Để đảm bảo tiêu chí kinh doanh phòng trọ, các chủ nhà trọ phải đăng ký kinh doanh; mỗi phòng trọ phải đảm bảo tối thiểu 5m2 sàn/người; Hẻm phải rộng tối thiểu 4m; Khu nhà trọ phải cách đường chính không quá 100m...
Đó là tiêu chí được các cơ quan ban ngành TP.HCM đưa ra mới đây nhằm quản lý các cơ sở, hộ kinh doanh phòng trọ; đảm bảo điều kiện cho người thuê, cũng như chủ nhà trọ.
Buộc chủ nhà trọ phải đăng ký kinh doanh
Theo thông tin của Sở Xây dựng, toàn TP.HCM có khoảng 60.500 nhà trọ tư nhân đang kinh doanh với 560.220 phòng trọ, khoảng hơn 1,4 triệu người đang thuê. Nhiều dãy phòng cho thuê độc lập xây dựng sai phép, nhiều nhà ở riêng lẻ chuyển sang cho thuê trọ, tự ngăn chia từng phòng. Do đó, để đảm bảo tiêu chí kinh doanh phòng trọ, các chủ nhà trọ phải đăng ký kinh doanh; mỗi phòng trọ phải đảm bảo tối thiểu 5m2 sàn/người; Hẻm phải rộng tối thiểu 4m; Khu nhà trọ phải cách đường chính không quá 100m...
Lý giải về việc vì sao phải đưa ra tiêu chí trên, Sở Xây dựng và các cơ quan quản lý TP.HCM, cho rằng trong thời gian gần đây, tình trạng báo động về sự mất an toàn của người dân sinh sống trong khu trọ đã không đảm bảo cả về PCCC, lẫn vệ sinh môi trường, nước sạch. Bên cạnh đó, hiện còn khoảng trống trong quản lý Nhà nước trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy, trật tự xây dựng sau cấp phép, quản lý loại hình kinh doanh nhà cho thuê trọ, quản lý thuế... Vì vậy, việc xây dựng tiêu chí này nhằm mục đích đưa đối tượng nhà ở riêng lẻ có mục đích cho thuê trọ vào quản lý chặt chẽ, đồng thời đề xuất giải pháp hỗ trợ, bảo vệ sự an toàn của người dân, không làm gián đoạn nguồn cung do tăng giá cho thuê.
Ghi nhận thực tế của PV Diễn đàn Doành nghiệp, tại các quận, huyện trên địa bàn TP.HCM, cho thấy, khi được hỏi về các điều kiện sống tại các khu nhà trọ, phòng trò, nhiều công nhân, người lao động cho rằng: “sẵn sàng và chấp nhận sống trong những phòng trọ hiện tại và miễn sao có thể dành dụm được chút tiền cho tương lai”.
Có lẽ, đây là một chia sẻ rất thực tế của những công nhân, người lao động đang sinh sống tại các phòng trọ trên địa bàn TP.HCM. Song, bên trong các căn phòng trọ này cũng đang tiềm ẩn nhiều rủi ro về PCCC lẫn an ninh trật tự. Và trong thời gian tới, nếu quy định mới này đi vào cuộc sống, chắn chắn sẽ có không ít khu trọ phải tạm ngưng hoạt động vì không đủ điều kiện kinh doanh, đang được dư luận đặc biệt quan tâm.
Liên quan đến công tác quản lý phòng trọ ở thời điểm hiện tại cũng như hướng tới các quy định mới, ông Trần Quang Tùng - Phó Chủ tịch UBND phường 13, quận Tân Bình, TP.HCM, chop biết: "Hàng tuần UBND phường đều phân công tổ công tác xuống cơ sở kiểm tra, rà soát các hộ về đăng ký kinh doanh. Trường hợp không có đăng ký thì hướng dẫn chủ nhà trọ làm thủ tục đăng ký và cho thời gian để thực hiện, nếu không thực hiện thì phương tham mưu để quận tiếp tục xử lý".
Đối với công tác quản lý PCCC, Trung tá Dương Trọng Phước - Trưởng Công an phường 13, quận Tân Bình, TP.HCM, cho hay hiện nay trên địa bàn phường còn rất nhiều hộ kinh doanh chưa đảm bảo điều kiện PCCC. Do đó, UBND phường và lực lượng chức năng phường sẽ có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở. Đối với cơ sở nào vi phạm về ANTT, PCCC thì sẽ tiến hành xử phạt. Nếu mức độ nghiêm trọng sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền để ra quyết định đình chỉ hoạt động.
Tương tự, ông Huỳnh Thanh Quang - Phó Chủ tịch UBND phường 15, quận Tân Bình, TP.HCM, cho biết hiện địa bàn phường 15 có khoảng 570 cơ sở kinh doanh phòng trọ và nhà ngăn phòng cho thuê, trong đó, đa số là nhà ngăn phòng cho thuê.
