Thanh toán xuyên biên giới và cơ hội cho doanh nghiệp

DIỄM NGỌC• 11/10/2022 05:30

Thanh toán xuyên biên giới mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp ở các thị trường khác nhanh hơn, giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh và tạo ra sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô.

>>Đông Nam Á phát triển thanh toán di động nhanh nhất thế giới

Cơ hội cho doanh nghiệp

Vừa qua, nhóm công tác về Hệ thống Thanh toán khu vực ASEAN (WC-PSS) đã thảo luận về tiến độ, kết quả triển khai các hoạt động ưu tiên và các sáng kiến hợp tác trong năm 2022, bao gồm xây dựng chỉ số sẵn sàng thanh toán điện tử ASEAN, thực hiện các chỉ số G20 về thanh toán. Các nội dung cũng nhằm vào thúc đẩy kết nối thanh toán QR xuyên biên giới giữa các nước ASEAN và xây dựng khuôn khổ liên thông dữ liệu ASEAN.

Theo NHNN Việt Nam, thời gian qua các ngân hàng đã nghiên cứu, ứng dụng nhiều công nghệ mới vào hoạt động thanh toán như ứng dụng Tokenization, thanh toán di động, sử dụng mã QR code,... (ảnh minh hoạ)

Theo Ngân hàng nhà nước Việt Nam, thời gian qua các ngân hàng đã nghiên cứu, ứng dụng nhiều công nghệ mới vào hoạt động thanh toán như ứng dụng Tokenization, thanh toán di động, sử dụng mã QR code, định danh điện tử eKYC,... Đến tháng 7/2022, Việt Nam đã có 82 tổ chức tín dụng triển khai thanh toán qua Internet và 51 tổ chức tín dụng triển khai thanh toán qua điện thoại di động, hơn 100.000 điểm chấp nhận thanh toán QR Code. Ngân hàng nhà nước đã cấp phép cho 48 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, TS. Bùi Duy Tùng, Giảng viên Kinh tế ĐH RMIT cho biết, quá trình toàn cầu hóa đã đưa các quốc gia và các nền văn hóa khác nhau đến gần nhau hơn, đòi hỏi nhu cầu thanh toán xuyên biên giới dễ dàng hơn. Vấn đề với các khoản thanh toán xuyên biên giới là chúng thường chậm, tốn kém và phức tạp. Điều này là do thực tế mỗi quốc gia có hệ thống ngân hàng của riêng mình, với các quy tắc và quy định khác nhau.

Tuy nhiên, có một số sáng kiến đang được thực hiện nhằm mục đích giúp thanh toán xuyên biên giới dễ dàng hơn. Ví dụ: Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới (CIPS) là một dự án do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc phát triển nhằm mục đích thực hiện thanh toán xuyên biên giới nhanh hơn và rẻ hơn. Ngoài ra, Liên minh Châu Âu đã phát triển Khu vực thanh toán chung bằng đồng Euro (SEPA) giúp các doanh nghiệp thực hiện và nhận thanh toán xuyên biên giới trong EU dễ dàng hơn. Có một số lợi ích cho các doanh nghiệp nếu thanh toán xuyên biên giới được thực hiện dễ dàng hơn đó là:

Thứ nhất, nó sẽ cho phép các doanh nghiệp tận dụng cơ hội ở các thị trường khác nhanh hơn.

Thứ hai, giúp giảm chi phí liên quan đến thanh toán xuyên biên giới, làm cho các doanh nghiệp cạnh tranh hơn.

Thứ ba, là tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô, vì các doanh nghiệp nhỏ thường phải vật lộn nhiều nhất với hệ thống hiện tại.

“Như vậy, việc thực hiện thanh toán xuyên biên giới dễ dàng hơn mang lại một số lợi thế cho các doanh nghiệp, cho phép họ tận dụng các cơ hội nhanh hơn, giảm chi phí và tạo ra một sân chơi bình đẳng. Khi thế giới ngày càng trở nên toàn cầu hóa, điều quan trọng là hệ thống thanh toán phải theo kịp thời đại”, TS. Bùi Duy Tùng nhấn mạnh.

>>Thanh toán di động - xu hướng thanh toán hiện đại nhiều tiện ích

Kết nối tài chính khu vực

Trước đó, trong khuôn khổ Hội nghị đối thoại trực tuyến giữa các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương các nước ASEAN diễn ra hồi tháng 4/2022 đã cập nhật tiến độ thực hiện Sáng kiến Khung dữ liệu liên thông, mã QR tương thích xuyên biên giới và nâng cao khả năng kết nối tài chính trong khu vực ASEAN.

Thanh toán bằng mã QR tại Malaysia (ảnh minh hoạ)

Đối với trường hợp thanh toán xuyên biên giới, vấn đề hiện nay trong thực hiện các thỏa thuận song phương thanh toán xuyên biên giới giữa các quốc gia ASEAN có những chậm trễ bắt nguồn từ sự thiếu vắng thỏa thuận về dữ liệu quan trọng cần được chia sẻ, định dạng dữ liệu, tiêu chuẩn và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Do vậy, lợi ích của việc chia sẻ thông tin thanh toán sẽ tạo điều kiện thúc đẩy thương mại xuyên biên giới, giúp hội nhập tài chính và thương mại sâu hơn trong nội khối ASEAN, tăng cường tính cạnh tranh và bao trùm của khu vực ASEAN, tăng năng lực sẵn sàng tiếp cận cho các ngân hàng chưa có hiện diện tại các quốc gia ASEAN.

Đối với việc nâng cao khả năng kết nối tài chính trong khu vực, đại diện Nhóm công tác cho biết, một số bước cơ bản có thể được thực hiện để đánh giá tiềm năng chung của một mạng lưới thanh toán tức thì được kết nối với nhau giữa các quốc gia trong ASEAN, bao gồm: thành lập Nhóm công tác về mặt kỹ thuật/Nhóm làm việc với các nguồn lực chuyên môn sẽ làm việc để phát triển một khuôn khổ đa phương nhằm tích hợp không biên giới tất cả các Hệ thống thanh toán toàn diện của ASEAN. Nhóm công tác về mặt kỹ thuật/Nhóm làm việc này có khả năng cộng tác với các Ủy ban hiện có, ví dụ: Ủy ban công tác về Hệ thống thanh toán và bù trừ (WC-PSS), Trung tâm đổi mới BIS…; đánh giá số tiền tài trợ cần thiết để thực hiện và vận hành; khởi chạy thử nghiệm.

Bà Jacquelyn Tan đến từ Ngân hàng UOB, Singapore khẳng định, sự phát triển của việc áp dụng thanh toán điện tử bằng mã QR trong khu vực ASEAN đóng vai trò là bệ phóng về kỹ thuật số đầy hứa hẹn cho các quốc gia ASEAN hướng tới số hóa quốc gia và tài chính toàn diện.

Ngày 5/10 mới đây, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Indonesia (BI) Perry Warjiyo đã công bố hệ thống thanh toán xuyên biên giới giữa 5 nước ASEAN gồm Thái Lan, Singapore, Malaysia, Philippines và Indonesia sẽ được kết nối toàn diện vào năm tới.

Theo BI, sáng kiến khuyến khích số hóa các khoản thanh toán xuyên biên giới là ưu tiên của Indonesia trong nhiệm kỳ Chủ tịch Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) năm 2022 và Hội nghị Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN hồi tháng 4/2022.

Sáng kiến này phù hợp với nỗ lực của G20 nhằm khắc phục những trở ngại tiềm ẩn trong các hoạt động thanh toán xuyên biên giới trên toàn cầu và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn hậu đại dịch.