Trước thềm SCIC thoái vốn, "sức khỏe" Vocarimex ra sao?

Ngày 22/12 tới đây, tại Sở GDCK Hà Nội (HNX), Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) sẽ bán đấu giá để thoái vốn hơn 44,2 triệu cổ phần Tổng công ty Công nghiệp Dầu thực vật Việt Nam – CTCP (Vocarimex), tương đương toàn bộ phần vốn sở hữu tại Vocarimex.

Tổng giá trị cổ phần mà SCIC sẽ đấu giá là hơn 442,1 tỷ đồng theo mệnh giá, chiếm tỷ lệ 36,3% vốn điều lệ của (Vocarimex), với mức giá khởi điểm 18.540 đồng/cổ phần.

Theo thông tin từ HNX, Vocarimex tiền thân là Công ty Dầu thực vật miền Nam thành lập từ 1976. Tháng 12/2014, Vocarimex chính thức hoạt động theo mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ là 1.218 tỷ đồng. Cổ phiếu của công ty (mã Ck: VOC) chính thức giao dịch trên sàn UPCoM từ ngày 12/9/2016, với khối lượng 121,8 triệu cổ phiếu.

Cổ đông nắm giữ trên 5% vốn điều lệ của Vocarimex gồm: Công ty CP Tập đoàn KIDO (nắm giữ 51%), SCIC (36,3%). Trong trường hợp Tập đoàn Kido trúng thầu, công ty sẽ nâng tỷ lệ sở hữu tại Vocarimex lên 87,3% vốn.

Được biết, việc SCIC triệt thoái vốn nhà nước tại Vocarimex là một bước tiến lớn để Công ty Cổ phần Dầu thực vật Tường An (HoSE: TAC) có thể sáp nhập vào công ty mẹ - Tập đoàn Kido.

Chủ trương sáp nhập đã được TAC thông báo tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2020, tuy nhiên do Vocarimiex đang nắm giữ 26,55% vốn TAC nên phương án sáp nhập vẫn chưa thể đưa ra xin ý kiến cổ đông, mà dự kiến sẽ tiến hành ở đại hội bất thường khi Vocarimex thoái xong vốn nhà nước.

Hiện, hoạt động chính của Vocarimex là sản xuất và kinh doanh dầu thực vật, với các sản phẩm dầu thực vật thô được sản xuất từ các nguyên liệu cọ, đậu nành... các sản phẩm dầu thực vật bán thành phẩm, bán tinh luyện và dầu thực vật thành phẩm tinh luyện. Hoạt động sản xuất và kinh doanh dầu thực vật chiếm 93,4% doanh thu và 72,1% lợi nhuận của Vocarimex.

Ngoài ra, Vocarimex còn có doanh thu từ mảng hoạt động kinh doanh dịch vụ cảng biển như cảng dầu thực vật Nhà Bè Navioil với diện tích hơn 7ha có khả năng tiếp nhận 0,5 - 1 triện tấn các loại hàng hóa từ hàng lỏng, hàng tổng hợp bao kiện, hàng đóng container.

Một điểm kém hấp dẫn đó là kết quả kinh doanh của Vocarimex những năm gần đây khá èo uột.

Nếu như năm 2016, công ty ghi nhận doanh thu thuần đạt trên 5.567 tỷ đồng, lãi trước thuế hơn 360 tỷ đồng thì đến năm 2019, doanh thu lúc này chỉ còn 2.547 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 242 tỷ đồng, tương đương mức tụt giảm 55% và 33%.

Lũy kế 9 tháng năm 2020, tình hình làm ăn của Vocarimex được cải thiện không đáng kể, doanh thu thuần ghi nhận ở mức 2.022 tỷ đồng, lãi trước thuế 163 tỷ đồng, tăng hơn 10% so với cùng giai đoạn năm trước.

Tính tại ngày 30/9/2020, tổng tài sản của Vocarimex đạt 2.521 tỷ đồng, giảm 4% so với cuối năm 2019. Trong đó, công ty có 308 tỷ đồng tiền nhàn rỗi, các khoản phải thu ngắn hạn là 294 tỷ đồng, hàng tồn kho là 84,7 tỷ đồng. Còn lại chiếm 1.633 tỷ đồng là nhóm tài sản dài hạn.

Trên thị trường, kết phiên sáng 16/12, cổ phiếu VOC tăng 400 đồng lên mức 23.100 đồng/cổ phiếu, cao hơn 24,5% so với mức giá khởi điểm của SCIC, khối lượng bình quân mỗi ngày (trong tuần qua) đạt hơn 510.000 đơn vị.

Được biết, đây là lần thông báo đấu giá cổ phần Vocarimex thứ ba trong vòng hai năm qua của SCIC, với lần gần nhất vào tháng 10 vừa qua và trước đó là vào tháng 7 - 8/2019. Trong cả hai lần đấu giá không thành công trước đây, mức giá khởi điểm của VOC đều được ấn định cao hơn 22.000 đồng/CP.

Khúc mắc trong những lần đấu giá bất thành lô cổ phần tại Vocarimex nhiều khả năng nằm tại mức giá mà SCIC đưa ra. Động thái hạ giá lần này thể hiện mong muốn rút lui của phía SCIC tại doanh nghiệp hàng đầu của ngành dầu.

Theo công bố, Vocarimex đang sở hữu 7 lô đất với hình thức sở hữu là thuê của nhà nước từ 1 năm đến 50 năm làm trụ sở công ty, cửa hàng, phòng trưng bầy gồm: 1.173m2 tại số 58 Nguyễn Bỉnh Khiêm là chủ sở chính; 509,47m2 tại 138-142 Hai Bà Trưng, TP. Hồ Chí Minh; 334,9m2 tại số 8 Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội; 3.332,7m2 tại Nhà Bè; 124.044m2 trong đó có 118.425m2 tại 368 Gò Ô Môi, quận 7, TP. Hồ Chí Minh là Nhà máy dầu Voca; 29.668m2 tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch II, Đồng Nai và 452,5m2 tại Nguyễn Văn Của, quận 8, TP. Hồ Chí Minh.

Hiện, Vocarimex đang là "rào cản" cuối cùng của thương vụ sáp nhập giữa Dầu Tường An và Tập đoàn Kido. Do vậy, nếu xét về bên mua tiềm năng nhất hiện nay đối với phiên đấu giá của SCIC chỉ có Tập đoàn Kido bởi đây là công ty mẹ đang năm giữ 51% cổ phần tại Vocarimex.

Được biết, tháng 5/2017, Kido đã hoàn tất mua vào 32,886 triệu cổ phiếu của Vocarimex nâng tỷ lệ sở hữu tại đơn vị này lên 51%. Thương vụ này giúp Kido trở thanh một trong những doanh nghiệp lớn trong ngành Dầu ăn Việt Nam khi có trong tay quyền chi phối, hoặc quyền kiểm soát các công ty lớn ở thị trường dầu ăn bởi Vocarimex là doanh nghiệp hàng đầu trong ngành, có hệ thống các công ty con và công ty liên kết chiếm thị phần lớn trong ngành...

Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa xuất hiện thông tin, thậm chí lời đồn nào về việc Kido hay một nhà đầu tư nào sẽ mua vào lượng cổ phần Nhà nước nói trên tại Vocarimex.