Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Nam Phi khẳng định quyết tâm của hai quốc gia trong việc nâng cấp quan hệ, chuyển hợp tác chính trị thành động lực tăng trưởng kinh tế.

Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Nam Phi do VCCI tổ chức trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Nam Phi Cyril Ramaphosa đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tầm nhìn hợp tác kinh tế song phương.
Tại sự kiện diễn ra ở Hà Nội ngày 24/10, các nhà lãnh đạo hai nước khẳng định quyết tâm nâng cấp mối quan hệ song phương lên tầm Đối tác Chiến lược, tạo xung lực mạnh mẽ để cộng đồng doanh nghiệp biến thiện chí chính trị thành những kết quả cụ thể, đo lường được.
Phát biểu tại diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh quan hệ Việt Nam – Nam Phi có gốc rễ sâu xa từ tình cảm đoàn kết, đấu tranh vì độc lập, tự do và chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc Apartheid từ những năm 1950. Đây là cơ sở vững chắc để thúc đẩy quan hệ chính trị tốt đẹp thành hợp tác kinh tế và đầu tư tương xứng.

Thủ tướng khẳng định mối quan hệ này không chỉ là giao dịch thương mại, mà là việc “xây dựng những cây cầu – những cây cầu của tình đoàn kết, niềm tin, hữu nghị và thịnh vượng lâu dài.”
Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết diễn đàn quy tụ khoảng 50 doanh nghiệp Nam Phi và hơn 120 doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong các lĩnh vực nông sản, sản xuất, khai khoáng, hàng không, linh kiện ô tô, máy móc và tài chính. Đây là dịp để hai bên gặp gỡ, chia sẻ thông tin và tìm kiếm cơ hội đầu tư, hướng tới phát triển quan hệ kinh tế sâu rộng hơn.
Các nhà lãnh đạo hai nước đêu cho rằng hai nền kinh tế có tính bổ sung cao cho nhau. Nam Phi hiện chủ yếu xuất khẩu nguyên liệu thô như khoáng sản, nhiên liệu, nông sản sang Việt Nam, trong khi Việt Nam xuất khẩu hàng hóa chế tạo có giá trị cao như máy tính, điện thoại, da giày và may mặc. Nam Phi đang chịu thâm hụt thương mại khoảng 30% với Việt Nam trong giai đoạn 2023–2024.
Tổng thống Ramaphosa kêu gọi “vượt ra ngoài thương mại truyền thống về nguyên liệu thô” và cùng tăng cường giá trị gia tăng thông qua đa dạng hóa và hợp tác công nghiệp. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta không phải là đối thủ cạnh tranh. Chúng ta có những lợi thế bổ sung cho nhau mà cần tận dụng hiệu quả.”
Hợp tác cần mở rộng sang các lĩnh vực chiến lược của tương lai như xe điện (EV), pin, năng lượng tái tạo, chế biến nông sản và đổi mới kỹ thuật số. Việc kết hợp lợi thế tài nguyên của Nam Phi với năng lực sản xuất linh hoạt của Việt Nam có thể tạo ra các ngành công nghiệp xuất khẩu mới và tạo thêm việc làm.
Nam Phi là nền kinh tế công nghiệp hóa lớn nhất châu Phi, được coi là cửa ngõ vào thị trường 1,4 tỷ người của Khu vực Thương mại Tự do châu Phi (AfCFTA). Ngược lại, Việt Nam là nền kinh tế năng động bậc nhất châu Á và là trung tâm sản xuất – cửa ngõ quan trọng vào thị trường ASEAN.

Chủ tịch VCCI khẳng định Việt Nam và Nam Phi coi nhau là đối tác trọng yếu trong thương mại, nông nghiệp, đồng thời mở rộng hợp tác sang năng lượng xanh, khai khoáng bền vững, y tế và chuyển đổi số, hướng tới xây dựng Đối tác Hợp tác Chiến lược toàn diện.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh để hiện thực hóa tầm nhìn này, nhà nước phải đóng vai trò kiến tạo, còn doanh nghiệp phải tiên phong. Nhà nước kiến tạo bằng việc ký kết các hiệp định thương mại tự do, bảo hộ đầu tư và mở rộng hạ tầng logistics.
Phía Việt Nam cam kết bảo đảm quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư, duy trì ổn định chính trị và trật tự xã hội. Chính sách đầu tư cần mang tính dài hạn – không chỉ cho 5 hay 10 năm, mà cho 50 đến 100 năm.
Tổng thống Ramaphosa khẳng định Nam Phi là quốc gia thượng tôn pháp luật, có nền tư pháp độc lập và các thể chế vững mạnh, đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư.
Thông qua chương trình, VCCI cũng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp hai nước tăng cường phối hợp, phát huy sáng tạo, kết nối đầu tư trên nguyên tắc cùng có lợi. Tổ chức cam kết tiếp tục làm cầu nối, hỗ trợ doanh nghiệp và phối hợp với các đối tác Nam Phi nhằm thúc đẩy hợp tác lâu dài, bền vững giữa hai nền kinh tế.