Triển khai "dự án trọng điểm" để phát triển kinh tế - xã hội vùng khó khăn

Cho ý kiến về Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, Đại biểu Hoàng Thị Thu Trang (đoàn Nghệ An) cho biết trăn trở nhất là nguồn kinh phí bảo đảm thực hiện Chương trình.

Tránh đầu tư dàn trải

Đại biểu cho rằng, sự trăn trở này có cơ sở vì trước đây chúng ta ban hành một số chính sách song không có nguồn lực bảo đảm, nhất là chính sách cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo dự toán của Chính phủ, tổng ngân sách cần cho giai đoạn 2021 – 2025 là 114 nghìn tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương khoảng 100 nghìn tỷ đồng, ngân sách địa phương là 10 nghìn tỷ đồng.

“Việc bố trí ngân sách Trung ương để bảo đảm thực hiện Chương trình này đã khó thì việc địa phương vốn đối ứng để bảo đảm thực hiện càng khó hơn vì đa số các tỉnh thụ hưởng chương trình này đều là tỉnh nghèo, hiện đang hưởng trợ cấp từ ngân sách Trung ương”, Đại biểu đoàn Nghệ An nhấn mạnh.

Do đó, để tránh chính sách ban hành không thực hiện được, dàn trải, lãng phí, không ảnh hưởng đến thực hiện các chương trình khác, đại biểu Hoàng Thị Thu Trang đề nghị, cần xây dựng lộ trình theo giai đoạn và hàng năm.

Đặc biệt, cần xác định những việc làm cụ thể theo hướng chọn một dự án trọng tâm, trọng điểm, những dự án mang tính cấp thiết, đột phá, mang tính dẫn dắt làm trước.

“Thay vì thực hiện đồng thời cả 10 dự án trong chương trình, giai đoạn đầu chỉ nên tập trung thực hiện một số dự án như: Dự án tập trung giải quyết đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; Dự án ổn định, phát triển dân cư; Dự án phát triển sản xuất, đầu tư hạ tầng, phát triển giáo dục. Có như vậy mới thực hiện nguyên tắc được Nghị quyết 88 của Quốc hội đặt ra: Ưu tiên đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm hiệu quả, hiệu lực đầu tư”, Đại biểu kiến nghị.

Cùng quan điểm, Đại biểu Nguyễn Hữu Toàn (đoàn Lai Châu) cũng cho rằng, trong điều kiện cân đối nguồn lực, ngân sách còn nhiều khó khăn, đại biểu Nguyễn Hữu Toàn nhấn mạnh, nếu đầu tư dàn trải, không tập trung có trọng tâm, trọng điểm thì sẽ khó đạt mục tiêu đề ra.

"Vì vậy, Chính phủ cần xây dựng thứ tự ưu tiên thực hiện các dự án giai đoạn đầu và nên tập trung vào các dự án giải quyết được 5 vấn đề cơ bản, mang tính chất nền tảng, như đầu tư mạnh hơn cho giáo dục, đào tạo để tạo cái gốc phát triển con người, giải quyết tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, đầu tư phát triển vào dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn, sắp xếp ổn định dân cư, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và sinh kế cho đồng bào", Đại biểu nhấn mạnh.

Mô hình liên kết người dân – doanh nghiệp

Đặc biệt, với nội dung về tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số, Đại biểu Hoàng Thị Thu Trang nhận thấy, một trong những khó khăn của vùng đồng bào dân tộc miền núi là sản xuất không có đầu ra, bấp bênh, được mùa mất giá, được giá mất mùa, nhiều khi người dân không có động lực sản xuất.

Để giải quyết vấn đề này, theo Đại biểu, cần quan tâm hỗ trợ mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và người dân để bảo đảm đúng định hướng doanh nghiệp đi đầu, dẫn dắt bà con. Thực hiện như vậy, doanh nghiệp không cần quá nhiều đất, trong khi nhiều hộ dân tộc không có đất sản xuất, mà người dân được canh tác trên chính mảnh đất của mình, không phải lo về kỹ thuật, đầu ra sản xuất.

Người dân làm được sản phẩm nào được doanh nghiệp thu mua, có tiền tươi thóc thật sẽ rất phấn khởi. Tuy nhiên, trong thực tiễn mô hình này cũng chưa thực sự mạnh mẽ do có một số khó khăn: nhiều khi người dân chưa “chung thủy” với doanh nghiệp, thị trường tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp chưa ổn định.

“Thiết nghĩ Nhà nước nên có giải pháp hỗ trợ, giải quyết vướng mắc cho doanh nghiệp để tạo sự liên kết chặt chẽ giữa người dân và doanh nghiệp. Cần nghiên cứu triển khai tiểu dự án tăng cường mối liên kết giữa doanh nghiệp và người dân”, Đại biểu đề nghị.