Dù Mỹ tăng thuế quan với nhiều mặt hàng, nhưng dữ liệu cho thấy nhập khẩu của Mỹ từ Việt Nam chưa giảm đáng kể.
Trong cuộc trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông John Goyers, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ (Amcham) phụ trách Đông Nam Á, nhận định Việt Nam vẫn đóng vai trò quan trọng trong chính sách thương mại của Mỹ, và kỳ vọng đàm phán song phương sẽ tiếp tục mở ra dư địa hợp tác thương mại số và thuế quan.
Thực ra là không nhiều. Nhiều người có thể kỳ vọng rằng nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ sẽ giảm do thuế quan, nhưng đến nay chúng tôi vẫn chưa thấy điều đó. Hiện tại, chúng tôi chưa có dữ liệu thương mại tháng 9 và tháng 10/2025. Khi những số liệu này được công bố, chúng ta sẽ có bức tranh rõ ràng hơn.
Dữ liệu tháng 8/2025 cho thấy nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ giảm nhẹ trong tháng này, nhưng vẫn cao hơn so với các tháng đầu năm 2025. Hiện nay, chưa có ngày chính thức cho việc công bố dữ liệu tháng 9 do tác động của việc đóng cửa chính phủ Mỹ vừa qua.
Tuy nhiên, dựa trên dữ liệu từ Cục Thống kê Việt Nam, có vẻ như không có sự sụt giảm đáng kể nào. Thực tế, nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ trong tháng 7 đạt mức cao nhất mọi thời đại, và tháng 8 – 9 chỉ thấp hơn một chút nhưng vẫn cao hơn so với các tháng đầu năm nay. Vì vậy, chúng tôi chưa quan sát thấy sự suy giảm đáng kể nào.
Chúng tôi chưa ghi nhận bất kỳ sáng kiến cụ thể mới nào liên quan đến vấn đề này. Thuật ngữ “trung chuyển” vẫn chưa có định nghĩa chính thức trong bối cảnh các cuộc đàm phán, nên ranh giới giữa hàng hóa trung chuyển và hàng hóa có chứa đầu vào từ nước thứ ba vẫn chưa rõ ràng. Đường ranh giữa hai khái niệm này dường như đang bị làm mờ.
Tất nhiên, Mỹ từ lâu đã lo ngại về trung chuyển hàng hóa theo nghĩa bất hợp pháp. Và dưới thời chính quyền Trump, có những lo ngại rằng các hiệp định thương mại tự do (FTA) có thể mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất ở nước thứ ba nhiều hơn là cho Mỹ và các đối tác, vô tình biến các FTA thành “cửa sau” cho hàng hóa nước thứ ba - điều vốn không phải là mục đích ban đầu.
Tôi chưa thấy bất kỳ định nghĩa pháp lý rõ ràng nào. Chính quyền Tổng thống Trump chỉ nêu trong sắc lệnh tháng 7 rằng hàng hóa trung chuyển sẽ chịu mức thuế 40%. Về bản chất, đây là một mức thuế trừng phạt. Vì vậy, chúng ta cần chờ một định nghĩa pháp lý chính thức từ các cơ quan chức năng.
Việt Nam là một đối tác thương mại rất quan trọng của Mỹ. Chúng tôi muốn tăng cường hơn nữa thương mại và đầu tư với Việt Nam. Đây là một thị trường quan trọng và là nguồn cung cấp các sản phẩm thiết yếu cho người tiêu dùng Mỹ. Chúng tôi muốn tiếp tục mở rộng mối quan hệ này.
Việc giảm thuế nhập khẩu sẽ có lợi cho cả các nhà nhập khẩu Việt Nam và người tiêu dùng Việt Nam, vì thuế thấp hơn đồng nghĩa với chi phí thấp hơn. Điều này tốt cho cả Việt Nam và Mỹ. Chúng tôi cũng hoan nghênh nỗ lực của Việt Nam trong việc mua thêm các sản phẩm từ Mỹ.
Về những thách thức hiện hữu, các cuộc đàm phán đang diễn ra nhằm giải quyết cả rào cản thuế quan và phi thuế quan. Chúng tôi tin rằng những nỗ lực này sẽ mang lại kết quả tích cực cho cả hai nước. Việt Nam có thể xây dựng lòng tin bằng cách tiếp tục xử lý các rào cản phi thuế quan, chẳng hạn như công nhận lẫn nhau về tiêu chuẩn.
Khuôn khổ đàm phán cũng bao gồm thảo luận về kinh tế số - một lĩnh vực có tiềm năng tăng trưởng rất lớn nếu có chính sách phù hợp. Chúng tôi khuyến khích Việt Nam cân nhắc kỹ lưỡng các quy định về dòng dữ liệu xuyên biên giới và môi trường hoạt động của các công ty thương mại điện tử. Việt Nam cũng đang xây dựng luật về AI và chuyển đổi số; chúng tôi muốn duy trì tham vấn chặt chẽ về vấn đề này. Nếu những luật này được xây dựng với sự tham gia thực chất của doanh nghiệp, kết quả có thể rất tích cực và thúc đẩy thương mại cũng như đầu tư. Đối với các dự án hạ tầng, điều quan trọng nhất là các công ty Mỹ có thể cạnh tranh bình đẳng.
Cuối cùng, về cách các nước Đông Nam Á phản ứng với thuế quan của Mỹ, Malaysia và Campuchia đã ký kết các thỏa thuận và đang tiến hành quy trình pháp lý trong nước. Thái Lan và Việt Nam vẫn đang đàm phán. Indonesia cũng đang đàm phán và đã cử một phái đoàn đến Washington gần đây, dường như đã có tiến triển tốt. Philippines cũng đang đàm phán, dù tôi không chắc về tốc độ.
- Trân trọng cảm ơn ông!
