Thái Bình: Tháo gỡ khó khăn trong chống khai thác IUU

>>> Hải Dương: Tăng cường quản lý vi phạm các công trình thủy lợi

Tập trung cao

Mới đây, Hải đội 2 vừa trình Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Thái Bình vừa ra quyết định xử phạt chủ 2 tàu cá do vi phạm khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), vì sử dụng tàu cá có chiều dài lớn từ 15m đến dưới 24m khai thác thủy sản tại vùng ven bờ, và thuyền trưởng không có văn bằng hoặc chứng chỉ theo quy định. Đây là một trong những nguyên nhân hay vi phạm dẫn đến việc thực hiện các quy định chống khai thác IUU này vẫn còn khó khăn.

Theo đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Thái Bình: Thời gian qua, nhiều chủ tàu, ngư dân địa phương trên địa bàn tỉnh đã tuân thủ khá nghiêm túc việc khai báo khi rời cảng và cập cảng. Công tác kiểm tra, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác cũng được thực hiện chặt chẽ. Tuy nhiên, việc thực hiện các quy định liên quan đến chống khai thác IUU vẫn còn một số tồn tại cần sớm khắc phục.

Cụ thể, chủ tàu gặp khó khăn bởi hiệu quả khai thác không cao, thua lỗ, không đủ kinh phí mua sắm trang thiết bị giám sát hành trình. Thậm chí có tàu đã tạm ngưng hoạt động khai thác, nằm bờ chờ chuyển nhượng nên không làm hồ sơ cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm...

Ông Lê Nguyên Hoài - Phó Chủ tịch UBND huyện Thái Thụy cho biết, đến tháng 2/2024, trên địa bàn huyện có 383 tàu thuyền khai thác thủy sản có chiều dài từ 6m trở lên, với 1.356 lao động. Tàu từ 12m đến dưới 15m là 94 tàu, từ 6m đến dưới 12m là 144 tàu. Trong đó, tàu có chiều dài lớn nhất trên 24m là 17 tàu. Tàu từ 15m đến dưới 24m là 128 tàu.

Theo báo cáo UBND huyện Tiền Hải, đến tháng 4/2024, trên địa bàn huyện có 254 tàu khai thác hải sản đã được đăng ký trên phần mềm VnFishbase có chiều dài từ 6m trở lên, trong đó, 114 tàu khai thác vùng khơi và vùng lộng, 140 tàu khai thác vùng ven bờ.

Khắc phục những tồn tại, hạn chế trong chống khai thác IUU được ngành nông nghiệp chỉ ra, huyện đã chỉ đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện xây dựng, ban hành quy chế hoạt động của cảng cá, thực hiện giám sát sản lượng khai thác hải sản theo đúng quy trình.

Trong đó, phân công, bố trí cán bộ thực hiện giám sát sản lượng trực tiếp bốc dỡ qua cảng việc sắp xếp tàu thuyền cập cảng, rời cảng; cán bộ theo dõi, thu nhật ký khai thác/thu mua; sắp xếp, lưu trữ hồ sơ khoa học phục vụ công tác truy xuất, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng tại thực địa bảo đảm đúng quy định.

Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện tổ chức trực, giám sát hoạt động tàu cá qua hệ thống giám sát hành trình (VMS), phối hợp với các cơ quan chuyên môn làm việc với các chủ tàu vi phạm ngắt kết nối VMS để xác minh nguyên nhân, nhắc nhở, ký cam kết không tái diễn. 

Tuy nhiên, trên địa bàn huyện Tiền Hải vẫn còn tình trạng một số tàu khai thác sai vùng, mất kết nối VMS trên 10 ngày, tàu cá hết hạn hoặc chưa đăng kiểm vẫn tham gia khai thác trên biển...

Cần sớm tháo gỡ

Để sớm tháo gỡ tháo gỡ khó khăn trong chống khai thác IUU, mới đây UBND tỉnh Thái Bình đã có buổi hội nghị nghe Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo về việc khắc phục những tồn tại, hạn chế trong chống khai thác IUU.

Tại hội nghị, các đại biểu đã làm rõ những tồn tại, khó khăn trong chống khai thác IUU, đề xuất giải pháp khắc phục. Để chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU, thời gian tới, huyện Tiền Hải chỉ đạo các ngành, đơn vị liên quan, các xã có tàu khai thác hải sản hướng dẫn ngư dân thực hiện đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, đôn đốc chủ tàu cá thực hiện đánh dấu, kẻ vẽ biển số theo đúng quy định.

