Sửa Luật Khám, chữa bệnh: Tránh để việc đào tạo liên tục trở thành gánh nặng

>> Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi): Cần tiếp tục chỉnh sửa bảo đảm tính khả thi

Được đánh giá cao với nhiều thay đổi tích cực trong các quy định, kỳ vọng sẽ tác động trực tiếp đến từng người bệnh và nhân viên y tế… dự kiến sẽ được trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp lần này (kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV). Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi) cần thêm thời gian để bổ sung đầy đủ hơn, trở thành một bộ luật có tính dài hơi, định hướng trong quá trình phát triển các bệnh viện.

Thực tế, trong quá trình góp ý xây dựng và hoàn thiện Dự thảo Luật sửa đổi lần này, có những vấn đề lớn chưa rõ ràng, còn nhiều ý kiến khác nhau như: về hệ thống cơ sở y tế; về xã hội hóa; về chi phí giá khám bệnh, chữa bệnh; về cơ chế tài chính y tế; về Hội đồng y khoa Quốc gia;…

Và một trong những quy định Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi) đã đưa vào được cho là rất cần thiết, phù hợp với thực tế phát triển, đó là việc thay vì cấp chứng chỉ hành nghề có giá trị vĩnh viễn, Luật sửa đổi quy định người hành nghề phải cập nhật kiến thức y khoa liên tục trong quá trình hành nghề (Cấp chứng chỉ hành nghề bác sĩ 5 năm 1 lần). Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, quy định này vẫn cần được cân nhắc, xem xét để tránh các “biến tướng”, trục lợi, khiến đào tạo liên tục trở thành gánh nặng.

Cụ thể, theo các chuyên gia, khi cấp chứng chỉ hành nghề theo hình thức mới, gia hạn 5 năm 1 lần, nguy cơ sẽ phải đối mặt với các vấn đề “biến tướng” luôn tiềm ẩn. Bởi, với số lượng y bác sĩ trên toàn quốc rất lớn, không thể có một hoặc một vài trường đại học có đủ khả năng đào tạo liên tục cho các bác sĩ, vì vậy, các bệnh viện cũng sẽ tham gia đào tạo cấp chứng chỉ đào tạo liên tục. Khi đó, có nhiều cơ sở y tế không đủ khả năng vẫn cứ đào tạo, làm không đến nơi đến chốn, không cập nhật được kiến thức y khoa mới, chỉ làm hình thức cho xong thì sẽ “lợi bất cập hại”. Chưa kể, việc trục lợi cũng sẽ xuất hiện nếu không quản lý tốt.

Thực tế, ở các nước Châu Âu, Mỹ... đã có tình trạng đào tạo liên tục trở thành miếng bánh béo bở, trở thành hình thức kinh doanh, nhiều người lợi dụng nó để kiếm chác. Vì vậy, Việt Nam cần nhìn xa hơn, phải có những quy định chặt chẽ, cụ thể để việc đào tạo liên tục không trở thành gánh nặng đối với ngành y tế, không trở thành gánh nặng đối với mỗi một y bác sĩ.

>> Luật khám, chữa bệnh (sửa đổi): Nhiều thay đổi tích cực

Thông tin với báo chí về quy định mới về cấp chứng chỉ hành nghề theo Dự thảo Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi), bác sĩ Trần Văn Phúc - Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn khẳng định, quy định như vậy là rất cần thiết, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Phúc, đối với các y bác sĩ ở các thành phố lớn, các trung tâm, việc đào tạo liên tục sẽ không gặp nhiều khó khăn. Nhưng đối với các y bác sĩ ở vùng núi, vùng sâu vùng xa, ở các địa phương, các trạm y tế xã... thì phải đi đâu để được đào tạo liên tục? Trong vòng 5 năm, họ cần học 200 tiết học, số ngày đi học không phải là ít, nếu tính 1 ngày đi học 8 giờ, thì bác sĩ sẽ mất khoảng 25 ngày để có thể hoàn thành 200 tiết học, dù trên thực tế, không có ai học 8 tiếng/ngày. Đây là một con số đáng suy nghĩ, khi ở các vùng này, điều kiện rất khó khăn.

