Gửi bình luận
Lấy “triển khai” làm từ khóa, ngành Giáo dục được đặt nhiều kỳ vọng sẽ đưa chủ trương, chính sách đi vào thực tiễn, tạo nên những đổi thay rõ rệt cho từng thầy cô, học sinh và mái trường.
Năm học 2025-2026 được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn gọi là “năm học đặc biệt”. Không phải ngẫu nhiên mà ngành Giáo dục lựa chọn cụm từ ấy. Đây là năm học đánh dấu nhiều điểm giao thoa: giữa cơ hội bứt phá nhờ những quyết sách mang tính đột phá của Đảng, Nhà nước và thách thức đến từ thực tiễn quản trị, nguồn lực, chất lượng và sự kỳ vọng xã hội.
Trong bối cảnh đất nước đang kỷ niệm nhiều dấu mốc lịch sử quan trọng, hơn 52.000 cơ sở giáo dục trên cả nước cùng kết nối trực tuyến trong ngày khai giảng là hình ảnh cho sự gắn kết, đồng bộ và khát vọng đổi mới. Nhưng trên hết, “năm học đặc biệt” không thể chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu hay nghi thức long trọng, mà cần được chứng minh bằng hành động, bằng kết quả thực tiễn. Và đó cũng chính là lý do Bộ trưởng nhấn mạnh: từ khóa của năm học này là “triển khai”.
Chưa bao giờ giáo dục Việt Nam nhận được nhiều sự quan tâm và kỳ vọng từ Đảng, Nhà nước như hiện nay. Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục, chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển giáo dục - đào tạo, cùng với bốn đạo luật quan trọng dự kiến ban hành trong năm 2025, đã tạo nên nền tảng pháp lý và chính trị vững chắc.
Có thể nói, đây là cơ hội “vàng” để ngành Giáo dục bứt phá. Khung khổ chính sách đã rõ ràng, sự quan tâm của toàn xã hội đã dồn về, nguồn lực đầu tư dự kiến sẽ tăng mạnh. Điều còn lại là biến những chính sách đó thành thay đổi cụ thể trong lớp học, trong bài giảng, trong chất lượng đào tạo nhân lực.
Năm học 2025-2026 vì thế mang ý nghĩa bản lề. Chương trình giáo dục phổ thông mới đã lan tỏa đến cả ba cấp học. Điều đó đặt ra yêu cầu cao về sự đồng bộ: từ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, tài liệu giảng dạy cho tới phương pháp tiếp cận. Chỉ một mắt xích yếu có thể ảnh hưởng đến cả hệ thống.
Song hành cùng cơ hội là không ít thách thức. Vấn đề thiếu giáo viên, đặc biệt ở các môn mới và bậc học khó tuyển, vẫn là “bài toán nan giải”. Tình trạng dạy thêm - học thêm, áp lực thi cử, sự chênh lệch về chất lượng giữa các vùng miền, hay việc quản lý trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp… đều đang đòi hỏi những giải pháp căn cơ.
Một vấn đề khác không kém phần quan trọng là hiệu quả quản trị và khả năng hấp thụ nguồn lực. Khi các khoản đầu tư lớn đổ vào giáo dục, làm sao để sử dụng minh bạch, hiệu quả và thiết thực, tránh dàn trải hoặc thất thoát, là câu hỏi lớn. Nếu không giải quyết tốt, những chính sách dù đúng hướng cũng khó mang lại kết quả như kỳ vọng.
Chuyển đổi số, dù được coi là giải pháp đột phá, cũng không đơn giản. Ứng dụng công nghệ trong dạy – học và quản lý đòi hỏi hạ tầng đồng bộ, trình độ kỹ năng số của giáo viên, học sinh, cũng như sự đầu tư bài bản về nội dung. Không thể chỉ trang bị thiết bị rồi để đó, mà cần cả hệ sinh thái giáo dục số thực sự vận hành.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhiều lần nhấn mạnh chữ “triển khai”. Thông điệp ấy chứa đựng tinh thần hành động: không thêm những chủ trương mới, mà là thực hiện thật tốt những gì đã có.
