Sửa đổi Luật Điện lực: Cần chính sách rõ ràng cho năng lượng tái tạo

Theo đó, thực hiện nhiệm vụ chủ trì thẩm tra Dự án Luật Điện lực (sửa đổi), Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo “Góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi)” ngày 9/8/2024 tại Hà Nội.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Phạm Ngọc Thạch, Phó Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết, hệ thống sản xuất, truyền tải, cung ứng và tiêu thụ điện năng là một trong những hạ tầng quan trọng và thiết yếu cho sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật đó. Chính vì thế, các doanh nghiệp Việt Nam cũng rất quan tâm đến chính sách, pháp luật trong lĩnh vực điện và việc sửa đổi Luật Điện lực lần này.

Theo ông Thạch, một số vấn đề các doanh nghiệp quan tâm có thể kể đến như vấn đề đủ điện cho sản xuất kinh doanh. Trong thời gian gần đây, các doanh nghiệp rất quan tâm đến việc triển khai các dự án nguồn điện, lưới điện, đặc biệt là ở miền Bắc để bảo đảm đủ điện.

Hay vấn đề phát triển năng lượng tái tạo. Nhiều doanh nghiệp trong chuỗi giá trị cung ứng hàng hóa, dịch vụ sang các thị trường nước phát triển có nhu cầu lớn về việc sử dụng điện tái tạo để đạt các chứng chỉ giảm phát thải.

Bên cạnh đó là vấn đề chất lượng và sự ổn định cung cấp điện. Đây cũng là vấn đề nhiều doanh nghiệp quan tâm do lo ngại các sự cố mất điện, sụt điện áp ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh; vấn đề công khai minh bạch, cạnh tranh bình đẳng và giảm thiểu rủi ro trong việc tìm kiếm các cơ hội đầu tư và triển khai dự án trong lĩnh vực điện lực, như các dự án nguồn điện.

Đặc biệt là các cơ chế mới trong lĩnh vực điện lực như giá điện hai thành phần, cơ chế mua bán điện trực tiếp, và cạnh tranh thị trường bán lẻ điện cũng được nhiều doanh nghiệp đề cập, quan tâm tìm hiểu. Các doanh nghiệp mong các cơ chế này sớm được triển khai để tăng tính minh bạch, công bằng, hợp lý và hiệu quả của thị trường điện.

“Chúng tôi đánh giá rất cao công tác chuẩn bị của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đối với các Dự án Luật trong chương trình. Mong rằng, thông qua Hội thảo hôm nay, chúng ta sẽ cùng thảo luận và xây dựng một đạo luật tốt hơn cho cộng đồng và cho cả đất nước”, ông Phạm Ngọc Thạch bày tỏ

Tại Hội thảo, các vấn đề về phát triển điện năng lượng tái tạo, năng lượng mới nhận được nhiều sự quan tâm của các chuyên gia, doanh nghiệp.

Góp ý tham luận tại Hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Cường, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Đầu tư EverSolar cho rằng, với xu thế phát triển kinh tế hiện nay, Luật Điện lực (sửa đổi) cần mở ra những cơ chế về phát triển nguồn và lưới điện đảm bảo cung ứng đủ điện năng cho nhu cầu phát triển kinh tế và hướng tới phát thải ròng về 0 (Net Zero) theo cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP 26.

Theo ông Cường, đối với điện mặt trời mái nhà, quan điểm của đa phần chuyên gia, doanh nghiệp trong ngành là không cần ưu đãi, chỉ cần đừng đưa ra rào cản.

“Với giá thành tấm pin quang năng ngày nay, một hệ thống điện mặt trời mái nhà được phép nối lưới chỉ còn dưới 10 triệu đồng/1kwp, nếu thêm 1kwh pin lưu trữ thì giá thành ở mức 16 đến 19triệu đồng/ (kwp + 1kwh), mức giá này tương đương với giai đoạn 2017-2018 khi chính sách FIT1 đang còn hiệu lực, và chi phí cho pin lưu trữ đang trên đà giảm nhanh”, ông Cường cho biết.

Tuy nhiên, việc triển khai hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sử dụng/tự sản tự tiêu đang gặp rất nhiều rào cản pháp lý.

Do đó, ông Cường đề nghị, sớm có chính sách rõ ràng, nhất quán trong phát triển điện mặt trời mái nhà, điện mặt trời mái nhà kết hợp với lưu trữ điện năng. Để tránh làm khó cho lưới điện cần có sự phần loại, phân rõ cấp độ đối với hệ thống điện mặt trời áp mái tự sử dụng/tự sản tự tiêu và đối tượng đầu tư sử dụng nhằm đơn giản hóa thủ tục đăng ký thực hiện và quản lý hành chính.

“Đồng thời, cần ban hành chính sách hỗ trợ cụ thể đối với năng lượng tái tạo không nối lưới (bao gồm microgrid) như hỗ trợ về thủ tục xây dựng, quỹ đất, tài chính, lãi vay. Quy định rõ điện mặt trời mái nhà có lưu trữ với tỷ lệ nhất định được quyền đấu nối với hệ thống điện quốc gia”, Giám đốc điều hành EverSolar nhấn mạnh.

Liên quan về vấn đề này, để phù hợp với thực tiễn, ông Phạm Lê Quang, Giám đốc Phát triển dự án, Công ty cổ phần BCG Energy kiến nghị, bổ sung tại Điều 29 Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) các nội dung ưu tiên phát triển các dự án nguồn điện năng lượng tái tạo tại các tỉnh miền núi phía, vùng sâu, vùng xa và hải đảo. Đồng thời, xem xét miễn/giảm thủ tục về quy hoạch điện cho các nhà máy đốt rác phát điện trên cơ sở xem xét tính cấp thiết về nhu cầu xử lý môi trường của loại hình năng lượng này.

“Đối với các loại hình nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới (như điện mặt trời mái nhà, thủy điện nhỏ, điện rác, sinh khối...) có quy mô nhỏ và các loại hình năng lượng khác không thực hiện việc lựa chọn chủ đầu tư qua hình thức đấu thầu, kiến nghị áp dụng mức giá cố định để khuyến khích, phát triển đầu tư”, ông Phạm Lê Quang chia sẻ.

Bên cạnh những ý kiến nêu trên, Hội thảo cũng lắng nghe nhiều ý kiến góp ý khác liên quan đến công tác điều chỉnh quy hoạch; công tác quản lý nhà nước về quy hoạch và đầu tư tại các cấp, các ngành; mua bán điện; hay các vấn đề liên quan đến lựa chọn nhà đầu tư…

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi khẳng định, những ý kiến đóng góp của các đại biểu, chuyên gia, doanh nghiệp đối với Dự thảo Luật là căn cứ rất quan trọng để hoàn thiện Dự án Luật đạt chất lượng, hiệu quả cao nhất.