Tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế đối với kinh doanh qua mạng

Theo các chuyên gia, trước đây một doanh nghiệp nước ngoài muốn kinh doanh tại Việt Nam phải có cơ sở thường trú, có sự hiện diện trên thực địa cả về thể nhân, pháp nhân và chịu sự quản lý, điều tiết của Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư. Hiện nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế số, các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử phát triển ngày càng đa dạng, doanh nghiệp thậm chí không cần sự hiện diện tại nước sở tại, nhưng vẫn có thể bán hàng bình thường.

Việc không có cơ sở thường trú đặt ra rất nhiều thách thức cho cơ quan quản lý đó là, làm thế nào để xác định đúng doanh thu cũng như lợi nhuận của những doanh nghiệp này. Nếu không xác định được doanh thu, doanh nghiệp có thể trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế GTGT và đặc biệt là tạo ra sự bất bình đẳng giữa người bán hàng qua mạng và người bán hàng truyền thống.

Theo ông Vũ Mạnh Cường, Vụ trưởng Vụ Thanh tra, kiểm tra thuế, Tổng cục Thuế, thời gian qua, hoạt động kinh doanh qua thương mại điện tử chủ yếu xuất hiện ở Hà Nội và TP HCM là 2 địa bàn có nền tảng công nghệ thông tin phát triển. Do đó, ngành thuế đã chủ động tuyên truyền đến các cá nhân, tổ chức kinh doanh trên hệ thống thương mại điện tử, nhất là trên các nền tảng Youtube, Google và Facebook… Riêng tại TP Hà Nội, từ năm 2017 đến nay, cơ quan thuế đã rà soát và gửi tin nhắn SMS thông báo, hướng dẫn tới 13.422 chủ tài khoản Facebook có các hoạt động kinh doanh bán hàng qua mạng. Đến thời điểm hiện tại, có trên 2.000 cá nhân đã đăng ký và được cấp mã số thuế để kê khai, nộp thuế.

Cơ quan thuế cũng đã chủ động đề nghị các ngân hàng thương mại cung cấp dữ liệu thông tin để xây dựng dữ liệu quản lý thuế. Theo dữ liệu do các ngân hàng cung cấp, số lượng tổ chức, cá nhân mở tài khoản tại các ngân hàng là 18.304 với tổng số thu nhập nhận được từ các trang mạng xã hội Google, Facebook, Youtube là hơn 1.462 tỷ đồng. Qua tuyên truyền, hướng dẫn kê khai, nộp thuế của cơ quan thuế, tổ chức, cá nhân đã tự giác thực hiện nghĩa vụ với NSNN. Cùng với đó, qua thanh kiểm tra, cơ quan thuế đã thu nộp vào ngân sách gần 14 tỷ đồng.

Riêng đối với hoạt động cho thuê nhà thông qua các ứng dụng điện tử như Agoda, Booking… cơ quan thuế đã xác định được doanh thu của hoạt động này trong 8 tháng năm 2020 là trên 5.000 tỷ đồng, từ đó khai thác tăng thu khoảng 93 tỷ đồng vào NSNN.

Về giải pháp quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, ông Cường cho biết, ngoài việc tuyên truyền hỗ trợ cho người dân, cơ quan thuế còn nhắn tin cho từng người nộp thuế. Các cục thuế đang tiếp tục có văn bản gửi các ngân hàng thương mại đề nghị cung cấp thông tin của tổ chức, cá nhân có thu nhập từ cung cấp dịch vụ trên các trang mạng xã hội nước ngoài để thực hiện quản lý thuế.

Trong thời gian tới, cùng với việc tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân thực hiện việc khai nộp thuế với thu nhập nhận được từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, ngành thuế sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động này. Với những người nộp thuế không tự giác kê khai và nộp thuế thì sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra thuế. Đối với trường hợp chây ỳ, sẽ phối hợp với cơ quan công an xác minh thông tin để có biện pháp quản lý kịp thời. Đối với hoạt động có quy mô lớn, đặc thù, cơ quan thuế sẽ phối hợp Cục An ninh phòng chống tội phạm công nghệ cao (Bộ Công an) để xử lý theo quy định pháp luật. 

Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 có hiệu lực từ ngày 1/7/2020 đã bổ sung những quy định liên quan đến quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử. Luật Quản lý thuế đã quy định rõ, đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác được thực hiện bởi nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam thì nhà cung cấp ở nước ngoài có nghĩa vụ trực tiếp hoặc ủy quyền thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế tại Việt Nam theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Đây là nội dung hoàn toàn mới và lần đầu tiên được quy định trong pháp luật quản lý thuế.