Các xã có tàu khai thác hải sản rà soát, yêu cầu, vận động các chủ tàu không còn tàu ở trên địa bàn quản lý sang tên, xoá đăng ký để bảo đảm cho công tác quản lý tàu cá của địa phương.

Ông Lại Văn Hoàn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng ban Chỉ đạo của tỉnh về chống khai thác hải sản bất hợp pháp cho biết: Thực hiện Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày 6/2/2024 của UBND tỉnh về triển khai đợt cao điểm chống khai thác IUU, ngành nông nghiệp và các địa phương đã thực hiện đồng bộ các biện pháp như tuyên truyền, kiểm tra, giám sát tàu thuyền trong quá trình đánh bắt hải sản cũng như xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu về chống khai thác IUU.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Chi cục Thủy sản phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh các xã khu vực biên giới biển, tại cảng, nơi lên cá, tại gia đình chủ tàu cá; tổ chức cho 722 chủ tàu cá ký cam kết không vi phạm khai thác IUU, không đưa tàu cá đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Hàng tuần, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát thông báo danh sách tàu cá có nguy cơ vi phạm khai thác IUU tới các lực lượng chức năng để ngăn chặn, không để tàu đi khai thác trên biển; thành lập tổ theo dõi giám sát hành trình thường trực 24/24 giờ giám sát tàu cá, kịp thời phát hiện tàu cá mất kết nối, tàu cá vượt sang ranh giới biển thông báo tới địa phương để liên hệ chủ tàu thực hiện đúng quy định về giám sát hành trình, quay về vùng biển Việt Nam; kịp thời gửi thông báo tới địa phương và các lực lượng chức năng xác minh, xử lý tàu cá vi phạm.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo của tỉnh về chống khai thác IUU tổ chức một đợt kiểm tra thực tế công tác triển khai thực hiện tại hai huyện và các xã, thị trấn ven biển.

Qua kiểm tra, triển khai chống khai thác IUU đã được huyện Tiền Hải, Thái Thụy đã triển khai đồng bộ tới các xã, thị trấn; chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá đã nhận thức, ý thức và có trách nhiệm trong thực hiện các quy định về chống khai IUU.

Tuy nhiên, còn một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục: tổ chức quản lý cảng cá chưa thực hiện giám sát sản lượng khai thác thủy sản đúng theo quy trình như giám sát trực tiếp sản lượng đối với tàu bốc dỡ tại cảng theo quy định; nhật ký, báo cáo khai thác chưa có tính pháp lý, chủ yếu là hồi ký; công tác quản lý tàu cá ra vào cảng chưa bảo đảm; số tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình còn cao…

Theo ông Hoàn, để chống khai thác IUU đề nghị trong tháng 4/2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức 2 đợt kiểm tra để kịp thời đôn đốc, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong chống khai thác IUU. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chỉ đạo các đồn biên phòng kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng cá và các cửa sông, cửa lạch; chịu trách nhiệm nếu để tàu cá chưa lắp thiết bị giám sát hành trình, mất kết nối, chưa đầy đủ thủ tục giấy tờ đi khai thác hải sản trên biển; tăng cường xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU; lập sổ theo dõi tàu cá xuất nhập bến tại các trạm kiểm soát biên phòng.

Các huyện: Tiền Hải, Thái Thụy, Kiến Xương tổ chức tuyên truyền về chống khai thác IUU; các lực lượng chức năng kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn và nghiêm cấm tất cả tàu cá vi phạm 14 hành vi khai thác IUU; xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS), đặc biệt tàu cá mất kết nối VMS trên 10 ngày trên biển, tàu cá khai thác sai vùng…

Tổ chức rà soát, giám sát chặt chẽ tất cả tàu cá chưa đăng kiểm, đăng ký, hết hạn giấy phép khai thác, chưa lắp đặt VMS, mất kết nối VMS trên 1 tháng, tàu cá chưa sơn ca bin kẻ biển số trên địa bàn quản lý, ngăn chặn không để tàu đi khai thác thủy sản trên biển.

Công khai, minh bạch danh sách các tàu cá chưa đăng ký, đăng kiểm tại địa phương; bố trí đủ nhân lực, trang thiết bị để thực hiện các nhiệm vụ cảng cá; thực hiện truy xuất dữ liệu giám sát tàu cá, dữ liệu phần mềm quản lý tàu cá quốc gia Vnfishbase trước khi tàu cá xuất nhập cảng và thông báo tàu cá vi phạm khai thác IUU tới các lực lượng chức năng để xử lý theo quy định.