Tăng cường năng lực thực hiện Công ước khung về kiểm soát thuốc lá

Bà Đinh Thị Thu Thủy - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, Việt Nam đã tham gia công ước khung về kiểm soát thuốc lá gần 20 năm, trong đó điều 5.3 có nội dung về việc khi quy định các chính sách không bị lợi ích về thương mại và các lợi ích khác tác động, đồng thời phù hợp với quy định của quốc gia.

Theo bà Thủy, trước sự xuất hiện ngày càng nhiều của các loại thuốc lá mới, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân, nhất là giới trẻ. Do đó, Bộ Y tế đã đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Hiện Bộ Y tế đang đề nghị sửa đổi Luật thuế tiêu thụ đặc biệt.

Đại diện Bộ Y tế cho biết FCTC là Công ước quốc tế đầu tiên về sức khỏe, là công cụ kiểm soát thuốc lá hiệu quả nhất thế giới được thương thảo với sự bảo trợ của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Cho đến nay, đã có 182 quốc gia tham gia và Việt Nam đã phê chuẩn Công ước FCTC từ năm 2004.

ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, cho biết, chúng ta đang đối mặt vấn đề nghiêm trọng đó là giới trẻ có hành vi mới là sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đây là điều cực kỳ nguy hiểm. Các sản phẩm này không chỉ chứa nitcotine là chất độc mà còn là môi trường tốt để kẻ xấu trộn ma túy tổng hợp để kiếm lợi trên trẻ nhỏ. "Chúng ta cần ý thức nguy cơ đang đến để ngăn chặn nguy cơ với giới trẻ, trong đó có con em chúng ta", BS Lâm nhấn mạnh.

ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm cho biết thêm, các sản phẩm thuốc lá đang gây ra 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới, chiếm 14% số tử vong trên thế giới. Một điểm rất quan trọng là số tử vong này hoàn toàn có thể tránh được. 8 triệu ca tử vong này lẽ ra không xảy ra nếu chúng loại trừ được sản phẩm thuốc lá.

Chuyên gia Tổ chức Y tế thế giới cũng thông tin, thuốc lá cũng liên quan đến 11 loại ung thư khác nhau, trong đó chủ yếu là ung thư phổi. Tại Việt Nam, ung thư phổi là bệnh ung thư đứng hàng đầu ở nam giới. Hút thuốc lá thụ động cũng rất nguy hiểm, gây ra tới 11 triệu ca tử vong, phụ nữ chiếm đa số, trẻ em cũng là nạn nhân.

Lưu ý Việt Nam cần tăng cường thực hiện Điều 5.3 của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm chỉ rõ 6 hình thức can thiệp của ngành công nghiệp thuốc lá trên thế giới: Đó là mua chuộc ngầm hoặc công khai các quá trình xây dựng chính sách pháp luật; thổi phồng về vai trò của ngành công nghiệp thuốc lá; bóp méo các luồng ý kiến công chúng nhằm tạo hình ảnh doanh nghiệp tốt; dựng lên các nhóm bề mặt để gây ảnh hưởng; tìm cách làm giảm giá trị các bằng chứng nghiên cứu; tìm cách hăm dọa các chính phủ bằng các vụ kiện thương mại ở cấp quốc tế.