Thay đổi tư duy kinh tế cho phát triển đột phá

Phát biểu tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2019, triển khai công tác năm 2020 của Ban Kinh tế Trung ương, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh Đảng ta đã xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm. Với tư duy đó, Ban Kinh tế Trung ương đã đồng hành với Chính phủ trên mặt trận kinh tế.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Ban Kinh tế Trung ương tham mưu cho Đảng những vấn đề chiến lược.

Những đề án quan trọng cho năm bản lề

Đặc biệt, năm 2019 hoạt động của Ban Kinh tế Trung ương ngày càng toàn diện, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

“Ban Kinh tế Trung ương đã thực hiện tốt vai trò là cơ quan nghiên cứu, tham mưu cấp chiến lược, đề xuất trình Bộ Chính trị ban hành nhiều chủ trương chính sách lớn, quan trọng về kinh tế-xã hội. Công tác phối hợp, hợp tác với Chính phủ thời gian qua có sự thống nhất cao, từ nhận thức đến hành động, từ chủ trương đến thực tiễn, từ nghị quyết của Đảng đến nghị quyết của Chính phủ, không có hiện tượng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”, hay “ông nói gà, bà nói vịt”, đồng thời không nhầm lẫn chức năng, nhiệm vụ giữa Ban Xây dựng Đảng và Chính phủ. Ý kiến của các đồng chí đã thể hiện quan điểm rõ ràng, có trách nhiệm với chất lượng tốt, giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư có cơ sở xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng trước khi ban hành nghị quyết về kinh tế xã hội của đất nước”, Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội nghị Tổng kết công tác năm 2019, triển khai công tác năm 2020 của Ban Kinh tế Trung ương. Ảnh: Thy Hằng

Theo báo cáo của Ban Kinh tế Trung ương, năm 2019, Ban đã đăng ký và được Bộ Chính trị giao chủ trì xây dựng 8 đề án lớn. Đến nay cả 8 đề án đều đã được hoàn thành. Trong đó, Bộ Chính trị đã thông qua 6 đề án và ban hành 2 nghị quyết, 3 kết luận, 1 nghị quyết đang trình để ban hành.

Đây là những đề án quan trọng làm cơ sở để Bộ Chính trị ban hành một số chủ trương, đường lối phát triển kinh tế-xã hội về các vấn đề như nông nghiệp, nông dân, nông thôn; ứng phó với biến đổi khí hậu; tận dụng cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia; chiến lược phát triển năng lượng quốc gia….

“Năm 2019 là năm có ý nghĩa bản lề, có ý nghĩa quan trọng đối với toàn Đảng, toàn dân hướng đến thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2016-2020”, Phó Trưởng ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương Cao Đức Phát nhấn mạnh. Đồng thời cho rằng, nhờ có sự lãnh đạo đúng đắn, Việt Nam đã có năm thứ hai liên tiếp hoàn thành và hoàn thành vượt toàn bộ các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội đề ra.

Thay đổi tư duy kinh tế

Đặc biệt, nêu bối cảnh tình hình khu vực và thế giới dự báo tiếp tục có biến động khó lường, những thách thức và thuận lợi đan xen đối với sự phát triển của đất nước thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng các ban xây dựng Đảng, đặc biệt là Ban Kinh tế cùng các bộ, ban, ngành và Chính phủ cần đoàn kết cùng vượt khó, phối hợp tốt hơn nữa để đưa đất nước tiến lên.

Theo đó, về vấn đề kinh tế-xã hội, Thủ tướng nêu nút thắt lớn nhất hạn chế sự phát triển hiện nay là thể chế, nút thắt về tư duy.

“Nếu không thay đổi về tư duy kinh tế thì dẫu có điều chỉnh thể chế cũng vẫn là thể chế cũ, là “bình mới rượu cũ”, không thể có đột phá. Những tư duy mới của Đảng ta về xây dựng kinh tế trong thời kỳ mới có dấu ấn lớn mà Ban Kinh tế cơ quan tham mưu trong thời gian qua phải được tiếp tục phát huy.

