Thái Bình đang triển khai nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ, tháo gỡ những “nút thắt” thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.
Nhu cầu nhà ở xã hội khá lớn
Hiện trên địa bàn tỉnh Thái Bình có 7 khu công nghiệp và 35 cụm công nghiệp đã đi vào hoạt động, với tổng số công nhân đang làm việc khoảng 119.000 người. Trong đó, công nhân làm việc trong các khu công nghiệp khoảng 63.700 người, trong các cụm công nghiệp khoảng 55.000 người...
Căn cứ số liệu dự báo tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP), tỉnh Thái Bình phấn đấu mục tiêu đến năm 2030 toàn tỉnh có diện tích nhà ở bình quân đầu người đạt 35m2 sàn/người. Trong đó, khu vực đô thị đạt 39m2 sàn/người và khu vực nông thôn đạt 32,3m2 sàn/người.
Trên cơ sở dự báo dân số, diện tích nhà ở bình quân đầu người thì tổng diện tích nhà ở toàn tỉnh đến năm 2030 sẽ phấn đấu đạt hơn 73,4 triệu m2 sàn. Đáng chú ý, diện tích nhà ở khu vực nông thôn sẽ nhiều hơn khu vực đô thị, với tổng diện tích hơn 40,6 triệu m2. Về chất lượng nhà ở, tỉnh Thái Bình quyết tâm đến năm 2025 không còn nhà ở đơn sơ, nhà ở kiên cố đạt 99% và đến năm 2030 nhà ở kiên cố sẽ đạt 99,5%.
Yêu cầu đề ra của tỉnh là nhà ở mới phải bảo đảm chất lượng theo quy chuẩn, tiêu chuẩn, gắn với các dự án phát triển đô thị, bảo đảm đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, kết nối hạ tầng giao thông, hạ tầng số, thiết kế mở rộng không gian tiện nghi, chức năng của căn nhà theo hướng phát triển không gian xanh, bền vững, phát thải thấp.
Cũng trên cơ sở tính toán diện tích nhà ở tăng thêm qua các giai đoạn và việc triển khai các dự án phát triển nhà ở, thực trạng phát triển nhà ở của người dân tự xây, thực trạng hộ gia đình chính sách cần hỗ trợ về nhà ở, tỉnh Thái Bình đưa ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ hoàn thành hơn 38.000 căn nhà ở thương mại, hơn 31.000 căn nhà ở xã hội, gần 20.000 căn nhà ở cho công nhân và hơn 11.000 căn nhà ở cho người thu nhập thấp.
Theo tính toán của Sở Xây dựng tỉnh Thái Bình, nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh khá lớn, trong giai đoạn 2021 - 2025, tổng nhu cầu là khoảng trên 53.600 người, khoảng 1,1 triệu m2 sàn, với trên 17.400 căn. Tuy nhiên, đến nay, tỉnh Thái Bình mới có 8 dự án nhà ở xã hội đã đi vào hoạt động, với tổng số 2.000 căn hộ nhà ở xã hội, đáp ứng được 15% so với nhu cầu.
Theo đánh giá, việc phát triển nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp và nhà ở công nhân trên địa bàn tỉnh Thái Bình trong những năm gần đây còn phát triển chậm, chỉ tập trung trên địa bàn TP Thái Bình. Đơn cử, theo kế hoạch, trong năm 2022, Thái Bình dự kiến triển khai 10 dự án nhà ở xã hội với tổng diện tích đất khoảng 37,23ha. Nhưng kết quả, trong năm 2022 chỉ thực hiện được 1/10 dự án nhà ở xã hội tại quỹ đất 20% trong dự án khu dân cư Phú Xuân với diện tích đất 1,29ha. 3 dự án nhà ở cho công nhân đang trong giai đoạn đề xuất chủ trương đầu tư (nhà ở xã hội phục vụ công nhân khu Liên Hà Thái, khu thiết chế công đoàn tại Song An, Vũ Thư, nhà ở xã hội khu công nghiệp Tiền Hải.
Các dự án còn lại do vướng mắc về thủ tục đầu tư, quy hoạch nên chưa chấp nhận được chủ trương đầu tư dự án. Chính sách phát triển nhà ở công nhân các khu công nghiệp chưa thực sự thu hút được các nhà đầu tư tham gia. Các dự án phát triển nhà có tiến độ thực hiện kéo dài khoảng 5-10 năm, ngoài ra thời gian thực hiện công tác giải phóng mặt bằng thường chậm so với tiến độ dự kiến. Vì vậy, dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa được xây dựng nhà ở dẫn đến diện tích sản nhà tăng thêm hàng năm còn thấp
Hỗ trợ thực hiện dự án xây dựng nhà ở xã hội
Đến nay, tỉnh Thái Bình đã thực hiện quy hoạch chi tiết 63 vị trí phát triển nhà ở xã hội, với tổng diện tích đất dự kiến để xây dựng nhà ở xã hội là hơn 162,7 ha. Trong đó, 9 vị trí là quy hoạch các dự án nhà ở xã hội độc lập, với diện tích 51 ha, 51 vị trí là quỹ đất 20% tại các dự án khu nhà ở thương mại, khu đô thị đang triển khai trên địa bàn tỉnh.
Ông Phạm Việt Anh - Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Thái Bình cho biết, việc thu hút các nhà đầu tư tham gia đề xuất xây dựng nhà ở xã hội gặp nhiều khó khăn là do Chính phủ ban hành Nghị định số 49/2021/NĐ-CP và Nghị định số 35/2023/NĐCP sửa đổi một số nội dung về cơ chế, chính sách phát triển nhà ở xã hội, chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội không được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, không được dành 20% tổng diện tích đất ở đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật... Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng chậm cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư dự án phát triển nhà ở, trong đó có công trình nhà ở xã hội.
Trước thực trạng trên, nhằm gỡ “nút thắt” để phát triển nhà ở xã hội, ông Nguyễn Quang Hưng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình cho biết, hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình đã thông qua thông qua Nghị quyết ban hành cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội ở tỉnh.
Theo đó, tỉnh Thái Bình hỗ trợ toàn bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất cho toàn bộ diện tích đất dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Cùng với đó, tỉnh Thái Bình hỗ trợ thêm chi phí san lấp mặt bằng, xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật với mức hỗ trợ 200.000 đồng/m2 cho toàn bộ diện tích đất dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo quy hoạch chi tiết được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đối tượng áp dụng là các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn tinh Thái Bình. Nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cấp tỉnh.
Ngoài ra, tỉnh Thái Bình sẽ thực hiện đơn giản hóa thủ tục đối với chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh.
Cùng đó, tỉnh Thái Bình sẽ rà soát quy hoạch các khu công nghiệp, trường hợp chưa bố trí quỹ đất phát triển nhà ở cho công nhân, người lao động trong khu công nghiệp thì xem xét điều chỉnh quy hoạch để bổ sung quỹ đất trong khu công nghiệp hoặc quy hoạch bổ sung quỹ đất gần khu công nghiệp để phát triển nhà ở cho công nhân, người lao động….