR tự động. Ông Hai cho rằng viện Pasteur Nha Trang gặp một vài vấn đề khó khăn và nhiều địa phương cũng gửi vào Nha Trang nên dẫn đến sự khủng hoảng về số lượng mẫu bệnh phẩm. Giám đốc Sở Y tế cho biết thêm việc phải xét nghiệm tất cả những công dân về Quảng Nam trước ngày 1/3 khiến việc mua máy càng trở nên cấp thiết hơn.

“Điều đó yêu cầu Quảng Nam cần phải có hệ thống xét nghiệm để phục vụ công tác xét nghiệm, phòng, chống bệnh dịch. Hơn nữa việc mua hệ thông hện đại sẽ cho ra kết quả nhanh chóng, kịp thời và chính xác hơn. Vấn đề ưu tiên lúc bấy giờ là phải có 1 hệ thống máy để sớm phát hiện những trường hợp dương tính. Nếu chúng ta không quyết đoán mua thì sẽ dễ xảy ra các trường hợp nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.” Ông Hai nói.

Giám đốc Sở Y tế thông tin thêm rằng hệ thống này không chỉ dùng để xét nghiệm Covid-19, hệ thống này còn có thể dùng để xét nghiệm nhiều bệnh khác như HIV, viêm gan B,... việc mua máy này sẽ đạt hiện quả trong thời gian lâu dài, thuận tiện cho công tác xét nghiệm về sau.

Về trình tự thủ tục, dựa vào tình hình cấp thiết cũng như chỉ đạo của Ban chỉ đạo, Sở Y tế đã tham mưu việc mua máy với Sở Tài chính, Sở Tài chính thẩm định và tham mưu  UBND tỉnh.

Hình thức lựa chọn nhà thầu ông Hai cho rằng đây là một việc tế nhị. Và ông nói rằng đây là việc ông tự làm, tự chọn nhà thầu vì nếu đấu thầu trên diện rộng sẽ tốn từ 20 – 30 ngày sẽ không bảo đảm việc cung ứng thiết bị kịp thời. Tuy nhiên, ông Hai cho rằng việc làm của ông vẫn đúng qui định của pháp luật.

Giám đốc Sở Y tế cho biết: “Giá của Công ty CP Thương mại và Đầu tư Giải Pháp Việt là 7,56 tỷ, các công ty khác đều hơn 9 tỷ. So với các địa phương khác thì giá của tỉnh Quảng Nam là tương đối để trình Sở Tài chính thẩm định. Bên cạnh đó các chi phí phụ trợ kèm theo nên giá đó theo chúng tôi là hợp lý. Thương thảo hợp đồng là 15 ngày giao máy.”

Tại buổi báo cáo, ông Phan Văn Chín – Giám đốc Sở Tài chính cho biết có nhận được tở trình của Sở Y tế kềm với các bảng giá của các doanh nghiệp vào ngày 13/3. Tuy nhiên vẫn còn vài vướn mắc nên ông Chín yêu cầu Sở Y tế có giải trình, sau đó Sở Y tế đã có công văn giải trình.

“Sau khi xem xét tở trình của Sở y tế, sau khi xem xét thấy mức giá và biết rằng thiết bị chuyên ngành đặc thù nên không có bán đại trà trên thị trường khiến cho phương án thẩm định gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó Sở Tài chính nhận định đây là gói thầu mang tính chỉ định thầu gấp rút nên đã đề xuất hình thức chỉ định nhà thầu rút gọn. Thông qua các kênh thông tin, Sở Tài chính đã có tham khảo tại một vài địa phương cũng như một vài doanh nghiệp nhưng không tìm thấy mẫu giống Sở Y tế tham mưu.

Sau đó Sở Tài chính có liên hệ 1 doanh nghiệp tại TP Hồ Chính Minh báo giá hơn 7,8 tỷ đồng, tuy nhiên không đạt được thỏa thuẩ giảm giá. Tiếp theo Sở Tài chính đã liên hệ đến Công ty CP thương mai và đầu tư Giải Pháp Việt, Sở Y tế cũng liên hệ để thương thảo giảm giá. Sau đó Sở Tài chính đã gửi UBND tờ trình đề xuất phân bổ nguồn vốn là 7,56 tỷ đồng.” Giám đốc Sở Tài chính lý giải.

Theo ông Phan Văn Chín thì việc mua máy đắt hay rẻ là không thể thẩm định được, vì đó là dựa theo quan hệ cung cầu. Bên cạnh đó, ông Chín nói thêm rằng Sở Y tế có báo cáo rằng hệ thống đã được chạy thử nhưng chưa nghiệm thu, chưa thánh toán và số tiền tạm ứng cho Sở Y tế trên hệ thống đến nay Sở Y tế vẫn chưa rút. Giảm đốc Sở Tài chính cho rằng như vậy là chưa thất thoát.

