Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhiều ngân hàng đang phát mại các dự án nhà ở, căn hộ, đất nền với giá trị từ vài tỷ lên tới hàng nghìn tỷ đồng để thu hồi nợ.
Thực tế, một khi sản phẩm bất động sản được đưa ra phát mại thì giá bán ngoài thị trường không còn rẻ như nhiều người nghĩ. Chưa kể, tính phức tạp của các mối quan hệ luôn tiềm ẩn rủi ro và có thể phát sinh bất kỳ lúc nào.
Thứ nhất, rủi ro phát sinh khi người mua phát mại mua trực tiếp từ chủ nhà cũ - tức “con nợ” thông qua sự giới thiệu từ phía ngân hàng. Lý do vì đây là loại tài sản bị tịch biên, khi người mua làm việc trực tiếp với chủ tài sản (con nợ) nghĩa là họ đang giao dịch với người không sở hữu hoàn toàn tài sản. Nếu không nắm kỹ những thông tin này, người mua có thể gặp rắc rối và phải mất nhiều thời gian để giải quyết.
Thứ hai, tài sản phát mại bị vướng tranh chấp do gắn liền với quyền sử dụng đất của người khác hoặc nằm trong diện quy hoạch… khiến người mua tài sản phát mại không thể sử dụng được.
Thứ ba, người mua nhà có khả năng gặp phải các vấn đề phức tạp trong mối quan hệ 3 bên gồm chủ sở hữu tài sản, ngân hàng và người mua. Chẳng hạn như trường hợp người thi hành án không hợp tác khi bắt buộc phải bàn giao tài sản; nhiều người sau khi hoàn tất thủ tục mua nhà bán đấu giá thì bị chủ nhà cũ lật kèo không chịu bàn giao tài sản.
Ngoài ra, cơ quan bán đấu giá cũng hay bị khiếu nại vì những sai sót như không thông báo cho người bị thi hành án cùng tham gia phiên đấu giá, khiếu nại vì cho rằng giá tài sản bị bán ra thấp hơn giá thị trường.
Để tránh các rủi ro người mua dù là tổ chức, doanh nghiệp hay cá nhân đều phải tìm hiểu kỹ các thông tin như: Vì sao nhà đất bị phát mại, pháp lý liên quan đến nhà, đất đó đã giải quyết xong chưa? ngôi nhà có nằm trong diện quy hoạch không? chủ bán có chấp nhận sự cưỡng chế của tòa và bàn giao lại tài sản không? Bên cạnh đó, nên làm việc và mua hồ sơ đấu giá tại các trung tâm bán đấu giá có uy tín để được bảo trợ pháp lý. Đặc biệt, khi thanh toán hay đặt cọc, tốt nhất nên sử dụng dịch vụ thanh toán ba bên tại các ngân hàng, tránh thanh toán trực tiếp cho chủ nhà.
Kinh nghiệm nếu tài sản mà ngân hàng phát mại qua hình thức đấu giá thì lúc này giá tài sản đó sẽ không còn rẻ nữa bởi chúng đã phát sinh lãi phạt, tiền môi giới, tổ chức đấu giá.
Người mua tài sản phát mãi chỉ có thể mua được giá rẻ khi quen với nhân viên ngân hàng. Nếu mua tài sản phát mại để ở, giá rẻ hơn 20% giá thị trường thì có thể mua; còn nếu vay vốn để đầu tư thì nên cân nhắc bởi lãi suất vay ngân hàng hiện nay khá cao, nếu găm vốn lâu thì phải tính.