Thuế kê khai: Minh bạch và chính xác hơn cho tiểu thương

Phát biểu tại Hội thảo, GS TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết, mục đích bỏ thuế khoán để chuyển sang kê khai, chuyển hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, không phải để tăng thu cho ngân sách. Bởi theo ông, trên thực tế, với thuế khoán hiện tại, Nhà nước còn thu được nhiều hơn vì cơ quan thuế có quyền áp mức khoán, người nộp khó đàm phán. Tuy nhiên, thuế kê khai dựa trên nhiều chứng từ, minh bạch và chính xác hơn cho tiểu thương.

Ông cho biết, hiện nay nhiều hộ kinh doanh vẫn đang hoạt động theo kiểu truyền thống. Nên có tình trạng nhập hàng về giá 10 đồng, bán ra 15 đồng, nhưng cuối tháng vẫn không biết lời lỗ ra sao. Do đó, ông cho rằng, việc chuyển đổi sang thuế kê khai, sang doanh nghiệp, tăng tốc chuyển đổi số sẽ giúp hộ kinh doanh quản lý hàng hóa, doanh thu và lợi nhuận hiệu quả hơn.

“Khi hệ thống được kết nối đồng bộ giữa hộ kinh doanh và cơ quan thuế, hàng tháng cơ quan thuế có thể từ cơ sở đó để hỗ trợ thông báo, hướng dẫn, thậm chí "làm thay" một phần cho tiểu thương. Khi đó, các hộ kinh doanh sẽ dễ dàng nắm bắt thông tin, biết rõ lời lỗ và kinh doanh hiệu quả hơn" - GS, TS Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Cũng theo GS, TS Hoàng Văn Cường, trong dự thảo Luật Quản lý thuế mới, Nhà nước dự kiến dành 0,1% tổng thu thuế để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số này.

Về ngưỡng chịu thuế, hiện trong dự thảo luật, ngưỡng nộp thuế theo diện kê khai là 200 triệu đồng lợi nhuận/năm. Mức này được tính toán chủ yếu dựa trên quy định thuế thu nhập cá nhân và giảm trừ gia cảnh.

Tuy nhiên, ông Cường cho rằng, vì chính sách thuế thu nhập cá nhân và giảm trừ gia cảnh đều đang được đề xuất điều chỉnh theo hướng tiếp cận thực tế hơn, nên ngưỡng thu nhập chịu thuế của hộ kinh doanh cũng nên được nâng lên tương ứng. Theo đó, ông đề xuất nâng ngưỡng thu nhập lên khoảng 260 triệu đồng lợi nhuận/năm để khuyến khích hộ kinh doanh phát triển, phù hợp với bối cảnh hiện nay.

Theo ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục thuế (Bộ Tài chính), đối với hộ kinh doanh nhỏ, hàng tồn kho không nhiều, còn với hộ lớn thì đang tồn tại dưới hình thức hộ kê khai nên đã quen với chứng từ, hóa đơn.

Ông Sơn cho rằng, hộ kinh doanh không nên nghĩ rằng việc xuất hóa đơn sẽ làm tăng chi phí vì hiện nay vào các cửa hàng tiện lợi, siêu thị nhỏ thì dù mua cây kim, sợi chỉ, cái bật lửa họ cũng xuất hóa đơn.

“Việc này cũng rất thuận lợi vì chứng từ in ra từ máy POS chúng tôi đã biến thành hóa đơn rồi và cũng không tốn bao nhiêu chi phí. Chúng tôi sẽ ghi nhận và nghiên cứu vấn đề này nhưng về phía người mua vẫn cần hóa đơn để sau khi mua hàng có vấn đề gì thì còn có cơ sở để khiếu nại. Do vậy, xuất hóa đơn khi bán hàng hóa không chỉ ở góc độ thuế còn ở cả góc độ nguồn gốc sản phẩm", ông Mai Sơn chia sẻ.

Về vấn đề cơ quan thuế có xử phạt khi thực hiện sai hay không, ông Sơn cho rằng, theo quy định là khó nhưng suốt thời gian qua cơ quan thuế đã "chạy đua" tuyên truyền, phổ biến quy định để hộ kinh doanh hiểu, để khi thực hiện không xảy ra vướng mắc để bị xử phạt.

"Chúng tôi cũng mong muốn chính quyền địa phương vào cuộc để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn đầu. Ban chính sách, Ban pháp chế của Cục thuế cũng sẽ vào cuộc để hạn chế tối đa việc sai phạm và bị xử phạt, mong bà con yên tâm", ông Mai Sơn khẳng định.

Trong khi đó, ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP HCM cho rằng, trong bối cảnh chuyển đổi số nền kinh tế, việc áp dụng hóa đơn điện tử hay các giải pháp thanh toán không tiền mặt là xu thế tất yếu.

Nắm bắt tình hình của tiểu thương, Sở Công thương đã làm việc với đơn vị chủ quản của víđiện tử, trung gian thanh toán.... tìm giải pháp hỗ trợ tiểu thương tiếp cận công nghệ quản lý tiền và thanh toán hiện đại, từ đó thuận lợi kê khai.

Ông cũng khẳng định, Sở Công Thương TP HCM luôn sẵn sàng và tiếp tục hỗ trợ để tiểu thương dễ dàng tiếp cận các phương tiện thanh toán thuận tiện và an toàn hơn, từ đó tăng tính thuận tiện cho việc đáp ứng các quy định mới của ngành thuế.

“Đối với những hộ kinh doanh nông sản (chẳng hạn như rau ở chợ đầu mối) gặp khó khăn trong việc buôn bán, Sở sẽ phối hợp với các thương nhân, bếp ăn tập thể, bếp ăn công nghiệp và chợ truyền thống khác để rà soát, tính toán và tìm hướng tháo gỡ, tạo nguồn ra phù hợp”, ông Phương nhấn mạnh.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Ngọc Vinh - Giám đốc Công ty Thiên Ân, một doanh nghiệp chỉ mới chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp được chưa đầy nửa năm cho biết, giai đoạn đầu là quãng thời gian khó khăn nhất. Mọi thứ đều mới mẻ từ số sách, kê khai thuế, đến làm hóa đơn điện tử... Tuy nhiên, nhờ sự hướng dẫn tận tình của cơ quan thuế, cùng với nỗ lực tìm hiểu và học hỏi, doanh nghiệp của ôn đã dần bắt nhịp.

Sau hơn nửa năm chuyển đổi, ông Vinh nhìn nhận lợi ích lớn nhất là sự minh bạch và uy tín. Bởi theo ông, khi còn là hộ kinh doanh, nhiều đối tác ngần ngại hợp tác. Còn khi đã trở thành doanh nghiệp rồi thì có đủ chứng từ, có mã số thuế, nên dễ dàng tiếp cận đối tác và mở rộng quy mô kinh doanh.

“Việc có tư cách pháp nhân không chỉ giúp mở rộng khách hàng và doanh thu, mà còn khiến bản thân người làm chủ an tâm hơn trong điều hành. Khi mọi thứ đã ổn định, công việc cũng trôi chảy hơn trước", ông Vinh chia sẻ.