Có mặt tại buổi báo cáo, bà Lê Thị Tuyến – Giám đốc Công ty CP Thương mại và Đầu tư Giải Pháp Việt cho biết trong thời điểm ấy các thiết bị y tế thực sự khan hiếm và công ty đã kết nối được nguồn máy chất lượng cho tỉnh Quảng Nam.

“Giá tiếp thị 7,23 tỷ đồng là giá mà công ty chúng tôi được chào mua. Chúng tôi không biết và không thể biết được giá nhập khẩu bởi vì đó là giá của nhà cung cấp, cụ thể nhà công ty nhập khẩu. Vì không biết giá nên chúng tôi không có căn cứ để xác định được giá bán là cao hay thấp, và cũng không có căn cứ thực tế để thương thảo về giá với nhà cung cấp. Thời điểm đó chúng tôi chỉ có thể tham khảo giá qua các kênh thông tin chính thức để làm căn cứ thương lương giá mua đầu vào và làm cơ sở bán đầu ra.” Bà Tuyến giải trình.

Còn về các loại chi phí khác có thể phát sinh trong công tác lắp đặt, chuyên gia, bảo hành sử dụng,... thì bà Tuyến cho rằng công ty có thể tiên lượng được. Ngoài ra còn nhiều chi phí phụ trợ khác và sự tiên lượng vào lúc ấy cao hơn là điều hiển nhiên.

Về phần giá bán, đại diện doanh nghiệp cho biết hệ thống xét nghiệm được nhập khẩu từ Đức. Trong thời điểm đó chi phí hệ thống xét nghiệm là 5,2 tỷ đồng, chi phí hóa chất ước tính là 550 tiệu, chi phí chuyên gia và chi phí phụ là 50 triệu đồng. Và phần lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp là 1,43 tỷ đồng, số tiền thuế khoản 382 triệu đồng, phần lợi nhuận sau thế là hơn 1 tỷ đồng.

Tiếp theo, vị này cho biết giá bán hiện nay đã giảm xuống vì sau khi đàm phán giá, công ty nhập khẩu đã đồng ý giảm giá bán ban đầu. Hơn nữa, các chi phí rủi ro thấp hơn dự kiến, công ty cũng đã đồng ý giảm lợi nhuận giảm về 0 vì tình. Vì thế giá bán hiện nay là 4,853 tỷ đồng.

 “Chúng tôi khẳng định không nâng khống giá, hiện tại chúng tôi vẫn chưa tìm thấy văn bản nào có quy định, đề cập đến thuật ngữ “nâng khống giá”. Nếu như chúng tôi mua 5 đồng, chúng tôi bán 10 đồng vẫn là lợi nhuận hợp pháp, đó là lợi nhuận mà công ty được hưởng và chúng tôi vẫn đóng thuế đầy đủ theo qui định của pháp luật. Nếu chúng tôi tẩy giá thì đó mới gọi là nâng khống giá.” Vị này phân tích.

Cuối buổi báo cáo, ông Nguyễn Văn Hai đề xuất phương án doanh nghiệp xem xét về việc lấy lại máy vì vẫn còn nhiều rủi ro, nếu như hệ thống gặp rủi ro trong quá tình vận hành? Nếu hư trỏng không thể sửa chữa được thì vấn đề sẽ được đặt ra như thế nào?

Kết quả thanh tra sẽ có trước ngày 20/5

Ngay sau khi kết thúc cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - Lê Trí Thanh đã ký văn bản số 2378 /UBND- NC về việc thanh tra đột xuất việc mua sắm thiết bị, vật tư y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh.

Giao Thanh tra tỉnh thành lập Đoàn Thanh tra tiến hành thanh tra đột xuất việc thực hiện gói thầu mua sắm Hệ thống xét nghiệm Real - time PCR tự động theo Quyết định số 793/QĐ-UBND ngày 24/3 của UBND tỉnh tại Sở Y tế và Sở Tài chính. Kết luận thanh tra nội dung vụ việc và báo cáo kết quả, đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo xử lý trước ngày 20/5.

Ông Lê Trí Thanh yêu cầu Thanh tra tỉnh khẩn trương triển khai thực hiện, trong quá trình thanh tra nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì chuyển hồ sơ, tài liệu cho cơ quan điều tra để điều tra làm rõ, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu Sở Y tế dừng việc chuyển tiền cho bên bán theo hợp đồng đã ký kết, trước khi Kết luận thanh tra được ban hành. Chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu và giải trình các nội dung về giá cả, hình thức lựa chọn nhà thầu, hồ sơ tổ chức đấu thầu, hợp đồng...

“Đúng chổ nào, sai chổ nào, hợp tình, hợp lý chổ nào sau ngày 20/5 sẽ rõ. Nếu có công sẽ được tuyên dương, khen thưởng. Nếu sai phải thì sẽ bị xử lý nghiêm minh.” Ông Lê Trí Thanh khẳng định.