Theo Thủ tướng, trước đây chúng ta có Khoán 10, Chỉ thị 100 trong nông nghiệp. Gần đây là Nghị quyết 10, 11, 12, 52 và một số nghị quyết ban hành năm 2019 là những gì được gọi là đổi mới tư duy về kinh tế, một điều hết sức quan trọng đối với nước ta. “Ban Kinh tế Trung ương cần hoạt động toàn diện hơn, chất lượng cao hơn, bám sát thực tiễn với tinh thần tích cực chủ động sáng tạo trong triển khai nhiệm vụ”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo đó, Thủ tướng đề nghị Ban Kinh tế Trung ương phải là cơ quan tiên phong trong đổi mới tư duy, dẫn dắt, định hướng cho sự phát triển của đất nước thông qua việc hiện thực hóa các đề xuất, kiến nghị của Ban thành nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị, Chỉ thị của Ban Bí thư. Những đề xuất xây dựng các chương trình chiến lược, các đề án cũng như góp ý cho những văn bản quy phạm pháp luật cần hướng đến mục tiêu chất lượng cao hơn, mang tầm chiến lược, sát với thực tiễn cuộc sống, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong thời đại công nghệ.

Người đứng đầu Chính phủ cũng đề nghị Ban Kinh tế Trung ương tiếp tục nghiên cứu, đề xuất vấn đề mang tầm chiến lược mà chúng ta cần phải thúc đẩy mạnh mẽ ngay trong năm 2020, chẳng hạn như biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế toàn cầu và cuộc sống của con người.

“Việt Nam cũng là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Vậy mô hình kinh tế nào có thể giúp chúng ta hạn chế và giảm thiểu các tiêu cực từ biến đổi khí hậu? Chúng ta đã có nhiều mô hình tốt nhất cho những vùng chịu ảnh hưởng biến đổi khí hậu như Tây Nam Bộ nhưng chưa phải là tất cả”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Về công nghiệp hóa, đây là điều kiện căn bản để hiện đại hóa đất nước tự cường về kinh tế và đem lại phúc lợi cho người dân, giai đoạn tới cần điều chỉnh chiến lược công nghiệp hóa thế nào, nhất là trong cam kết chống biến đổi khí hậu của nước ta với thế giới.

“Chúng ta nói nhiều đến chuyển giao công nghệ và gần đây nói đến sản xuất tại Việt Nam và sản xuất bởi Việt Nam. Cụ thể các chính sách đó là gì? Song song với chiến lược công nghiệp hóa thì bài toán tiếp theo là xây dựng và triển khai chiến lược FDI mới phù hợp với tình hình quốc tế để phục vụ hiệu quả đường lối công nghiệp hóa mà chúng ta lựa chọn”, Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh.

Với 28 tỉnh, thành phố giáp biển, Thủ tướng khẳng định, nền kinh tế không chỉ phát triển theo hướng bền vững mà còn phải gắn chặt với tài nguyên biển. Do đó, cần đường lối phát triển kinh tế biển để tận dụng được tiềm năng.

Cũng theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, cần đặt vấn đề tận dụng được cơ cấu dân số vàng cho phát triển: “Có cách nào để phát triển mạnh mẽ hơn nữa tầng lớp trung lưu để tầng lớp này trở thành một lực lượng quan trọng tạo động lực phát triển mạnh mẽ đất đất nước?”, hay những nghiên cứu, đề xuất để tận dụng cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư".

Về mô hình đặc khu kinh tế, Thủ tướng đặt vấn đề mô hình này đã giúp nhiều quốc gia vươn lên và nhanh chóng tham gia các nhóm quốc gia công nghiệp phát triển. Cần nghiên cứu mô hình nào phù hợp để tìm được động lực mới cho tăng trưởng kinh tế của nước ta.

“Những mô hình thế giới, khu kinh tế, khu công nghiệp, những đặc khu kinh tế là những mô hình mà chúng tôi nghĩ rằng phải tiếp tục nghiên cứu tốt hơn. Ban Kinh tế sẽ giúp cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư cũng như Chính phủ tiếp tục phối hợp xử lý vấn đề này”, Thủ tướng nói.