“Vì cuộc sống khó khăn, khi xây dựng xong ở không hết nên một số gia đình đã ngăn phòng để cho thuê tăng thêm thu nhập. Đặc biệt, trên địa bàn phường thì trong các tuyến hẻm nhỏ thì cũng khá nhiều phòng trọ theo hình thức này”, ông Quang nói.
Và phải đảm bảo 6 tiêu chí về PCCC
Đáng chú ý, theo lý giải của Sở Xây dựng TP.HCM tại buổi họp báo vừa qua, để đảm bảo các điều kiện kinh doanh phòng trọ, nhà trọ, thì buộc các cơ sở kinh doanh phòng trọ phải đáp ứng đủ 6 tiêu chí về an toàn PCCC theo đúng quy định thì mới được hoạt động. Trong đó, các tiêu chí được dư luận và nhiều chủ nhà trọ quan tâm, như: các chủ nhà trọ phải mở doanh nghiệp, đăng ký kinh doanh; mỗi phòng trọ phải đảm bảo tối thiểu 5m2 sàn/người; Hẻm có nhà trọ phải rộng tối thiểu 4m; Khu nhà trọ phải cách đường chính không quá 100m...
Như vậy, với các tiêu chí này, trong thời gian tới sẽ có không ít khu nhà trọ đáp ứng được tiêu chí nêu trên và chắc chắn sẽ buộc phải dừng hoạt động.
Theo số liệu thống kê của UBND quận Tân Bình, hiện trên địa bàn quận Tân Bình có khoảng 2.930 cở sở kinh doanh phòng trọ, nhà ngăn phòng cho thuê đang hoạt động. Đặc biệt, bên cạnh những cơ sở kinh doanh phòng trọ được đầu tư và xây dựng bài bản, đảm bảo đủ các tiêu chí hoạt phòng trọ, thì cũng còn khá nhiều các nhà trọ theo diện ngăn phòng cho thuê đang tồn tại khá nhiều bất cập và thuộc nhóm dễ phát sinh cháy nổ, đang được ngành chức năng giám sát đặc biệt.
Chia sẻ về các quy định và điều kiện kinh doanh nhà trọ nêu trên, anh Nguyễn Hữu Nhơ, chủ nhà trọ trên địa bàn phường 15, quận Tân Bình, TP.HCM, cho biết: "Nếu áp dụng tiêu chí này thì nhiều nhà trọ trên địa bàn chưa đủ điều kiện để đáp ứng các quy định. Vì vậy, mong lãnh đạo UBND TP và các cấp xem xét nhằm tạo điều kiện cho chủ nhà trọ, cũng như người lao động có mức thu nhập thấp có cơ hội được ở tốt hơn".
Nhận định về đề án quy định các điều kiện kinh doanh nhà trọ của Sở Xây dựng, Luật sư Nguyễn Thị Bích Liên - Trưởng Văn phòng Luật sư Trương Nguyễn - Đoàn Luật sư TP.HCM, cho rằng: "Nếu áp dụng tiêu chí này chắc chắn sẽ có một lượng lớn các nhà trọ không đủ điều kiện kinh doanh và sẽ buộc phải ngừng hoạt động. Và như thế sẽ ảnh hướng rất lớn đến nguồn cung nhà cho thuê trên địa bàn TP.HCM vốn đã khó thì nay còn khó hơn.
Cũng theo Luật sư Liên, hiện nay đối tượng đi thuê nhà trọ chủ yếu là sinh viên, công nhân, người lao động có thu nhập thấp và hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nên mới chấp nhận thuê. Do đó, UBND TP.HCM cần phải cân nhắc kỹ các phương án và có giải pháp căn cơ để giải bài toán này. Đặc biệt, trong quá trình thực hiện phải lưu ý tới bài toán an sinh xã hội với tinh thần an toàn, chất lượng, nhưng cũng không nên quá cứng nhắc nếu không người dân sẽ không có nơi ở, kéo theo các hệ luỵ khác.
Theo số liệu thống kê từ Sở Xây dựng, trên địa bàn TP hiện có khoảng 60.500 cơ sở kinh doanh nhà trọ và nhà ngăn phòng cho thuê. Nếu áp dụng tiêu chí mới theo đề án, sẽ có khoảng 12.800 cơ sở nhà trọ không đủ điều kiện để tiếp tục kinh doanh.
Về lộ trình thực hiện, sau khi được UBND TP.HCM thông qua chủ trương, phê duyệt đề cương, các sở ngành sẽ khẩn trương hoàn thành các hạng mục cũng như các giải pháp quản lý và hỗ trợ nhà trọ trình UBND TP.HCM chậm nhất tháng 12/2024.