Sớm lựa chọn phương án mở rộng đoạn cao tốc TP HCM - Long Thành

Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo 400/TB-VPCP ngày 30/8/2024 kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về Phương án đầu tư mở rộng đoạn Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành thuộc Dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây.

Thông báo kết luận: Tại Thông báo số 200/TB-VPCP ngày 5/5/2024 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng đã giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng Chính phủ về việc hoàn thành các nội dung điều kiện của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) bảo đảm yêu cầu tiến độ, kịp thời báo cáo đề xuất ngay Phó Thủ tướng các vướng mắc, chậm trễ, không khả thi, không bảo đảm tiến độ và phương án triển khai.

Tuy nhiên, đến nay Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp vẫn chưa thống nhất được với Bộ Tài chính về các điều kiện cần thiết để bảo đảm phương án tài chính giao VEC làm chủ đầu tư Dự án, đặc biệt là 2 vấn đề: (i) tăng vốn điều lệ của VEC, (ii) khoanh và lùi trả gốc, lãi liên quan đến trái phiếu Bộ Tài chính đã ứng trả nợ.

Để sớm quyết định phương án đầu tư Dự án, Phó Thủ tướng giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan liên quan khẩn trương chuẩn bị báo cáo Thường trực Chính phủ các nội dung sau:

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp báo cáo về mô hình hoạt động và năng lực của VEC; việc triển khai lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án; phương án tài chính đầu tư Dự án trong trường hợp giao VEC thực hiện.

Bộ Tài chính báo cáo về việc xử lý tăng vốn điều lệ của VEC; căn cứ pháp lý, thẩm quyền khoanh và lùi trả gốc, lãi liên quan đến trái phiếu Bộ Tài chính đã ứng trả nợ thay cho VEC (trong đó cần báo cáo rõ về việc thực hiện các kết luận của Bộ Chính trị, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ liên quan đến nội dung này).

Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo về việc áp dụng pháp luật về đầu tư, đầu tư công và pháp luật có liên quan để thực hiện Dự án; đề xuất rõ phương án triển khai, nguồn vốn thực hiện, bảo đảm đúng quy định.

Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp báo cáo về cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn để đề xuất giao VEC thực hiện đầu tư Dự án; đề xuất phương án đầu tư khác (nếu có) trong trường hợp VEC không đủ điều kiện thực hiện.

Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan nêu trên gửi báo cáo về Bộ Giao thông vận tải trước ngày 5/9/2024 để tổng hợp, xây dựng báo cáo gửi Thường trực Chính phủ trước ngày 6/9/2024. Sau khi có báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, Văn phòng Chính phủ trình Thủ tướng Chính phủ cho phép họp Thường trực Chính phủ.

Trước đó, Bộ GTVT đã có công văn gửi Văn phòng Chính phủ tham gia ý kiến đối với phương án đầu tư mở rộng đoạn TP HCM - Long Thành thuộc dự án đường bộ cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây.

Theo đó, Bộ GTVT thống nhất phạm vi đầu tư do Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và VEC đề xuất là từ nút giao Vành đai 2 đến nút giao với đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (từ Km 4+000 đến Km 25+920).

Bộ GTVT cũng thống nhất quy mô đầu tư do Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và VEC đề xuất là đoạn từ Vành đai 2 đến Vành đai 3 có quy mô 8 làn xe; đoạn từ Vành đai 3 đến đến nút giao với đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu có quy mô 10 làn xe, cầu Long Thành mới có quy mô như cầu hiện tại.

"Quy mô đầu tư theo đề xuất nêu trên là phù hợp với quy hoạch mạng lưới đường bộ được duyệt", Bộ GTVT nêu ý kiến.

Về hình thức đầu tư, Bộ GTVT ủng hộ phương án VEC huy động 100% vốn thực hiện đầu tư mở rộng và tổ chức vận hành khai thác, thu phí hoàn vốn đoạn TP HCM - Long Thành theo Luật Đầu tư là phù hợp.

Riêng việc đề xuất sử dụng ngân sách Trung ương/ngân sách địa phương để thực hiện giải phóng mặt bằng là chưa phù hợp với Luật Đầu tư (nhà đầu tư phải trả chi phí giải phóng mặt bằng).

"Trường hợp sử dụng vốn ngân sách Nhà nước để giải phóng mặt bằng thì dự án sẽ phải thực hiện thủ tục theo Luật Đầu tư công và sẽ gặp nhiều vướng mắc. Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và VEC cần nghiên cứu sử dụng vốn VEC huy động để thực hiện giải phóng mặt bằng", Bộ GTVT đề nghị.

Liên quan đến cơ chế tài chính thực hiện mở rộng đoạn tuyến cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành, theo Bộ GTVT, trong quá trình thẩm định nội bộ để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt điều chỉnh chủ trương dự án sử dụng vốn VEC tự thu xếp khoảng 7.547,57 tỷ đồng để hoàn thành Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, Bộ GTVT đã xem xét, thẩm định phương án tài chính hòa chung dòng tiền 5 dự án đường cao tốc do VEC là chủ đầu tư. Theo đó VEC đề xuất, trong giai đoạn 2022 - 2026 hoàn trả Quỹ tích lũy trả nợ 5.334,36 tỷ đồng gốc trái phiếu công trình do Chính phủ bảo lãnh đã được Bộ Tài chính ứng trả. Giai đoạn 2032 - 2036 trả Quỹ tích lũy trả nợ 4.561,66 tỷ đồng lãi từ năm 2012 đến ngày 31/12/2021. Kết quả dòng tiền sau thuế lũy kế các năm luôn dương (các năm lũy kế dòng tiền thấp nhất gồm 2026 là 1.826 tỷ đồng và 2028 là 1.840 tỷ đồng), VEC đảm bảo khả năng trả nợ.

“Vì vậy, để VEC có thể bố trí 5.555 tỷ đồng vốn chủ sở hữu để đầu tư Dự án thì việc xem xét, cho phép khoanh và lùi trả nợ gốc, lãi của khoản trái phiếu công trình do Bộ Tài chính đã ứng trả như đề xuất của Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là cần thiết”, Bộ GTVT đánh giá.

Ngoài ra, để huy động được vốn vay thương mại là 9.400 tỷ đồng, VEC cần sớm hoàn thành thủ tục trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định tăng vốn điều lệ cho phù hợp.