Thu phí hạ tầng cảng biển TP HCM: (Kỳ 1) Hàng quá cảnh đi Campuchia mất lợi thế!

Mặc dù HĐND TP HCM đã có quyết nghị sửa đổi, bổ sung khoản 5, điều 1 nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND, lùi thời gian thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng tại cảng biển đến 0h ngày 1/10/2021. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng thời hạn lùi thời gian 3 tháng quá ngắn để doanh nghiệp kịp phục hồi. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp đề xuất miễn phí hạ tầng cảng biển đối với hàng quá cảnh.

Doanh nghiệp đánh giá việc thu phí hạ tầng cảng biển sẽ làm mất lợi thế của cảng biển TP HCM và các doanh nghiệp logistics của thành phố.

“Chảy máu” nguồn hàng

Cụ thể, các doanh nghiệp vận tải container bằng đường bộ tuyến Việt Nam – Campuchia vừa có băn bản gửi tới UBND, HĐND và Sở GTVT TP HCM về Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) đề xuất miễn giảm thu phí hạ tầng cảng biển đối với hàng chuyển tải (quá cảnh) đi Campuchia.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Trần Ngọc Sơn, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tân Cảng CYPRESS cho biết, theo Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND ban hành mức thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển trên địa bàn thành phố áp dụng đối với các lô hàng xuất nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, chuyển khẩu tại tất cả cảng biển ở TP HCM thì các doanh nghiệp sẽ chịu nhiều tác động lâu dài.

“Việc áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển của TP HCM sẽ khiến nguồn hàng “chảy” sang cảng khác ví dụ như cảng Sihanoukville của Campuchia. Vì trong khi phí trucking (phí vận chuyển nội địa từ cảng về kho) từ cảng Sihanoukville đi Phnom Penh khoảng 150 USD/truck thì việc áp dụng thu phí của TP HCM sẽ khiến phí trucking từ cảng của TP HCM đi Phnom Penh mức 200 USD/truck. Như vậy đương nhiên chúng ta sẽ mất nguồn hàng”, ông Trần Ngọc Sơn cho biết.

Không chỉ Cty CP Tân cảng Cypress, nhiều doanh nghiệp khác như Cty giao nhận vận tải Hàng Dương, Cty TNHH Brill ANT Global, Cty CP Tân cảng- Tây Ninh, Cty TNHH Swift Freight logistics… cũng nhận định, việc áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển với hàng quá cảnh của TP HCM sẽ làm giảm lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp tại khu vực TP HCM vì khi tăng chi phí, các hãng tàu sẽ cho hàng chuyển tải đến địa điểm khác hoặc thay đổi phương thức vận chuyển. Điều này gây thất thoát nguồn thu cho doanh nghiệp và giảm nguồn thu cho ngân sách của Thành phố.

Trong khi đó, những nguồn lợi kinh tế to lớn của hoạt động hàng hóa quá cảnh, chuyển tải mang lại giúp các doanh nghiệp sở tại sẽ có được nguồn thu khi làm dịch vụ xếp dỡ, logistics để vận chuyển hàng đi nước thứ 3, vì vậy hiện nay các nước trong khu vực và trên thế giới đều có chính sách khuyến khích phát triển lĩnh vực này.

Đặc biệt, thị trường hàng quá cảnh, trung chuyển Campuchia là thị trường mở và bản thân nước bạn cũng đã có hướng dịch chuyển luồng hàng này qua Thái Lan, và di chuyển từ Thái Lan qua Campuchia (Sihanoukville) bằng đường biển gần hơn từ Việt Nam qua và đường bộ thì qua rất nhiều các cửa khẩu bộ, đặc biệt là cửa khẩu Poipet vì liên quan đến siết chặt thủ tục hải quan và gia tăng các chi phí tại cửa khẩu. Việc vận chuyển thông thương hàng hóa giữa hai nước không chỉ riêng về lĩnh vực về kinh tế mà còn gắn liền với yếu tố hành lang kinh tế chính trị, nhưng dẫn lời của Ủy ban hợp tác sông Mê Kông đã từng phát biểu tại buổi họp do Bộ GTVT tổ chức tại Thành phố Cần Thơ cuối năm 2020.

“Dập tắt” phát triển khu kinh tế cửa khẩu

Cũng theo các doanh nghiệp, việc áp dụng phí cơ sở hạ tầng cảng biển tại TP.HCM đồng thời với các cửa khẩu đường bộ cũng áp dụng phí cơ sở hạ tầng làm giảm đi sự cạnh tranh quốc gia, “dập tắt” việc phát triển các khu kinh tế cửa khẩu, đảm bảo an sinh xã hội của các địa bàn kinh tế biên giới, nơi được Đảng, Chính phủ và các Bộ, Ban, Ngành dành rất nhiều sự quan tâm chính sách hỗ trợ.

Cụ thể, nếu áp dụng thì riêng phí cơ sở hạ tầng cho hàng quá cảnh cho cont 20' và cont 40” sẽ là 2.200.000 VNĐ/cont 20', 4.400.000 VNĐ/cont 40 tại TP.HCM và 2.000.000 VNĐ/cont 20', 2.500.000 VNĐ/cont 40 tại cửa khẩu đường bộ. Như vậy 01 container 20 riêng phí cơ sở hạ tầng đã mất 4.200.000 VNĐ/20 và 6.900.000 VNĐ/cont 40.

Việc áp dụng phí cơ sở hạ tầng làm giảm đi sự cạnh tranh quốc gia, “dập tắt” việc phát triển các khu kinh tế cửa khẩu.

Theo kinh nghiệm thực tế, khi Thành phố Hải Phòng thu phí đối với hàng quá cảnh, trung chuyển, tạm nhập – tái xuất, ngoại quan thì hiện nay các doanh nghiệp logistics kinh doanh loại hình này không còn được phát triển và phải chuyển sang kho nội địa, luồng hàng dịch chuyển sang các nước bạn.

Tại các cảng biển khu vực TP HCM hiện nay, hàng quá cảnh, chuyển tải đi Campuchia chiếm tỷ trọng cao và mang lại nguồn doanh thu lớn. Do đó, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải container bằng đường bộ tuyến Việt Nam - Campuchia khẩn thiết kiến nghị Quý cơ quan, ban ngành xem xét miễn giảm phí hạ tầng cảng biển đối với hàng quá cảnh, chuyển tải đi/về Campuchia bằng đường bộ.

Trên thực tế, tình hình diễn biến dịch bệnh Covid giữa Hai nước Việt Nam và Campuchia trong thời gian qua, các doanh nghiệp đang rất khó khăn để duy trì sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động. Do đó, sự hỗ trợ này được cho là phù hợp với chủ trường hỗ trợ doanh nghiệp của Chính phủ nhằm phục hồi sản xuất kinh doanh do tác động kéo dài của dịch Covid-19.

Còn nữa...