Trách nhiệm xã hội từ hành động

Đó là chia sẻ của bà Ngô Thị Thu Hồng - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Ameii Việt Nam với Doanh Nhân.

Theo bà Ngô Thị Thu Hồng, từ việc hỗ trợ kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc đến chính sách ứng vốn đầu vào và bao tiêu sản phẩm, doanh nghiệp đã kiến tạo một mô hình liên kết thực chất, giúp nâng chuẩn nông sản xuất khẩu và từng bước thay đổi tư duy sản xuất của hàng nghìn hộ nông dân.

- Trong quá trình tham gia phát triển chuỗi giá trị nông sản xuất khẩu, theo bà, doanh nghiệp giữ vai trò gì trong việc nâng cao năng lực cho người nông dân?

Người nông dân là mắt xích đầu tiên nhưng cũng là mắt xích dễ tổn thương nhất trong chuỗi sản xuất nông nghiệp. Thiếu kỹ năng, thiếu thông tin, thiếu kết nối – họ không thể một mình đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe. Vì vậy, doanh nghiệp không thể đứng ngoài nếu muốn xây dựng chuỗi cung ứng có chất lượng ổn định và phát triển bền vững.

Xác định rõ quá trình đồng hành với người nông dân là trách nhiệm cốt lõi chứ không phải lựa chọn kinh doanh nhất thời, chúng tôi không chỉ đơn thuần thu mua sau thu hoạch, mà tham gia ngay từ đầu chuỗi.

Chúng tôi tổ chức hình thành vùng nguyên liệu liên kết, từng khu đều được phân lô, phân mã cụ thể, có cán bộ kỹ thuật giám sát quy trình sản xuất cùng bà con nông dân. Trước khi thu hoạch, cán bộ kỹ thuật của Ameii trực tiếp xuống lấy mẫu để kiểm nghiệm, nếu sản phẩm đạt chuẩn, chúng tôi bao tiêu toàn bộ, không để bà con thiệt thòi. Đặc biệt, giá thu mua của Ameii cao hơn thị trường 10–20% với những sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

- Cụ thể doanh nghiệp đã thực hiện những giải pháp gì để hỗ trợ nông dân và kiểm soát chặt chẽ chuỗi truy xuất nguồn gốc nông sản, thưa bà?

Chúng tôi đầu tư ứng trước vật tư đầu vào cho bà con, từ giống, phân bón đến thuốc bảo vệ thực vật. Đến kỳ thu hoạch mới trừ lại vào tiền hàng, không thu tiền trước, để bà con yên tâm sản xuất. Đây là một dạng đầu tư tín dụng không lãi, nhưng có sự chia sẻ trách nhiệm: doanh nghiệp ứng 50%, nông dân 50%, đảm bảo đôi bên cùng cam kết chất lượng.

Bên cạnh đó, chúng tôi áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, giúp kiểm soát từng lô sản phẩm theo tiêu chuẩn của từng thị trường. Việc này không chỉ phục vụ xuất khẩu, mà còn giúp bà con ý thức được từng công đoạn sản xuất của mình gắn liền với chất lượng và thương hiệu quốc gia.

Mục tiêu lâu dài của chúng tôi là xây dựng được một vùng nguyên liệu ổn định, giúp nông dân có thu nhập bền vững, còn doanh nghiệp chủ động được chất lượng và sản lượng đầu vào. Không có nông dân mạnh, doanh nghiệp cũng không thể lớn.

- Vậy theo bà, đâu là những rào cản khi tiếp tục mở rộng mô hình liên kết này? Bà có kiến nghị gì để chuỗi giá trị được phát triển bền vững hơn?

Một trong những thách thức lớn hiện nay là thay đổi tập quán sản xuất của người nông dân. Việc chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang canh tác theo tiêu chuẩn đòi hỏi thời gian, sự hướng dẫn kỹ thuật cụ thể và cả niềm tin vào mô hình liên kết.

Chúng tôi cũng thấy rõ rằng sự đồng hành của chính quyền địa phương là rất quan trọng. Việc tổ chức vùng nguyên liệu đạt chuẩn cần có sự phối hợp chặt chẽ từ cấp xã, huyện – đặc biệt là cử cán bộ nông nghiệp cùng doanh nghiệp tham gia hỗ trợ bà con ngay tại địa bàn sản xuất.

Ngoài ra, về tài chính, tôi cho rằng nên có những gói tín dụng ưu đãi riêng cho doanh nghiệp đầu tư vào vùng nguyên liệu. Đây là lĩnh vực cần vốn lớn, rủi ro cao, nhưng lại chưa có nhiều cơ chế phù hợp về tín dụng. Nếu tiếp cận vốn thuận lợi hơn, doanh nghiệp sẽ chủ động hơn trong việc mở rộng quy mô liên kết và nâng cao năng lực cạnh tranh.

- Với thực tiễn đã triển khai, bà nhìn nhận như thế nào về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong ngành nông nghiệp hiện nay?

Trách nhiệm xã hội trong nông nghiệp, theo tôi, không nên hiểu theo nghĩa hỗ trợ đơn lẻ hay mang tính hình thức. Nó cần gắn với việc kiến tạo một hệ sinh thái sản xuất hiệu quả, minh bạch và bền vững cho cả người nông dân lẫn doanh nghiệp.

Chỉ khi người nông dân được đảm bảo đầu vào – đầu ra ổn định, có thu nhập tương xứng, thì họ mới có thể sản xuất theo chuẩn và duy trì liên kết lâu dài. Mặt khác, doanh nghiệp cũng chỉ có thể lớn mạnh nếu chuỗi cung ứng đủ mạnh. Do đó, đầu tư cho nông dân cũng là cách doanh nghiệp đầu tư cho chính mình.

- Trân trọng cảm ơn bà!