Điển hình là việc hoàn thiện kỳ thi tốt nghiệp THPT và phương thức tuyển sinh đại học. Đây không chỉ là chuyện thi cử, mà còn gắn chặt với chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của hàng trăm nghìn học sinh mỗi năm. Giảm áp lực, bảo đảm công bằng, khách quan, đồng thời từng bước gắn với chuẩn năng lực là yêu cầu không dễ, nhưng nếu triển khai hiệu quả sẽ tạo ra thay đổi căn bản.
Ở tầm vĩ mô, việc triển khai còn đồng nghĩa với đổi mới quản trị giáo dục. Các địa phương cần chủ động, sáng tạo, không thể trông chờ vào chỉ đạo từ trên xuống. Một nền giáo dục hiện đại đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa trung ương và địa phương, giữa chính quyền, nhà trường, doanh nghiệp và cộng đồng.
Giáo dục không chỉ là câu chuyện nội bộ của ngành. Trong bối cảnh kinh tế số, đổi mới sáng tạo và cạnh tranh nguồn nhân lực toàn cầu, vai trò của doanh nghiệp ngày càng quan trọng. Doanh nghiệp không chỉ là “người thụ hưởng” nguồn nhân lực mà còn có thể là đối tác đồng hành trong đào tạo, nghiên cứu, thực tập và chuyển giao công nghệ.
Vì vậy, thông điệp của Bộ trưởng về sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp mang ý nghĩa đặc biệt. Khi doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào hệ thống giáo dục, từ góp ý chương trình, hỗ trợ đào tạo kỹ năng, đến đầu tư cơ sở vật chất, thì sự gắn kết giữa đào tạo và thị trường lao động mới trở nên thực chất.
Ở chiều ngược lại, giáo dục cũng phải lắng nghe nhu cầu từ doanh nghiệp. Đào tạo nhân lực không chỉ để thi cử, mà là để đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh, hội nhập quốc tế. Đây chính là thước đo cuối cùng cho hiệu quả giáo dục.
Một trong những điểm nhấn của năm học 2025-2026 là sự quan tâm tới giáo dục vùng khó khăn, biên giới, hải đảo. Đây vừa là trách nhiệm xã hội, vừa là bài toán phát triển bền vững. Một nền giáo dục công bằng không thể để khoảng cách quá lớn giữa thành thị và nông thôn, giữa đồng bằng và miền núi.
Đầu tư cho giáo dục vùng khó không chỉ là xây thêm trường lớp, mà còn là chính sách hỗ trợ giáo viên, cung cấp học liệu, kết nối hạ tầng số. Chính ở những nơi gian khó, tinh thần “không để học sinh nào bị bỏ lại phía sau” mới được thử thách rõ rệt nhất.
Từ khóa “triển khai” cũng đồng nghĩa với “trách nhiệm”. Trách nhiệm của cơ quan quản lý là ban hành hướng dẫn cụ thể, giám sát minh bạch. Trách nhiệm của địa phương là chủ động sáng tạo. Trách nhiệm của mỗi nhà trường là biến chủ trương thành bài giảng, thành phương pháp dạy học hiệu quả. Trách nhiệm của doanh nghiệp là đồng hành thực chất. Và trách nhiệm của toàn xã hội là tiếp tục dành sự quan tâm, niềm tin và giám sát xây dựng.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã nhắn gửi: “Sự nghiệp giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân… chúng ta có đầy đủ căn cứ để tin tưởng vào những bước tiến mới vững chắc”. Thông điệp ấy không chỉ là niềm tin, mà còn là lời nhắc nhở: niềm tin cần được củng cố bằng kết quả cụ thể.
Nếu triển khai thành công, năm học 2025-2026 sẽ trở thành bước ngoặt, mở đường cho một nền giáo dục Việt Nam tiên tiến, hiện đại, nhân văn, đậm đà bản sắc dân tộc – nền tảng để hiện thực hóa khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc vào năm 2045.
Và khi đó, cụm từ “năm học đặc biệt” sẽ không chỉ là một lời gọi tên giàu cảm xúc, mà là dấu mốc được ghi nhận trong tiến trình đổi mới giáo dục nước nhà.