Vậy để được đào tạo liên tục, khi các bác sĩ đi học thì chi phí lấy ở đâu ra? Lương bác sĩ đã thấp, cũng không có nhiều các khoản đãi ngộ, không có chi phí dành riêng đào tạo... vậy thì phải bỏ tiền túi ra hay lấy ngân sách Nhà nước để được đào tạo liên tục?

“Chưa kể đi học sẽ kéo theo tiền xe cộ đi lại, tiền ăn, tiền ở... đều rất tốn kém. Vì vậy, điều quan trọng, là chúng ta phải nhìn xa hơn, phải làm sao để đào tạo liên tục không bị biến tướng thành một hình thức trục lợi”, bác sĩ Phúc cho hay.

Cũng theo bác sĩ Phúc, khi cấp chứng chỉ hành nghề 5 năm 1 lần, không thể phủ nhận nguy cơ dẫn đến cơ chế xin - cho, ban phát. Điều này dễ làm nảy sinh tiêu cực, biếu xén, phong bì, đút lót, mua bán... tất cả đều phải được lường trước và có giải pháp ngăn chặn.

Đồng quan điểm đã nêu, PGS.TS Vũ Xuân Phú - Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho rằng, vấn đề cụ thể là sau 5 năm, Bộ Y tế sẽ yêu cầu các thầy thuốc cần các điều kiện gì để được gia hạn chứng chỉ hành nghề. Việc này phải có quy định cụ thể, mức độ ra sao, với các tiêu chí rõ ràng. Nếu không, việc gia hạn chứng chỉ hành nghề sẽ lại có nguy cơ thành 1 vòng luẩn quẩn, rồi sẽ lại xuất hiện tiêu cực, các thầy thuốc lại phải tìm cách “chạy chọt” để được gia hạn chứng chỉ hành nghề đúng thời gian, nhanh nhất...

Theo PGS.TS Vũ Xuân Phú, bản thân các bác sĩ, nhân viên y tế cần tham gia đào tạo liên tục để được duy trì giấy phép hành nghề. Và thực tế, không có bác sĩ nào hành nghề không tự cập nhật kiến thức.

Bên cạnh đó, một vấn đề nữa cũng được dư luận đặt ra trong thời gian qua, liệu có nên thành lập một Hội đồng Quốc gia để cấp chứng chỉ đào tạo liên tục hay không? Hay là chuyển nhiệm vụ đó sang các Hội nghề nghiệp như Hội Ngoại khoa, Hội Chẩn đoán hình ảnh, Hội Sản khoa... sẽ đảm nhiệm vấn đề đào tạo liên tục, đảm nhiệm vấn đề cấp chứng chỉ.

Về vấn đề này, bác sĩ Trần Văn Phúc cho rằng, cần phải bàn thêm, có các ý kiến của các chuyên gia, cân nhắc để chọn xem hình thức nào phù hợp, thay vì tập trung ở một hội đồng, sẽ dẫn đến quá tải, sẽ phải chờ đợi, nảy sinh nhiều vấn đề khác. Nên chăng có một Cổng thông tin để tất cả các bác sĩ có thể tự cập nhật tất cả các thông tin mà họ đã thu thập được về thời gian đào tạo liên tục, sau 5 năm, nếu họ đủ điều kiện thì có thể tự động gia hạn chứng chỉ để tiếp tục hành nghề, thay vì đi qua một Hội đồng thẩm định, mất thời gian, dễ nảy sinh tiêu cực. Vì nếu bác sĩ không đủ 200 tiết học đào tạo liên tục cập nhật kiến thức y khoa thì không được phép hành nghề.  

“Chúng ta hoàn toàn làm được. Chỉ có điều làm sao để thuận lợi hơn, tránh đào tạo liên tục trở thành hình thức kinh doanh, trục lợi, thay vì mục đích cao nhất là nâng cao chất lượng chuyên môn y tế”, bác sĩ Trần Văn Phúc khẳng định.