Thách thức khiến doanh nghiệp gặp khó trong chuyển đổi sản xuất

Ông Phạm Minh Thắng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cho biết, xu hướng chuyển dịch của thương mại đầu tư toàn cầu đang tác động mạnh mẽ đến các chuỗi cung ứng. Các công ty đầu chuỗi đang phản ứng nhanh hơn với thị trường để nắm bắt các cơ hội kinh doanh.

Doanh nghiệp hiện chỉ có một thời gian ngắn, 4-5 tháng để đầu tư một nhà máy sản xuất và cung ứng sản phẩm, khác hẳn với “sự đủng đỉnh” trước đó khi không ít doanh nghiệp đã có nhà máy, đã đưa dây chuyền vào sản xuất nhưng vẫn mất thêm nhiều thời gian mà chưa thể cung ứng được sản phẩm.

Sự thay đổi này cho thấy, tốc độ và thời gian đang có vai trò quan trọng. Các doanh nghiệp muốn cạnh tranh được, trước hết phải “khoẻ mạnh”, phải có tốc độ triển khai rất nhanh, đặc biệt trong việc triển khai sản phẩm mới.

Ông Phạm Minh Thắng đề cập đến mô hình của thác nước quen thuộc trước đây cho phép doanh nghiệp triển khai quy trình sản xuất một cách tuần tự, cứ hết giai đoạn này sẽ chuyển giai đoạn tiếp theo. Số lượng hoạt động quản lý vì thế hữu hạn.

Tuy nhiên, hiện nay, với tốc độ nhanh hơn, mô hình trên sẽ không thể ứng dụng. Thay vào đó, các giai đoạn sản xuất được triển khai lồng ghép, đòi hỏi việc điều phối phức tạp hơn, số lượng hoạt động cần quản lý tăng nhanh và tương tác với nhau cũng nhiều hơn, phức tạp hơn.

Thách thức thứ hai là các lô sản xuất có xu hướng ngày càng nhỏ hơn. Trước đây, mỗi lô sản xuất có vài trăm ngàn đến cả triệu sản phẩm thì hiện mỗi năm có thể chỉ có vài ngàn, vài chục ngàn sản phẩm nhưng đều là các sản phẩm cao cấp.

Những thách thức tiếp theo, theo ông Phạm Minh Thắng, giá sản phẩm ngày càng cạnh tranh, nhất là trong bối cảnh các chính sách thương mại của những đối tác lớn trên toàn cầu đang thay đổi. Cùng với đó, các dự báo của doanh nghiệp về sản xuất kinh doanh chưa bao giờ kém ổn định như hiện nay do bất định của kinh tế thế giới đang gia tăng.

Việc xây dựng dự báo, kế hoạch dài hơn trong vòng 1 năm hoặc hơn nữa đang trở nên khó khăn và khó khả thi. Các chuỗi cung ứng hiện đang thiên về dự báo theo tháng, theo quý. Điều này đòi hỏi tính linh hoạt trong tổ chức vận hành của các doanh nghiệp ngày càng cao.

“Các vấn đề của chuỗi cung ứng hiện nay không đơn giản. Với doanh nghiệp sản xuất, chúng tôi nhận diện đây là những bài toán cần giải quyết. Ở mỗi vị trí khác trong chuỗi cung ứng, những vấn đề trên có mức độ khác nhau, đòi hỏi doanh nghiệp không thể bỏ qua, cần đầu tư các giải pháp để xử lý và quản lý tổng thể” - ông Phạm Minh Thắng.

Trong bối cảnh trên, nhiều doanh nghiệp tích cực ứng dụng công nghệ mới, chuyển đổi số, tự động hoá sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giảm chi phí, thích ứng tốt hơn với thị trường biến động và đáp ứng nhu cầu khách hàng hiệu quả hơn.

Cho rằng, đây là sự chuyển đổi tất yếu và bắt buộc song ông Phạm Minh Thắng nhấn mạnh: chuyển đổi số hay tự động hoá trong doanh nghiệp không phải đưa công nghệ vào doanh nghiệp mà cần quay lại vấn đề cơ bản. Đó là doanh nghiệp nhận diện và định nghĩa vấn đề cần giải quyết thì các giải pháp mới có ý nghĩa và hiệu quả.

Khi tiếp xúc với doanh nghiệp để tư vấn, xây dựng tầm nhìn chuyển đổi trong 3-5 năm tới, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam luôn nhấn mạnh, quan trọng nhất là doanh nghiệp cần quay lại vấn đề cơ bản, có thể được xem là “gốc” trong tự động hoá và chuyển đổi số. Đó là nhận diện quy trình để chuyển đổi vận hành theo hướng quản trị tinh gọn, tạo dòng chảy hiệu quả, liên tục, bổ sung theo cơ chế kéo và loại bỏ lãng phí.

Trên cơ sở đó, doanh nghiệp mới tính đến chuyển đổi số và tự động hoá, có thể một phần hoặc toàn phần. Trong bối cảnh hiện nay với những thách thức trên, nhất là với xu hướng lô hàng sản xuất ngày càng nhỏ hơn, cao cấp và hiện đại hơn, yêu cầu tự động hoá khó khăn hơn so với các lô hàng sản xuất quy mô lớn.

“Công nghệ được tích hợp vào doanh nghiệp đúng thời điểm, đúng chỗ sẽ là động lực thúc đẩy sự phát triển. Ngược lại, công nghệ đưa vào quy trình sai thời điểm, thậm chí còn làm mất cân bằng hệ thống” - ông Phạm Minh Thắng chia sẻ.