Sửa đổi Luật Xây dựng: Giảm thủ tục, mở đường cho doanh nghiệp phát triển

Theo đó, Bộ Xây dựng đang dự thảo Luật Xây dựng. Bộ Xây dựng cho biết, mục đích xây dựng Luật nhằm thể chế hóa kịp thời, phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí tuân thủ thấp; cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh. Kế thừa các nội dung đã được thực tiễn chứng minh phù hợp, tập trung sửa đổi, bổ sung những quy định liên quan đến vấn đề mang tính cấp bách, cần thiết nhất để tháo gỡ vướng mắc, bất cập.

Đồng thời, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật. Bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương, tăng cường phân cấp, phân quyền và nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương, phân định rõ trách nhiệm các cơ quan quản lý và các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng.

Dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi (Dự thảo) dự kiến sửa đổi, bổ sung các điều chỉnh khoảng 141/168 Điều của Luật Xây dựng năm 2014. Trong đó, sửa đổi, bổ sung 62 Điều; Cập nhật, hoàn thiện các nội dung đã được sửa đổi theo pháp luật có liên quan: 40 Điều; Cập nhật việc bãi bỏ các điều của Luật Xây dựng năm 2014 tại các Luật có liên quan: 39 Điều.

Sau khi rà soát, lược bỏ các nội dung chi tiết thuộc thẩm quyền quy định của Chính phủ, Luật Xây dựng (thay thế Luật Xây dựng năm 2014) được bố cục gồm 8 Chương, cụ thể: Quy định chung; Quản lý dự án đầu tư xây dựng; Giấy phép xây dựng; Xây dựng công trình; Chi phí xây dựng và hợp đồng xây dựng; Điều kiện năng lực hoạt động xây dựng; Trách nhiệm quản lý của cơ quan Nhà nước; Điều khoản thi hành.

Theo TS Đặng Việt Dũng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, quá trình áp dụng Luật Xây dựng 2014 đã bộc lộ nhiều hạn chế, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến lĩnh vực xây dựng. Việc ứng dụng công nghệ tự động hóa, robot hóa từ thiết kế, thi công đến vận hành, cũng như xu hướng phát triển các sản phẩm xây dựng thông minh, có định danh, đang đặt ra yêu cầu cấp bách về sửa đổi luật.

Việc sửa đổi Luật Xây dựng hiện hành có ý nghĩa then chốt trong bối cảnh ngành xây dựng Việt Nam đang đứng trước yêu cầu vừa đẩy nhanh tiến độ phát triển hạ tầng, vừa đảm bảo chất lượng, an toàn và tính bền vững của công trình.

“Sửa đổi luật không chỉ giúp tạo lập hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch và phù hợp với xu thế chuyển đổi số, mà còn nâng cao năng lực quản lý của Nhà nước, tăng tính chủ động cho địa phương, thúc đẩy môi trường đầu tư hấp dẫn và hội nhập với thông lệ quốc tế. Đây là điều kiện tiên quyết để ngành xây dựng đóng góp mạnh mẽ hơn vào mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước”, chuyên gia này nhấn mạnh.

Với những nội dung trong Dự thảo, ThS Lê Tùng Lâm, Trưởng ban Đô thị HĐND TP Đà Nẵng nhận định, tác động trực tiếp và rõ nhất mà doanh nghiệp cảm nhận được từ luật mới chính là giảm gánh nặng thủ tục. Khi quy trình hành chính được tinh gọn, chi phí tuân thủ giảm, doanh nghiệp sẽ có thêm nguồn lực để tập trung vào công nghệ, chất lượng và đổi mới sáng tạo.

Theo ông Lâm, về lâu dài, luật mới tạo ra một triết lý quản lý mới như giảm thủ tục, tăng trách nhiệm; giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm. Nhà nước sẽ không ôm đồm toàn bộ quá trình, mà chỉ tập trung kiểm soát những khâu then chốt để bảo đảm lợi ích cộng đồng. Trong khi đó, doanh nghiệp và tư vấn thiết kế được trao nhiều quyền hơn, đồng thời cũng phải gánh vác trách nhiệm lớn hơn.

“Nếu triển khai nghiêm túc, Luật Xây dựng (sửa đổi) không chỉ tháo gỡ những điểm nghẽn cho doanh nghiệp, mà còn nâng cao chất lượng công trình, tiết kiệm nguồn lực xã hội và thúc đẩy phát triển đô thị bền vững. Đây thực sự sẽ là một bước ngoặt thể chế, đưa ngành xây dựng Việt Nam vào quỹ đạo mới: xanh hơn, thông minh hơn, minh bạch hơn và hiệu quả hơn trong kỷ nguyên hội nhập”, ông Lâm khẳng định.