Thu nhập thấp, giá bán cao, ước mơ ô tô xa tầm với

TRẦN THỦY• 14/11/2023 04:44

Người Hàn Quốc chỉ cần nhịn ăn tiêu 1 năm, có thể mua được chiếc Kia Carnival 2025, còn người Việt Nam phải nhịn ăn tiêu 12 năm, mới mua được chiếc Kia Carnival 2023.

>>Nhiều mẫu ô tô giảm giá hàng trăm triệu đồng trong tháng 11

Ước mơ xa tầm với

Sau khi công bố những thông tin về mẫu Carnival 2025, với nhiều nâng cấp, hãng xe Kia cho biết, bắt đầu nhận đơn đặt hàng tại Hàn Quốc kể từ ngày 8/11/2023. Giá khởi điểm của Carnival 2025 là 34,7 triệu Won, tương đương với khoảng 650 triệu đồng.

Trong khi đó, mẫu Kia Carnival 2023 đang bán tại Việt Nam, có 5 phiên bản, với giá niêm yết từ 1,209 – 1,834 tỷ đồng. Mức giá này tính ra cao gấp 2 lần so với xe mới chuẩn bị ra mắt tại Hàn Quốc. Việt Nam là quốc gia đang phát triển, thu nhập bình quân đầu người ở mức trung bình thấp nhưng giá ô tô lại cao gấp 2 lần so với nước giàu, thu nhập bình quân đầu người cao.

Với thu nhập bình quân đầu người Việt Nam hiện nay vào khoảng 4.000 USD/năm, để mua được chiếc xe Carnival 2023 có giá bán thấp nhất là 1,209 tỷ đồng, cần phải nhịn ăn tiêu 12 năm. Trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người Hàn Quốc 30.000 USD/năm và giá xe Canival 2025 là 650 triệu đồng thì chỉ cần nhịn ăn tiêu 1 năm đã có thể mua được.

ccc

Người Việt Nam phải nhịn ăn tiêu 12 năm, mới mua được chiếc Kia Carnival 2023.

So với Thái Lan cũng như vậy. Pick up là mẫu xe phổ biến tại Thái Lan, đa số có giá bán từ 15.000 USD - 17.000 USD, tính ra chưa tới 400 triệu đồng. Tại các vùng nông thôn Thái Lan, hầu hết mọi gia đình đều có 1 chiếc ô tô Pick up. Không ít gia đình có tới 2 chiếc. Ngày ngày, nông dân Thái Lan chở phân bón, nông cụ đi làm ruộng, chở nông sản từ ruộng về nhà và mang đi tiêu thụ bằng xe pick up. Pick up không chỉ là phương tiện đi lại, nó còn là phương tiện phục vụ cho sản xuất kinh doanh, góp phần phát triển kinh tế.

Tại Việt Nam, giá bán các mẫu xe Pick up thấp nhất cũng gần 600 triệu đồng, còn những mẫu cao cấp giá lên tới khoảng 900 triệu đồng, đắt gấp đôi so với Thái Lan. Xe pick up vẫn chủ yếu phục vụ khách hàng thành thị, "giấc mơ" người nông dân Việt Nam có ô tô đi làm đồng còn rất xa vời.

Theo số liệu của Cục Đăng kiểm, tính đến cuối năm 2022, Việt Nam có hơn 5 triệu ô tô các loại lưu hành. Với dân số 100 triệu người, như vậy bình quân số xe hơi trên 1.000 dân chỉ đạt 50 chiếc. So với Hàn Quốc, có số lượng ô tô đăng ký hơn 25 triệu chiếc và 52 triệu dân, tỷ lệ bình quân trên 1.000 dân là 487 chiếc.

Nhìn sang Trung Quốc, riêng thủ đô Bắc Kinh, với dân số khoảng 20 triệu người, đã có hơn 5 triệu ô tô. Trong khi Việt Nam hiện có quy mô dân số 100 triệu người, kinh tế đang phát triển mà cả nước cũng chỉ có hơn 5 triệu ô tô các loại, đó là điều không tương xứng.

Những “điểm nghẽn" lớn

Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam có 2 “điểm nghẽn" lớn, đó là quy mô thị trường nhỏ và giá xe sản xuất trong nước cao. Giới chuyên môn cho rằng, cả 2 “điểm nghẽn” này đều có nguyên nhân từ thuế, phí cao.

Ô tô cá nhân đang phải chịu 3 loại thuế chính, gồm: thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng. Đây đều là thuế gián thu, người mua xe phải trả. Hơn nữa, ba loại thuế này còn bị đánh chồng lên nhau, nên thường chiếm từ 40-60% trong giá bán, tùy từng mẫu xe. Ngoài ra, người mua xe còn phải chịu thêm lệ phí trước bạ từ 10-12%, tính trên giá bán tùy từng địa phương. Hiện chỉ có xe điện được hưởng thuế tiêu thụ đặc biệt thấp và miễn lệ phí trước bạ.

ccc

"Giấc mơ" nông dân Việt Nam có ô tô rất xa vời.

Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, riêng số thuế tiêu thụ đặc biệt bình quân mà các DN sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước nộp cho ngân sách nhà nước, dao động trong khoảng 2.450-2.800 tỷ đồng/tháng. Trong khi ô tô sản xuất lắp ráp trong nước chỉ đạt doanh số bán dưới 300.000 xe/năm. Thuế, phí cao đẩy giá xe lên cao, trong khi thu nhập của người dân còn thấp, nên "giấc mơ" sở hữu ô tô luôn xa tầm với.

Điều quan trọng hơn, ô tô là sản phẩm được cấu thành từ hơn 30.000 phụ tùng, linh kiện thuộc nhiều lĩnh vực sản xuất khác nhau như cơ khí, điện tử, thép, nhựa, hóa chất... đòi hỏi kỹ thuật công nghệ hiện đại. Với các đặc điểm kỹ thuật nêu trên, ngành này có ảnh hưởng lớn đến quá trình công nghiệp hóa đất nước. Ngành công nghiệp ô tô phát triển đi đầu sẽ kéo theo sự phát triển của nhiều ngành sản xuất khác. Nhưng thuế phí cao đã làm cho công nghiệp ô tô Việt Nam không thể phát triển được trong hơn 20 năm qua.