Từ kỳ vọng đến thất bại: Vì sao nút cảm ứng biến mất khỏi ô tô?

Trong hơn một thập kỷ qua, công nghệ ô tô đã phát triển nhanh chóng, mang đến nhiều tiện nghi và trải nghiệm lái hiện đại hơn cho người dùng. Các hệ thống điều hòa thông minh, màn hình giải trí cỡ lớn, khả năng kết nối điện thoại hay các tính năng hỗ trợ lái đã dần trở thành tiêu chuẩn trên nhiều dòng xe. Tuy nhiên, không phải cải tiến nào cũng được khách hàng đón nhận. Một số công nghệ từng được kỳ vọng là tương lai của ngành xe hơi lại nhanh chóng bị phản đối, thậm chí trở thành biểu tượng của sự thất bại. Nổi bật nhất trong số đó là nút cảm ứng điện dung - tính năng từng xuất hiện trên nhiều mẫu xe, nhưng giờ đây đã chính thức bị các hãng loại bỏ.

Nút cảm ứng điện dung được giới thiệu như một bước tiến hiện đại, thay thế cho nút bấm cơ học truyền thống. Chúng thường đi cùng màn hình cảm ứng, vốn cũng gây tranh cãi về mức độ an toàn. Nếu màn hình vẫn được coi là cần thiết để hiển thị khối lượng thông tin ngày càng lớn, thì nút cảm ứng lại bị đánh giá là thừa thãi. Người dùng nhận thấy những nút này không mang lại lợi ích nào so với nút vật lý, mà còn làm trải nghiệm kém đi. Với nút cơ học, người lái có thể thao tác nhanh chóng, nhận phản hồi xúc giác rõ ràng và không cần rời mắt khỏi đường. Trong khi đó, nút cảm ứng đòi hỏi sự tập trung cao hơn, dễ gây xao nhãng và mất an toàn. Chính vì vậy, sau thời gian đầu chạy theo xu hướng “số hóa”, nhiều hãng xe đã buộc phải xem xét lại và quay về với giải pháp cũ.

Alpine là một trong những thương hiệu đầu tiên công khai thừa nhận sai lầm. Trưởng bộ phận thiết kế Antony Villain khẳng định trong một chiếc xe thể thao, nơi trải nghiệm lái là trung tâm, mọi thao tác điều khiển phải mang tính bản năng. Việc dùng nút cảm ứng đi ngược lại nguyên tắc đó, nên Alpine quyết định đưa trở lại các nút vật lý. Hyundai cũng đưa ra tuyên bố tương tự. Dù hãng này theo đuổi xu hướng khoang lái hiện đại, nhưng các nút cơ bản sẽ không biến mất. Đại diện Hyundai cho biết trong tương lai, toàn bộ dải sản phẩm của hãng sẽ duy trì sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến và nút truyền thống để tối ưu trải nghiệm người dùng. Thương hiệu hạng sang Genesis, trực thuộc Hyundai, cũng áp dụng quan điểm này. Triết lý thiết kế “Vẻ đẹp của khoảng trắng” đề cao sự tối giản, song các kỹ sư Genesis khẳng định những nút bấm thiết yếu vẫn được giữ lại để bảo đảm an toàn và tiện dụng.

Sự phản đối đối với nút cảm ứng không chỉ dừng ở mức phàn nàn trên mạng xã hội. Đầu năm nay, Volkswagen đã phải đối mặt với một vụ kiện tập thể tại New Jersey (Mỹ) liên quan đến mẫu xe điện ID.4. Các nguyên đơn cáo buộc rằng vô lăng gắn nút cảm ứng quá nhạy, dễ vô tình kích hoạt hệ thống Kiểm soát hành trình thích ứng. Việc này dẫn đến tình trạng tăng tốc đột ngột khi xe đang di chuyển, gây nguy hiểm cho người lái. Theo đơn kiện, đây phải được coi là một lỗi thiết kế chứ không phải tính năng. Cơ quan An toàn Giao thông Cao tốc Mỹ (NHTSA) cũng ghi nhận nhiều báo cáo về hiện tượng tăng tốc ngoài ý muốn trên các mẫu ID.4 sản xuất giai đoạn 2021-2023, trong đó nút cảm ứng được nhắc tới như một yếu tố nguy hiểm.

Dù quay lại với nút vật lý, các hãng xe không hoàn toàn từ bỏ xu hướng công nghệ mới. Một giải pháp khác được chú ý là điều khiển bằng giọng nói, vốn đang được cải thiện nhờ trí tuệ nhân tạo. Tính năng này thực tế đã xuất hiện từ cuối thập niên 1990, nhưng chỉ thực sự phát triển mạnh trong hai thập kỷ gần đây. Infiniti từng đi tiên phong khi trang bị hệ thống điều khiển giọng nói gần với chuẩn hiện đại trên mẫu Q45 năm 2002. Sau đó, sự ra đời của Siri và Alexa đã thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi hơn. Ngày nay, với sự hỗ trợ của AI, điều khiển bằng giọng nói được kỳ vọng sẽ khắc phục hạn chế của nút cảm ứng và giúp người lái ít bị xao nhãng hơn.

Thực tế, nút cảm ứng điện dung không phải là vấn đề duy nhất khiến người dùng bức xúc. Theo báo cáo APEAL 2023 của J.D. Power tại Mỹ, hệ thống giải trí trên nhiều mẫu xe vẫn tồn tại hàng loạt điểm trừ. Người dùng cho biết các menu ngày càng phức tạp, buộc họ phải thao tác qua nhiều lớp để tới được chức năng mong muốn. Việc bổ sung quá nhiều tính năng không cần thiết cũng khiến giao diện rối rắm. Bên cạnh đó, không ít người phàn nàn về các trục trặc liên quan đến âm thanh, đặc biệt khi chuyển đổi giữa các nguồn phát như radio, Bluetooth hay dịch vụ streaming. Một vấn đề khác thường gặp là khả năng kết nối điện thoại kém ổn định ở các hệ thống đời cũ, trong khi Apple CarPlay và Android Auto mang lại trải nghiệm liền mạch và đáng tin cậy hơn hẳn.

Từ trường hợp của Alpine, Hyundai, Genesis cho tới vụ kiện Volkswagen, có thể thấy rõ một xu hướng chung: người tiêu dùng đang có tiếng nói quyết định. Khi một công nghệ không mang lại giá trị thực sự, thậm chí tiềm ẩn nguy hiểm, phản ứng của khách hàng sẽ buộc các hãng xe phải thay đổi chiến lược. Sự “khai tử” của nút cảm ứng điện dung là minh chứng rõ ràng rằng công nghệ trên ô tô không chỉ cần hiện đại, mà còn phải trực quan, an toàn và phù hợp với thói quen sử dụng. Trong cuộc đua công nghệ hiện nay, mục tiêu cuối cùng vẫn là mang lại trải nghiệm lái thuận tiện và an toàn nhất cho người dùng.