>> Theo dõi gần đỉnh lãi suất của Fed và nguy cơ suy thoái toàn cầu

Fed sẽ tiếp tục đà tăng lãi suất

Theo nhiều thông tin gần đây, các quan chức của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang có xu hướng tăng thêm 0,25% và dự kiến còn hai lần tăng nữa. Đây không phải diễn biến quá bất ngờ nhưng cũng khiến cho các nhà đầu tư có phần chững lại, đặc biệt trên thị trường thế giới.

Trước đây, qua các thời kỳ điều hành của bất kỳ Thống đốc Ngân hàng Trung ương Mỹ nào, thì thông thường họ có xu hướng tăng lãi suất liên tục sau đó dừng lại và đảo chiều hoặc ngược lại. Tuy nhiên lần này rất khác biệt khi kỳ họp tháng 6 vừa qua, Fed đã dừng tăng lãi suất nhưng có vẻ rất quyết liệt trong quá trình kiềm chế lạm phát, nên vẫn muốn đẩy lãi suất lên.

Một điều tôi nghĩ không khó dự báo là Fed đang tiến dần đến điểm lãi suất của chu kỳ và sớm hay muộn thì có thể đến cuối năm nay, Fed sẽ bắt đầu đảo chiều hạ lãi suất.

Khi nói về lạm phát Mỹ, có một chỉ báo tương đồng của Việt Nam là CPI, tuy nhiên Fed dùng công cụ khác là PC-Index để đo lường lạm phát và điều hành chính sách tiền tệ. Mức PC này đang tăng trong kỳ công bố gần nhất vào tháng 6 vừa qua, tăng 3,8% so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù 3,8% là mức đã hạ nhiệt so với các mức đỉnh trước đây, nhưng nếu chúng ta hiểu cách điều hành của Fed, thì cơ quan này luôn muốn đưa lạm phát mục tiêu về 2%. Vì vậy khi mức tăng đang là 3,8% thì việc họ tiếp tục tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát là điều có thể hiểu được.

Từ cuối tuần trước, tỷ giá hối đoái giữa VND/USD đã có xu hướng tăng lên. Theo tôi nó đang có sự phản ánh nhất định, vì Việt Nam đã 4 lần hạ lãi suất điều hành trong khi Fed tăng lãi suất và giữ ở mức cao. Điều này cũng ảnh hưởng nhất định đến tâm lý nhà đầu tư dẫn tới có những nhịp điều chỉnh trên thị trường. Song nhịp điều chỉnh này vẫn có cơ hội bên trong, chứ không phải điều chỉnh cả thị trường.

>> Chứng khoán: Kênh tất yếu của dòng tiền 6 tháng cuối năm 2023

Chờ kết quả kinh doanh quý 2

Về bức tranh chung của thị trường, có thể thấy kết quả kinh doanh quý 1 vẫn là mức tăng trưởng âm khoảng 17% so với cùng kỳ, nếu chúng ta tính tổng lợi nhuận trên cả ba sàn. Mức đó cũng đã tích cực hơn so với con số giảm 31% trong quý 4/2022. Đối với quý 2 này, tôi vẫn cho rằng sự phân hóa sẽ diễn ra rất mạnh giữa các nhóm ngành, hoặc phân hóa giữa các doanh nghiệp trong một ngành.

Từ góc nhìn của tôi, có hai sự quan tâm trên thị trường thời điểm này là: Thứ nhất, những nhóm ngành ghi nhận lợi nhuận giảm sâu so với cùng kỳ như hóa chất, bán lẻ, thép và cả chứng khoán. Những ngành này vẫn có kết quả kinh doanh chưa được thuyết phục nếu so sánh kết quả kinh doanh với cùng kỳ năm ngoái. Nhưng có xác suất là các nhóm ngành này bắt đầu ghi nhận một số doanh nghiệp tạo đáy về mặt lợi nhuận nếu so sánh với kết quả kinh doanh quý 1, chứ không phải so sánh với cùng kỳ.

Thứ hai, vẫn có các doanh nghiệp, nhóm ngành tăng trưởng tốt về mặt lợi nhuận do hưởng lợi từ việc tái mở cửa nền kinh tế, như hàng không và du lịch, hay hưởng lợi từ hàng hóa như nhóm ngành đường. Riêng nhóm dầu khí có sự phân hóa rất lớn, vì trong nhóm dầu khí có những phân ngành như Upstream, Midstream và Downstream. Trong đó Midstream có GAS, BSR; Upstream có PVS, PVD còn Downstream có PLX. Nếu nghiên cứu kỹ chúng ta sẽ thấy, PVS và PVD có kết quả kinh doanh quý 2 tương đối tích cực mà các doanh nghiệp đã công bố rồi.

Vừa qua, Fiintrade có đưa ra ước tính lợi nhuận của 36 doanh nghiệp niêm yết trong quý 2/2023, với những con số này sẽ vẫn tương đối khó để dự báo chung cho thị trường vì chỉ riêng trên sàn HoSE đã có hàng trăm doanh nghiệp.

Nhà đầu tư hiện vẫn đang chờ đợi các kết quả kinh doanh sẽ được công bố tới đây. Tôi cho rằng sẽ có sự phân hóa không chỉ về mặt số liệu mà còn phân hóa cả về tác động tới giá cổ phiếu vì thị trường chứng khoán luôn có xu hướng đoán trước và phản ánh trước.

Giả sử với cổ phiếu PVD, trong ba quý đầu tiên của năm 2022 đều ghi nhận lỗ và doanh nghiệp này bắt đầu có lãi từ quý 4/2022, nên việc dự báo PVD có lãi trong năm nay và tăng trưởng tốt là điều đã được phản ánh đâu đó một phần vào giá. Do đó, sẽ vẫn có xu hướng tích cực nhưng đó là điều thị trường đã biết, nên khi công bố số liệu kết quả kinh doanh, chỉ có số liệu nào tạo ra sự bất ngờ cho thị trường thì khi đó giá cổ phiếu mới có phản ứng tích cực, còn những cổ phiếu đã được dự báo trước sẽ hơi khó để tạo ra bất ngờ cao.

Thực tế, hầu hết các nhóm ngành đều có khả năng bất ngờ, nhưng khả năng nhóm ngân hàng sẽ có nhiều bất ngờ nhất. Hiện tại mọi người đang nhìn vào nhóm ngân hàng với những vấn đề như nợ xấu, hoặc có thể bắt đầu giảm tốc về kết quả kinh doanh. Từ năm ngoái đến nay, rất nhiều nhóm ngành ra kết quả xấu, nhưng ngân hàng vẫn có kết quả tăng trưởng, vì vậy tôi vẫn chờ xem kết quả kinh doanh của nhóm này như thế nào.